Pytanie nadesłane do redakcji
Testy diagnozujące uczulenie na jad owadów. Mam pytanie, jakie badanie należy wykonać, aby dowiedzieć się czy jestem uczulony na jad osy, czy innych owadów?
Odpowiedziała
dr n. med. Agnieszka Padjas
specjalista chorób wewnętrznych
Klinika Alergii i Immunologii Collegium Medicum UJ
Szanowny Panie, w Polsce dostępne są testy diagnozujące uczulenie na jad owadów błonkoskrzydłych: os i pszczół. Są to punktowe testy skórne lub oznaczane w surowicy krwi stężenie swoistych immunoglobulin klasy E (tzw. swoiste IgE). Testy takie są wykonywane w Poradniach Alergologicznych u osób, które po użądleniu przez owada przebyły ciężkie, uogólnione reakcje alergiczne objawiające się spadkiem ciśnienia tętniczego, utratą przytomności, dusznością z powodu skurczu dróg oddechowych, np. krtani. Testy należy przeprowadzić kilka tygodni (co najmniej 4 tygodnie) po użądleniu przez owada i przebyciu reakcji alergicznej. Wykonane wcześniej mogą nie potwierdzić uczulenia z powodu przejściowego "wyczerpania się" układu odpornościowego, biorącego udział w reakcjach alergicznych. W przypadku potwierdzenia uczulenia na jad jednego z wymienionych owadów oraz przy braku przeciwwskazań, chory może zostać zakwalifikowany do immunoterapii swoistej, czyli tzw. odczulania. Jeżeli objawem alergii na jad owadów błonkoskrzydłych jest jedynie reakcja skórna miejscowa, np. obrzęk w okolicy ukąszenia to bez względu na stopień nasilenia takiej reakcji, jej wystąpienie nie jest wskazaniem do diagnostyki alergii, tacy chorzy nie kwalifikują się także do odczulania.
Należy pamiętać, że nie zaleca się wykonania testów alergicznych w celu profilaktycznego sprawdzenia czy dana osoba jest uczulona na jad pszczoły lub osy. Po pierwsze należałoby wykonywać takie badania po każdym użądleniu przez owada, a po drugie stwierdzenie dodatniego wyniku, bez charakterystycznych objawów nie upoważnia do rozpoznana alergii.
Innymi słowy, kierujemy się zasadą, że testy diagnozujące alergię na owady błonkoskrzydłe wykonujemy u osób, które mają w wywiadzie poważne objawy kliniczne, występujące po użądleniu przez owada.