Jonogram to badanie stężenia jonów w organizmie. Do badania pobiera się próbkę krwi żylnej. Nie ma konieczności specjalnego przygotowania do badania
Jonogram – co to jest
Jonogram to badanie laboratoryjne polegające na oznaczeniu stężenia elektrolitów we krwi. Do jonów, których stężenie oznacza się w ramach jonogramu należą: sód (Na+), potas (K+), chlorki (Cl-), wapń (Ca2+), magnez (Mg2+) i fosforany (PO43-).
Kiedy należy badać stężenie elektrolitów?
Jak każde badanie laboratoryjne, jonogram wykonuje się, jeśli oznaczenie stężenia elektrolitów może mieć znaczenie w diagnostyce lub ustaleniu dalszego postępowania. Odpowiednie stężenie elektrolitów warunkuje prawidłowe funkcjonowanie wielu narządów i układów. Przy nieprawidłowym stężeniu poszczególnych jonów mogą się pojawić różne objawy, między innymi ze strony układu nerwowego i krążenia. Należą do nich między innymi:
- niestabilne ciśnienie tętnicze
- zaburzenia rytmu serca (np. szybkie tętno w spoczynku)
- obrzęki kończyn dolnych
- zaburzenia czucia, tzw. parestezje, czyli nieprzyjemne odczucia typu pieczenie, mrowienie, drętwienie
- nadmierne osłabienie i senność
- zawroty głowy i zaburzenia równowagi
- skurcze mięśni
- bóle mięśni
- zaburzenia koncentracji
- pobudzenie
- drgawki
- zaburzenia snu
- biegunki i wymioty
- zaparcie i zatrzymanie moczu
- zaburzenia gospodarki wodnej organizmu
- podejrzenie zaburzeń hormonalnych
- podejrzenie chorób metabolicznych.
Badanie poszczególnych jonów, np. potasu może być też zalecane pacjentom przyjmującym określone leki, np. moczopędne.
Jonogram – jak się przygotować do badania?
Zwykle nie jest konieczne przygotowywanie się do badania, ale jonogram często jest zlecany z innymi badaniami, przed którymi należy być na czczo.
Jonogram – wyniki – normy stężenia elektrolitów
Tabela. Normy stężenia elektrolitów | ||
---|---|---|
jon | norma | |
sód | 135–145 mmol/l | |
potas | 3,8–5,5 mmol/l | |
wapń całkowity | 2,25–2,75 mmol/l (9–11 mg/dl) | |
wapń zjonizowany | 1,0–1,3 mmol/l (4–5,2 mg/dl) | |
magnez | 0,8–1,0 mmol/l | |
chlorki | 98–106 mmol/l | |
fosforany | 0,9–1,6 mmol/l (2,8–5,0 mg/dl) |
Jakie są objawy stężenia elektrolitów poniżej normy?
Zmniejszone stężenie różnych jonów powoduje różne objawy.
Osobne artykuły o objawach niedoboru poszczególnych elektrolitów:
- Hiponatremia (niedobór sodu) - przyczyny, objawy, leczenie
- Niedobór potasu (hipokaliemia) - przyczyny, objawy i leczenie
- Niedobór wapnia (hipokalcemia) - przyczyny, objawy i leczenie
- Niedobór magnezu (hipomagnezemia) - objawy, przyczyny i leczenie
- Niedobór fosforu (hipofosfatemia) - przyczyny, objawy i leczenie
Nieprawidłowy wynik badania należy zawsze skonsultować z lekarzem.
Jaki jest koszt jonogramu, jak szybko wyniki, czy badanie można wykonać na NFZ?
Lekarz rodzinny lub inny specjalista może wystawić skierowanie na badanie elektrolitów, wówczas badanie jest bezpłatne. Jonogram jest rutynowo wykonywanym badaniem, więc zwykle wyniki są dostępne tego samego lub następnego dnia.