400 placówek oświatowych na terenie województwa śląskiego weźmie udział w pilotażowym programie "Żywienie na wagę zdrowia" prowadzonym przez WSSE w Katowicach - informuje rzecznik Głównego Inspektoratu Sanitarnego Jan Bondar. Program, którego celem jest poprawa jakości żywienia, skierowany został do osób odpowiedzialnych za żywienie dzieci w żłobkach, przedszkolach i szkołach, a także do samych dzieci i rodziców.
Celowość takiego programu - zdaniem dra Grzegorza Hudzika, Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego - wynika z analizy wyników kontroli, przeprowadzonych w 500 placówkach oświatowych w latach 2007-2011.
W ramach programu osoby odpowiedzialne za żywienie dzieci i młodzieży (personel i dyrektorzy żłobków, przedszkoli oraz szkół) będą zapoznawać się z zasadami racjonalnego żywienia i uczyć się układania zdrowych jadłospisów, a także technikami przyrządzania potraw. W szkolenia personelu poprowadzą koordynatorzy - pracownicy Państwowej Inspekcji Sanitranej zajmujący się kwestiami żywienia, wspomagać ich będą wykładowcy z Zakładu Żywienia Śląskiego Uniwersytetu Medycznego.
Zasady racjonalnego żywienia oraz zalecane racje pokarmowe dla rożnych grup ludności opracowują - zgodnie z kompetencjamii aktualnym stanem wiedzy oraz publikują, jednostki badawczo rozwojowe podległe i nadzorowane przez Ministra Zdrowia, w tym głownie Instytut Żywności i Żywienia. Przy planowaniu i realizacji żywienia zbiorowego, korzystne jest posługiwanie się modelowymi racjami pokarmowymi, w których podane są ilości poszczególnych grup produktów spożywczych. Obecnie mają one formę zaleceń oraz spełniają rolę edukacyjną w praktycznej realizacji tego rodzaju żywienia.
W związku z tym, że nie istnieją przepisy narzucające obowiązkowe normy żywieniowe - organy PIS nie mają podstaw prawnych do egzekwowania prawidłowego żywienia w zakładach żywienia zbiorowego typu zamkniętego. Oceny sposobu żywienia dokonywane przez przedstawicieli PSSE w nadzorowanych obiektach, w tym informacje o stwierdzonych nieprawidłowościach - przesyłane są w formie pism intencyjnych do przedsiębiorców prowadzących żywienie (odpowiedzialnych za bezpieczeństwo żywności i jakość żywienia) oraz do wiadomości jednostkom nadrzędnym lub dyrektorom obiektów.
W 2010 r. oceniono sposob żywienia w 6199 stołówkach (szkoły, przedszkola, szpitale, domy pomocy społecznej) stwierdzając wady jadłospisow i racji pokarmowych - w 16,64% probek zbadanych teoretycznie (w 2009 r. - 21,44%), niewłaściwą wartość energetyczną oraz wartość składnikow pokarmowych - w 52,36% probek zbadanych laboratoryjnie ogołem (w 2009 r. - 47,60%).
Najczęściej stwierdzonymi uchybieniami w zakresie sporządzania jadłospisow były: zbyt niska podaż mleka i przetworow mlecznych, co powodowało niedobory wapnia w diecie, małe urozmaicenie posiłków, z niewielkim udziałem ryb, brak dodatków owocowo-warzywnych, szczególnie w posiłkach śniadaniowych i kolacjach, a także w posiłkach z produktów stanowiących źrodło pełnowartościowego białka zwierzęcego.
Ponadto stwierdzono nadmierne spożycie tłuszczów (margaryny, smalcu), cukru i słodyczy, ziemniakow, przy drastycznych w niektorych przypadkach niedoborach w spożyciu owocow i warzyw, mleka i jego przetworow, masła, jaj. W przyrządzanych posiłkach stwierdzano także niedobory istotnych składnikow pokarmowych, tj. wapnia, białka zwierzęcego, żelaza, witaminy C.
