Pytanie nadesłane do redakcji
W szpitalu, gdzie się znalazłam z powodu duszności i męczliwości, zgłaszałam zatrzymanie moczu. Po 5 dniach obudziłam się z ogromnym obrzękiem nogi, który leczono heparyną! Po 3 tygodniach takiego leczenia wypisano mnie do domu, niechodzącą i duszącą się. Czy nerki też leczy się heparyną?
Odpowiedziała
dr hab. med. Teresa Nieszporek
Katedra i Klinika Nefrologii, Endokrynologii i Chorób Przemiany Materii
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Heparyna jest to naturalny związek polisacharydowy, którego działanie polega na zapobieganiu krzepnięciu krwi w naczyniach krwionośnych. Heparyna hamuje poszczególne etapy kaskady krzepnięcia krwi, głównie zapobiega przekształceniu protrombiny w trombinę. Heparyna stosowana jest też jako lek o działaniu przeciwzakrzepowym. Zapobiega tworzeniu się skrzeplin w naczyniach u osób leczonych operacyjnie lub długotrwale unieruchomionych. Lek ten stosowany jest też w żylnej chorobie zakrzepowo-zatorowej, w zatorowości płucnej, w ostrych zespołach wieńcowych.
Przeciwzakrzepowe własności heparyny znalazły też zastosowanie w nefrologii. Lek ten jest najczęściej stosowanym antykoagulantem zapobiegającym zewnątrzustrojowemu krzepnięciu krwi w czasie hemodializy. Heparyna podawana w czasie każdej hemodializy przeciwdziała wytwarzaniu skrzepów w dializatorze i drenach, co umożliwia przeprowadzenie skutecznego zabiegu.
Heparyna stosowana jest też okresowo u chorych z zespołem nerczycowym. Jest to zespół objawów klinicznych i biochemicznych przebiegający z obrzękami i dużym białkomoczem, który występuje w niektórych chorobach nerek, np. w kłębuszkowych zapaleniach nerek. U takich chorych istotnie zwiększa się też ryzyko zakrzepów żylnych i dlatego stosuje się heparyny.
Heparyny niefrakcjonowane podaje się dożylnie lub podskórnie, natomiast heparyny drobnocząsteczkowe podskórnie.
W opisanym przypadku trudno ocenić, jaką chorobę leczono heparyną. Biorąc pod uwagę duży obrzęk obejmujący jedną kończynę dolną, można podejrzewać zmiany zakrzepowe w układzie żylnym tej kończyny.