×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Zmiany skórne w ciąży

Zmiany dermatologiczne u ciężarnych stanowią niejednorodną grupę objawów skórnych, które ze względu na specyfikę stanu jakim jest ciąża, stanowią częstą przyczynę zmartwień pacjentek i trosk lekarzy.

Niestety pojawiające się zmiany nierzadko są bagatelizowane przez pacjentkę i jej otoczenie. Ciężarna z objawami skórnymi powinna zachować spokój i opanowanie, konieczna w każdym przypadku jest konsultacja z lekarzem.

Zmiany skórne w ciąży mogą być związane z samym przebiegiem ciąży i wcale nie wskazują na toczący się proces chorobowy, a jedynie są fizjologicznym objawem zmian jakie zachodzą w organizmie kobiety. Należą do nich uogólnione i ogniskowe przebarwienia, znamiona naczyniowe i rumień dłoni, rozstępy skórne, a także zmiany dotyczące włosów i paznokci. Przyczyną tych zjawisk są zarówno zmiany hormonalne zachodzące w organizmie ciężarnej, jak i zmiany związane głównie z rozciąganiem skóry.

Ciąża może także zmieniać przebieg istniejących już wcześniej chorób skóry lub skórnych manifestacji innych chorób. Przebieg niektórych z nich może ulec zaostrzeniu w ciąży, a te najczęstsze, których przebieg się pogarsza przedstawiono poniżej.

Tabela. Istniejące już wcześniej choroby skóry, które mogą ulec zaostrzeniu w ciąży
schorzenia infekcyjne infekcja HIV i AIDS
drożdżakowe zapalenie pochwy i sromu
rzęsistkowica
ospa wietrznapółpasiec
opryszczka
świerzb i wszawica
schorzenia układowe i metaboliczne twardzina układowa
toczeń rumieniowaty układowy
zapalenie skórno-mięśniowe
pęcherzyca zwykła
porfiria skórna
choroba Ehlersa i Danlosa
inne dermatozy łupież różowy Giberta
czerniak
neurofibromatozy

Na szczęście zmiany hormonalne w organizmie kobiety, związane z przebiegiem ciąży mogą także korzystnie wpływać na stan innych dermatoz, między innymi trądziku, wyprysku czy skórnych postaci łuszczycysarkoidozy.

Ciąża to także na tyle odmienny stan organizmu kobiety, że opisano kilka specyficznych dermatoz o szczególnym przebiegu dla ciąży i niepowtarzalnym obrazie klinicznym.

Etiologia większości z nich pozostaje jednak nadal nieznana. W innych przypadkach podejrzewa się, że podłoże chorób stanowią zjawiska autoagresji, kiedy układ immunologiczny wytwarza substancje działające uszkadzająco na własne tkanki organizmu.

Do dermatoz ciążowych należą:

  • cholestaza ciążowa
  • swędzące grudki i ogniska pokrzywkowe w przebiegu ciąży – PUPPP (wielopostaciowe osutki ciężarnych)
  • świerzbiączki ciążowe
  • liszajec opryszczkowaty
  • grudkowe zapalenie skóry ciężarnych
  • opryszczki ciężarnych
  • progesteronowe autoimmunologiczne zapalenie skóry ciężarnych

Ze względu na konsekwencje dla przebiegu ciąży i rozwój płodu, istotne znaczenia ma skórna manifestacja matczynych infekcji określanych wspólnie nazwą STORCH. Zaliczamy do nich kiłę (syphilis), toksoplazmozę, inne (other) infekcje wirusowe na przykład: wirus grypy, odry, wirusy Coxsackie, wirus B19, różyczkę (rubella), infekcję wirusem CMV i HSV.

Odrębnym zagadnieniem jest świąd ciężarnych, który może występować jako objaw w przebiegu chorób dermatologicznych lub występować napadowo i nie mieć związku z żadną chorobą. Pojawia się najczęściej w trzecim trymestrze, ale może wystąpić również we wcześniejszych miesiącach ciąży. Z chwilą pojawienia się świądu skóra nie wykazuje żadnych objawów przedmiotowych, a jedynie wtórnie pojawiają się przeczosy jako następstwo intensywnego drapania. Świąd ograniczony ma zwykle charakter napadowy, nasila się w porze nocnej i dotyczy przede wszystkim okolic płciowych, pachwin, ud i podbrzusza. Wymaga on dokładnej diagnostyki różnicowej prowadzonej w kierunku zakażeń, zmian naczyniowych, alergicznych lub alergiczno-toksycznych. Wystąpienie uporczywego świądu uogólnionego wymaga diagnostyki w kierunku cukrzycy ciążowej, chorób układowych niezależnych od przebiegu ciąży, cholestazy ciążowej, chorób nerek, a nawet psychoz. Oczywiście wykluczenia wymagają świerzbwszawica.

Na skórze ciężarnej może się pojawić każda zmiana dermatologiczna, którą obserwujemy i poza ciążą. Jakkolwiek należy pamiętać, że wbrew obiegowej opinii klinicystów, ciąża sama w sobie nie zwiększa ryzyka wystąpienia choroby skóry.

Piśmiennictwo:

Braun-Falco O., Burgdorf W.H.C., Plewing G., Wolff H.H., Landthaler M.: Dermatologia. (Gliński W. red. pol.). Czelej, Lublin 2011.

07.06.2017
Zobacz także
  • Objawy chorób skóry (wykwity skórne)
  • Pemfigoid ciężarnych
Wybrane treści dla Ciebie
  • Toksoplazmoza w ciąży
  • Zakażenie narządów płciowych wirusem opryszczki u kobiet w ciąży
  • Znieczulenie do porodu
  • Zakażenie parwowirusem B19 w ciąży
  • Nadciśnienie przewlekłe u kobiet w ciąży
  • Małopłytkowość w czasie ciąży
  • Różyczka u kobiet w ciąży
  • Badania prenatalne
  • Zakażenie wirusem cytomegalii w ciąży
  • Hemoroidy w ciąży
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta