Zaburzenia węchu

Pytanie nadesłane do redakcji:

Zanik węchu od roku - jakie leki mogą być polecone? Czuję kamforę.

Odpowiedziała:

dr n. med. Dorota Włoch-Kopeć

Leczenie zaburzeń węchu polega na leczeniu przyczyny, która je wywołała, więc w celu poprawy powonienia konieczna jest odpowiednia diagnostyka.

Zanik lub osłabienie węchu może mieć różne przyczyny, ale znaczną ich większość (około 80%) stanowią choroby nosa i zatok przynosowych, takie jak przewlekły nieżyt nosa lub przewlekłe zapalenie zatok przynosowych. Jeżeli osłabieniu węchu towarzyszy kichanie, uczucie zatkanego nosa, odczucie spływania wydzieliny po tylnej ścianie gardła czy wrażenie pełności w obrębie twarzy, to należy skonsultować się z laryngologiem.

Zanik lub osłabienie węchu może być także spowodowane przewlekłym wdychaniem dymu tytoniowego lub innych związków toksycznych (np. środki owadobójcze). Przebyty uraz głowy (przede wszystkim w czasie wypadku komunikacyjnego) również może doprowadzić do utraty węchu. Utrata węchu spowodowana urazem głowy może okazać się nieodwracalna, co jest wynikiem całkowitego uszkodzenia nerwów węchowych.

Jeżeli laryngolog wykluczy przyczyny związane z chorobami nosa i zatok przynosowych, a w wywiadzie nie występuje przewlekła ekspozycja na związki toksyczne (w tym dym tytoniowy) ani uraz głowy, to przyczyny trzeba szukać wśród chorób neurologicznych i internistycznych.

Osłabienie węchu jest jednym z pierwszych objawów choroby Parkinsona, występuje również w chorobie Alzheimera. Rzadką przyczyną zaniku lub osłabienia węchu może być guz śródczaszkowy (najczęściej jest to łagodny guz zwany oponiakiem). Aby stwierdzić, czy przyczyną zaburzeń węchu są powyższe schorzenia, konieczna jest konsultacja neurologiczna oraz badanie obrazowe (tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny głowy).

Choroby internistyczne powodujące upośledzenie węchu to: astma oskrzelowa, choroby tarczycy i przytarczyc, cukrzyca oraz niedobór witamin (np. witamina B₁₂) i minerałów (np. cynk). W celu zdiagnozowania tych chorób konieczna jest konsultacja internistyczna oraz wykonanie odpowiednich badań diagnostycznych (np. stężenie hormonów tarczycy).

Zaburzenia węchu mogą również występować w trakcie terapii lekami stosowanymi w nadciśnieniu tętniczym (nifedypina, diltiazem, kaptopryl) czy padaczki (lamotrygina, karbamazepina, fenytoina). Również stosowanie pasty do zębów zawierającej lauryn sodu może powodować osłabienie węchu.