Czy jeśli mam grupę krwi taką jak mój ojciec, mogę być dla niego dawcą płuc?

Pytanie nadesłane do redakcji

Czy jeśli mam grupę krwi, taką jak mój tata, mogę być dawcą płuc, jeśli on potrzebuje przeszczepu?

Odpowiedziała

lek. med. Iwona Witkiewicz
specjalista chorób płuc
Ordynator Oddziału Chorób Płuc i Gruźlicy Specjalistycznego Szpitala im. Prof. A. Sokołowskiego w Szczecinie
Konsultant wojewódzki w dziedzinie chorób płuc i gruźlicy województwa zachodniopomorskiego

Pobranie narządów od osób, regulują zasady przewodnie dotyczące transplantacji zaakceptowane w dniu 24 stycznia 1991 r. przez Komitet Wykonawczy Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) uchwałą EB 87.R22 "o transplantacji ludzkich organów".

Jedna z tych dziewięciu zasad mówi, iż: "Pożądane jest, aby narządy do przeszczepiania pobierać od zmarłych. Żywe osoby dorosłe mogą być dawcami narządów, jednak zasadą ogólną powinno być, aby dawca był osobą spokrewnioną genetycznie z biorcą. Wyjątki od tej zasady można czynić w przypadkach przeszczepiania szpiku i innych tkanek regenerujących się".

Tak więc teoretycznie możliwe jest oddanie płuca tacie z tą samą grupą krwi, ale jak mi wiadomo obecnie w Polsce nie przeszczepia się płuc od żyjącego dawcy. Płuco jest wprawdzie narządem parzystym, ale inaczej, niż to jest w przypadku nerek, drugie, pozostałe płuco nie jest w stanie przejąć całkowicie funkcji obu płuc i stan taki prowadzi do mniejszego lub większego inwalidztwa oddechowego dawcy i dużego ryzyka zdrowia, a nawet życia.

Przeszczepy od żyjących dawców na świecie są praktycznie realizowane jedynie w relacji rodzic-dziecko, kiedy to pobiera się od rodzica jeden płat (a nie całe płuco) i stosuje u dziecka jako "całe płuco". W takich przeszczepieniach specjalizuje się niewiele ośrodków, głównie z Francji i USA, a biorcami są małe dzieci z mukowiscydozą. Przeszczepienie jednego płata zamiast płuca jest możliwe w tym przypadku z powodu różnicy w rozmiarze, bo jeden płat dorosłego odpowiada objętością całemu płucu dziecka.

I właśnie rozmiar to kolejny warunek. Poza całkowitą zgodnością grupy krwi, płuca dawcy i biorcy muszą odpowiadać sobie rozmiarowo. Nie ma np. możliwości wszczepienia płuca drobnej kobiety dużemu mężczyźnie czy odwrotnie.

Istnieją jeszcze liczne warunki dodatkowe w odniesieniu do dawcy, takie jak obciążenie innymi chorobami, przebyte infekcje wirusowe, zgodność z biorcą w zakresie układu HLA itd. Wszystko to musi być dokładnie badane zarówno u dawcy, jak i u biorcy.

Tak więc, mimo, zgodności grupy krwi to jednak obecnie w Polsce nie dokonuje się przeszczepienia płuca od żyjącego dawcy.