Pytanie nadesłane do redakcji
Z uwagi na chorobę dzieci oraz moje niejasne objawy zbliżone do alergii interesuję się badaniem alergenów w powietrzu. Czytałam, że są automaty mierzące stężenie alergenów w powietrzu. Czy takie urządzenia są dostępne w Polsce i czy można dokonać pomiarów u siebie w domu czy ogrodzie. Byłoby to bardziej odpowiednie do oceny objawów choroby niż odnoszenie wyników wykonywanych gdzieś "w większych miastach". Będę zobowiązana za odpowiedź.
Odpowiedziała
dr n. med. Grażyna Durska
Zakład Medycyny Rodzinnej
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
Poradnia Alergologiczna "Podgórna" w Szczecinie
Monitoring pyłkowy można przeprowadzać metodą wolumetryczną i grawimetryczną, a ostatnio również metodą immunochemiczną.
W badaniu metodą wolumetryczną wykorzystuje się aparaty angielskiej firmy Burkard, oraz włoskiej Lanzoni. Oba są drogie, a badania na nich wykonywane wymagają doświadczenia zarówno w przygotowywaniu preparatów, jak i w prawidłowej ocenie wyników.
Metoda ta jest wystandaryzowana i obecnie powszechnie stosowana w badaniach aeropalinologicznych wykorzystywanych w pracach naukowych i monitoringach pyłków, których wyniki przekazywane są w komunikatach przedstawianych w prasie i programach telewizyjnych.
Badania wykonywane aparatami wolumetrycznymi można prowadzić z użyciem metody ssącej lub uderzeniowej.
Metoda immunochemiczna, pozwalająca na ocenę stężeń alergenów znajdujących się poza pyłkiem rośliny, osadzonych np. na cząsteczkach sadzy, spalin czy pary wodnej jest metodą bardzo drogą i w związku z tym rzadko stosowaną.
Do oceny stężeń pyłków roślin i zarodników grzybów mikroskopowych w warunkach "domowych" można wykorzystać metodę grawimetryczną. Aparaty są tanie, łatwe do wykonania.
Pierwowzorem aparatu grawimetrycznego był aparat Durhama składający się z dwóch równoległych płytek połączonych 3-4 elementami pionowymi. Na dolnej powierzchni przytwierdza się płytkę chwytną (szkiełko podstawowe, płytka plastikowa, folia) pokryte lepkim materiałem (żelatyna, gliceryna z wodą lub inny lepik). Zadaniem powierzchni górnej jest ochrona szkiełka chwytnego przed opadem deszczu.
Aparat ustawia się na wysokości 150-180 cm nad ziemią. Przyjmuje się, że ilość pyłku osadzona na powierzchni chwytnej obrazuje stężenie pyłku w powietrzu atmosferycznym. Badania najczęściej przeprowadza się w cyklu dobowym lub tygodniowym. Preparat wybarwia się barwnikiem - fuksyną zasadową. Pyłki zlicza się w mikroskopie świetlnym. Wyniki podawane są jako ilość pyłków/cm2 w jednostce czasu (np. doba).
Metoda jest tania, prosta, ale wymaga znajomości morfologii pyłków poszczególnych roślin. Badanie metodą grawimetryczną jest obciążone dużym błędem. Na wynik pomiaru mają wpływ warunki atmosferyczne, takie jak wiatr czy deszcz.
Piśmiennictwo:
Latałowa M., Góra M.: Aeropalinologia - badania zawiesiny pyłku w powietrzu. Wiadomości Botaniczne, 1996; 40: 29-37.Rapiejko P.: Alergeny pyłku roślin. Alergia, Astma, Immunologia. 1997; 2: 9-10.
Rapiejko P.: Aerobiologia Medyczna. Alergia, Astma , Immunologia, 2006; 11: 76-82.
