W 2022 r. odnotowano znaczny wzrost występowania biegunek u dzieci do lat dwóch. Zarejestrowano także 4,6 razy więcej rozpoznań zapalenia jelit wywołanego przez rotawirusy niż w roku poprzednim. Także 4,8 razy częściej notowana była szkarlatyna – poinformował GUS.
Fot. Adobe Stock
- W 2022 r. zarejestrowano 4 703,1 tys. zachorowań na grypę, o 58,2% tj. 1 729,3 tys. przypadków więcej niż przed rokiem
- Wzrost zachorowalności odnotowano dla boreliozy – zapadalność na 100 tys. ludności kraju wyniosła blisko 46 przypadków, o 13 przypadków więcej niż w roku poprzednim
- Zwiększyła się liczba zarejestrowanych nowych przypadków wirusowego zapalenia wątroby (WZW) wszystkich typów, ale największy, ponad dwukrotny wzrost, dotyczył WZW typu C
- W poradniach skórno-wenerologicznych z powodu kiły i rzeżączki było leczonych łącznie 2805 osób, o 703 chorych więcej niż w 2021 r.
Poniżej zamieszczamy fragment opracowania GUS:
W 2022 r. na terenie kraju odnotowano 371 zachorowań na krztusiec (niespełna 1 przypadek na 100 tys. ludności) i było to ponad 2-krotnie więcej w porównaniu do 2021 r., 27 zachorowań na odrę (o 14 przypadków więcej) i podobnie jak w roku poprzednim 5 zachorowań na tężec.
W 2022 r. w porównaniu do 2021 r. zwiększyła się liczba zarejestrowanych nowych przypadków wirusowego zapalenia wątroby (WZW) wszystkich typów.
W przypadku WZW typu C odnotowano najwięcej nowych zachorowań – 2527 przypadków. Wskaźnik zachorowalności (zapadalność) na 100 tys. ludności wyniósł 6,7 przypadku na 100 tys. ludności (o 3,4 przypadku więcej niż w 2021 r.). Wskaźnik zachorowań na 100 tys. ludności był najwyższy w województwach: zachodniopomorskim (15,9), wielkopolskim (10,3) i lubuskim (9,7), a najniższy w województwach: świętokrzyskim (2,5), podkarpackim (2,9) i mazowieckim (3,5).
Odnotowano 2500 zachorowań na WZW typu B, co oznacza 6,6 przypadku na 100 tys. ludności (wzrost wskaźnika o 2,5 zachorowania względem poprzedniego roku). Wskaźnik zapadalności był najwyższy w województwach: pomorskim (16,5 przypadku na 100 tys. ludności), łódzkim (11,8) i śląskim (9,4), a najniższy w lubelskim i podkarpackim (po 2,4 przypadku) i świętokrzyskim (0,8).
W przypadku WZW typu A zarejestrowano 233 zachorowania tj. 0,62 przypadku na 100 tys. ludności (wzrost wskaźnika o 0,37 względem roku poprzedniego). Najwyższy wskaźnik zarejestrowano w województwach: opolskim (1,27 zachorowania na 100 tys. ludności województwa) i wielkopolskim (1,14), a najniższy w województwach: podlaskim (nie odnotowano żadnych przypadków), warmińsko-mazurskim (0,07) i lubuskim (0,10).
Analiza występowania wirusowego zapalenia wątroby w dłuższym czasie uwidacznia pewną cykliczność występowania choroby z wyraźnym ograniczeniem liczby nowych zachorowań w latach pandemii COVID-19, wynikającym z wprowadzonych obostrzeń sanitarnych takich jak: obowiązek izolacji, noszenie maseczek oraz rekomendacji częstego mycia rąk.
W 2022 r. w skali kraju odnotowano blisko 3-krotnie większą liczbę zachorowań na różyczkę niż w roku poprzednim (147 przypadków, tj. 0,39 przypadku na 100 tys. ludności). Największe ogniska chorobowe, wyrażone wskaźnikiem zapadalności na 100 tys. ludności, występowały w województwach: łódzkim (0,59), zachodniopomorskim (0,55), wielkopolskim i pomorskim (po 0,51), a najmniejsze w województwach: lubelskim (0,10) i opolskim (0,11). W województwie świętokrzyskim choroba w ogóle nie wystąpiła.
W przypadku świnki (nagminne zapalenie przyusznic) zarejestrowano 922 przypadki zachorowań w kraju (o 90,5% zachorowań więcej niż w roku poprzednim). Wskaźnik zapadalności na tę chorobę wynosił 2,4 przypadku na 100 tys. ludności kraju i był najwyższy w województwach: mazowieckim (3,4) i lubelskim (3,3), a najniższy w województwach: dolnośląskim (1,0) i warmińsko-mazurskim (1,3).
Także w przypadku szkarlatyny zaobserwowano blisko 5-krotny (4,8) wzrost liczby zachorowań na tę chorobę w porównaniu z 2021 r. – 12,7 tys. przypadków. Oznacza to 33,5 przypadku na 100 tys. ludności (o 26,5 więcej niż przed rokiem, ale o 20,8 mniej w porównaniu do przedpandemicznego 2019 r.). Wskaźnik zapadalności na 100 tys. ludności był najwyższy w województwach: pomorskim (77,3 zachorowań na 100 tys. ludności) i zachodniopomorskim (59,4), a najniższy w województwach: łódzkim (11,4), dolnośląskim (16,3) i świętokrzyskim (16,7).
Analiza występowania tych chorób w dłuższym czasie uwidacznia cykliczność występowania szkarlatyny, z wyraźnym ograniczeniem liczby zachorowań w latach 2020 i 2021, w związku z pandemią COVID-19 i wprowadzonym reżimem sanitarnym. W przypadku świnki i różyczki, chorób podlegających obowiązkowym szczepieniom ochronnym, widoczna jest tendencja spadkowa ich występowania, z prawie całkowitym zanikiem różyczki w latach pandemii.
W 2022 r. zarejestrowano duży wzrost liczby rozpoznań zapalenia jelit wywołanego przez rotawirusy. Było to 34,2 tys. zachorowań, tj. 90,4 przypadków na 100 tys. ludności, 4,6 razy więcej niż przed rokiem i niemal tyle samo co w przedpandemicznym 2019 r. (88,6 przypadków na 100 tys. ludności).
Zapadalność na zapalenie jelit wywołane przez rotawirusy była największa u osób mieszkających w województwach: pomorskim (139,2 przypadków na 100 tys. ludności), podlaskim (132,1) i małopolskim (103,4), a najmniejsza w województwach: dolnośląskim (59,0), zachodniopomorskim (65,0) i lubuskim (69,6).
W 2022 r. zapalenie jelit wywołane przez Clostridium difficile rozpoznano u 21,6 tys. osób (tj. 57,0 przypadków na 100 tys. ludności) i był to wskaźnik zapadalności niewiele większy niż przed rokiem (o 1,3), ale dużo wyższy (o 27,5) w porównaniu do 2019 r. Wskaźnik zapadalności na 100 tys. ludności był najwyższy w województwach: lubelskim (80,4), łódzkim (79,7) i mazowieckim (78,8), a najniższy w województwach: lubuskim (27,0), dolnośląskim (29,8) i podkarpackim (33,3).
W 2022 r. poziom zachorowań na salmonellozę i inne bakteryjne zatrucia pokarmowe w skali kraju był niższy w porównaniu do poprzedniego roku.
Odnotowano 6,6 tys. zakażeń salmonellozą (tj. 17,4 przypadków na 100 tys. ludności i było to o 4,5 przypadku mniej na 100 tys. ludności niż w 2021 r.). Wskaźnik zapadalności na salmonellozę na 100 tys. ludności województw był najwyższy wśród mieszkańców województw: podkarpackiego (26,4) i małopolskiego (20,7), a najniższy w przypadku mieszkańców województw: kujawsko-pomorskiego (13,1) i dolnośląskiego (13,7).
W przypadku innych bakteryjnych zatruć pokarmowych odnotowano 307 zachorowań na terenie kraju, tj. 0,8 przypadku na 100 tys. ludności (spadek wskaźnika o 0,1). Najwyższy wskaźnik zachorowalności na bakteryjne zatrucia pokarmowe zarejestrowano w województwach: łódzkim (4,8) i wielkopolskim (1,2). Natomiast zatrucia takie prawie nie występowały w województwach: dolnośląskim, warmińsko-mazurskim i opolskim (po 0,1 przypadku na 100 tys. ludności, tj. 1 i 2 przypadki w ciągu roku).
Analiza występowania zapalenia jelit (zapalenie jelita grubego i cienkiego) oraz zatruć pokarmowych w dłuższym czasie uwidacznia pewną cykliczność występowania tych chorób z wyraźnym ograniczeniem liczby zachorowań w latach pandemii COVID-19. W przypadku zapalenia jelit wywołanego przez Clostridium difficile, dla którego dane dostępne są od 2013 r., obserwowana jest tendencja wzrostowa zapadalności do 2019 r., z widocznym spadkiem w pierwszym roku pandemii i ponownym stopniowym wzrostem w latach 2021-2022.
W związku z tym, że biegunki u małych dzieci są zjawiskiem groźnym, z uwagi na większą podatność małych dzieci na odwodnienie, nadzorem epidemiologicznym objęte jest występowanie tego schorzenia u dzieci do lat dwóch.
W 2022 r. zarejestrowano blisko 29,9 tys. przypadków biegunek u dzieci do lat dwóch, o 46,4% więcej niż przed rokiem, ale o 37,3% mniej niż w 2019 r. Oznacza to 4533 przypadki na 100 tys. dzieci w tym wieku (o 1628 przypadków więcej niż w roku poprzednim, ale o 1693 mniej w porównaniu do 2019 r.).
Wskaźnik występowania biegunek na 100 tys. dzieci był najwyższy w województwach: pomorskim (7203 przypadki na 100 tys. dzieci w tym wieku) i śląskim (5848), natomiast najniższy udział dzieci dotkniętych tą przypadłością zarejestrowano w województwach: dolnośląskim (2842 przypadki na 100 tys. dzieci w tym wieku) i łódzkim (3129).
W 2022 r. w przypadku chorób mózgu i opon mózgowych także odnotowano wzrost liczby zachorowań, pochodzenia zarówno bakteryjnego, jak i wirusowego w porównaniu do 2021 r.
Najwięcej było przypadków wirusowego zapalenia mózgu – 531 przypadków (tj. 1,4 przypadku na 100 tys. ludności kraju, wzrost zapadalności o 0,7 w porównaniu do 2021 r. i o 0,5 w porównaniu do 2019 r.), następnie – 468 przypadków bakteryjnego zapalenia opon mózgowych lub mózgu (tj. 1,2 przypadku na 100 tys. ludności, wzrost o 0,5 w porównaniu do 2021 r., ale mniej o 0,3 w stosunku do 2019 r.) i 366 przypadków wirusowego zapalenia opon mózgowych (tj. 1,0 przypadku na 100 tys. ludności kraju, wzrost o 0,5 w porównaniu do 2021 r., ale mniej o 1,5 względem 2019 r.).
Podobnie jak przed rokiem, największe skupisko wirusowego zapalenia mózgu, blisko 139 przypadków, wystąpiło w województwie podlaskim, dla którego wskaźnik zapadalności wyniósł 12,1 przypadków na 100 tys. ludności i był blisko 2-krotnie wyższy niż przed rokiem (wzrost o 7,2). Drugim województwem pod względem występowania tej choroby, podobnie jak przed rokiem, było województwo warmińsko-mazurskie – 72 przypadki (tj. 5,3 przypadku na 100 tys. ludności województwa). Natomiast najniższą zapadalność i jednocześnie najmniejszą liczbę zachorowań na wirusowe zapalenie mózgu odnotowano w województwach: wielkopolskim, lubuskim i pomorskim (po 0,2 przypadku na 100 tys. ludności tych województw).
Zapadalność na bakteryjne zapalenie opon mózgowych lub mózgu na 100 tys. ludności poszczególnych województw była najwyższa w województwach: kujawsko-pomorskim (1,9 przypadku na 100 tys. ludności), opolskim i warmińsko-mazurskim (po 1,8), a najniższa w województwach: świętokrzyskim (0,8), następnie podlaskim, dolnośląskim i lubelskim (po 0,9).
Analiza występowania zapalenia mózgu i opon mózgowych w dłuższym czasie uwidacznia cykliczność występowania chorób, z wyraźnym ograniczeniem liczby zachorowań w latach 2020 i 2021, w związku z pandemią COVID-19 i wprowadzonym reżimem sanitarnym.
W 2022 r. odnotowano w Polsce 4703 tys. przypadków zachorowań na grypę i było to więcej o 58,2% (tj. o 1729,3 tys. przypadków) w porównaniu do poprzedniego roku, ale mniej o 1,8% (tj. o 86,9 tys. przypadków) niż w roku 2019 r. Wskaźnik zapadalności na poziomie kraju wyniósł 12 433 zachorowania na 100 tys. ludności i był wyższy o 4605 przypadków niż w 2021 r., ale niższy (o 45) w porównaniu do przedpandemicznego 2019 r. Wskaźnik zapadalności był najwyższy w województwie pomorskim (36 172 przypadki na 100 tys. ludności), następnie wielkopolskim (20 187) i mazowieckim (14 960), a najniższy w województwach: podkarpackim (3289), zachodniopomorskim (4058) i opolskim (6334).
Analiza występowania grypy i podejrzeń grypy w dłuższym czasie uwidacznia wyraźny trend wzrostowy zapadalności na tę chorobę do 2018 r., z niewielkim spadkiem w 2019 r. i dużo niższą zapadalnością w kolejnych dwóch latach pandemii COVID-19 (2020 r. i 2021 r.), a następnie ponownym wzrostem zapadalności w 2022 r.
W Polsce w 2022 r. na inwazyjną chorobę pneumokokową wywołaną przez bakterię Streptococcus pneumoniae, będącą przyczyną wielu zespołów klinicznych takich jak np. ostre zapalenie ucha środkowego, zapalenie płuc, posocznica, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zachorowały 2223 osoby i było to o 131,1% więcej niż przed rokiem i o 44,3% więcej w porównaniu do 2019 r. Wskaźnik zapadalności na 100 tys. ludności kraju wyniósł 5,9 (wzrost o 3,3 w porównaniu do 2021 r. i o 1,9 w porównaniu do 2019 r.) i był najwyższy w województwach: zachodniopomorskim (12,2), pomorskim (8,3) i lubuskim (8,0), a najniższy w województwach: lubelskim (2,7), warmińsko-mazurskim (4,2) i świętokrzyskim (4,5).
W przypadku inwazyjnych zakażeń spowodowanych bakterią Haemophilus Influenzae, wywołującą głównie zakażenia układu oddechowego i zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, odnotowano na terenie kraju łącznie 145 przypadków zachorowań i było to blisko 3-krotnie więcej przypadków niż w 2021 r. i o 42,2% więcej niż w 2019 r. Wskaźnik zapadalności na 100 tys. ludności kraju wyniósł 0,39 przypadku i był najwyższy w województwach: lubuskim (0,92) i zachodniopomorskim (0,73), a najniższy w województwach: podkarpackim (0,14) i warmińsko-mazurskim (0,15).
W przypadku inwazyjnych zakażeń bakterią Neisseria meningitidis (inwazyjna choroba meningokokowa) zdiagnozowano 116 przypadków zachorowań w kraju, o 8,4% więcej niż w 2021 r., ale o 39,9% mniej niż w 2019 r. Wskaźnik zapadalności na 100 tys. ludności kraju wyniósł 0,30 przypadku i był najwyższy w województwach: warmińsko-mazurskim (0,80) i lubuskim (0,51), a najniższy w województwach: opolskim (0,11) i podkarpackim (0,14).
W przypadku obu rodzajów chorób inwazyjnych – Haemophilus Influenzae i Neisseria meningitidis najwięcej zachorowań zarejestrowano w województwie mazowieckim (Haemophilus influenzae – 17 przypadków i Neisseria meningitidis – 15 przypadków).
Analiza zapadalności na inwazyjne choroby pneumokokowe (Streptococcus pneumoniae), meningokokowe (Neisseria meningitidis) oraz inwazyjne Haemophilus influenzae w dłuższym czasie, uwidacznia wyraźny, rosnący trend zachorowalności na choroby pneumokokowe do 2019 r., z mniejszą zapadalnością w latach pandemii 2020-2021 i ponownym dużym wzrostem w 2022 r.
W 2022 r. liczba zachorowań na boreliozę z Lyme była wyższa niż przed rokiem zarówno na poziomie kraju, jak i w poszczególnych województwach. W Polsce zarejestrowano ogółem 17,4 tys. przypadków tej choroby, o 38,9% zachorowań więcej niż w ciągu 2021 r., ale było to mniej o 15,8% w porównaniu do 2019 r.
Wskaźnik zapadalności na boreliozę z Lyme na 100 tys. mieszkańców kraju wyniósł 45,9 przypadku (wzrost o 13,0) i był najwyższy w województwach: podlaskim (81,2 na 100 tys. ludności), małopolskim (79,8) i lubelskim (76,8), a najniższy, kolejny rok z rzędu, w województwie łódzkim (22,6) i wielkopolskim (25,1).
W 2022 r. zarejestrowano 4314 zachorowań na gruźlicę płucną i pozapłucną, i było to o 16,5% więcej (o 610 przypadków) niż przed rokiem i mniej o 18,9% (tj. o 1007 przypadków) w porównaniu do 2019 r. Najczęstszą postacią gruźlicy jest gruźlica płuc, która w 2022 r. stanowiła 96,2% przypadków – 4148 zachorowań (o 595 przypadków więcej niż przed rokiem). Zmiany gruźlicze występujące w innych narządach ciała (gruźlica pozapłucna) odnotowano u 166 osób (o 15 przypadków więcej niż w 2021 r.), co stanowiło 3,8% zachorowań na gruźlicę ogółem.
Wskaźnik zapadalności na gruźlicę wszystkich postaci na 100 tys. ludności kraju wyniósł 11,4 i był wyższy (o 1,7 przypadku) niż przed rokiem. Najwyższą wartość tego wskaźnika odnotowano w województwie śląskim (16,1 przypadków na 100 tys. ludności), łódzkim (13,3) i świętokrzyskim (12,4), a najniższą w województwach: podlaskim (5,9), warmińsko-mazurskim (6,3) i wielkopolskim (6,6).
Wśród chorób zakaźnych stałą, odrębną obserwacją epidemiologiczną są objęte choroby weneryczne, czyli choroby przenoszone drogą płciową.
W 2022 r. z powodu kiły i rzeżączki, w poradniach skórno-wenerologicznych leczonych było 2805 osób, o 703 osoby więcej niż w roku 2021. W przeliczeniu na ludność kraju było to 7,4 przypadku na 100 tys. ludności (wzrost o 1,9 w stosunku do poprzedniego roku). Najwięcej leczonych na choroby weneryczne (kiłę i rzeżączkę) i jednocześnie najwyższy wskaźnik zapadalności odnotowano w województwie mazowieckim (1 111 osób, tj. 20,2 przypadku na 100 tys. ludności). W dalszej kolejności, biorąc pod uwagę wskaźnik zapadalności, najwięcej przypadków na 100 tys. ludności stwierdzono w województwach: pomorskim (8,4) i małopolskim (8,3), a najniższy wskaźnik odnotowano w województwach: podlaskim (0,6), świętokrzyskim (0,8) i podkarpackim (1,2).
