Półpasiec oczny to postać półpaśca. Półpasiec zajmuje wówczas nerw oczny, czyli pierwszą gałąź nerwu trójdzielnego. Półpasiec oczny dotyczy jednego oka i dlatego też charakterystyczne zmiany skórne zajmują czoło, nos i powiekę górną po jednej stronie. Towarzyszą temu objawy, takie jak ból i zaczerwienienie oka, łzawienie, niewyraźne widzenie, nadwrażliwość na światło, pieczenie. Najważniejsze jest szybkie rozpoczęcie leczenia, ponieważ półpasiec oczny jest poważną chorobą, która może spowodować utratę wzroku!
Co to jest półpasiec oczny?
Półpasiec oczny to postać półpaśca, czyli choroby wywołanej przez wirus ospy wietrznej i półpaśca. Po zetknięciu z wirusem po raz pierwszy pacjent choruje na ospę wietrzną, a następnie wirus przechodzi w formę utajoną i w sprzyjających warunkach, takich jak zmniejszenie odporności, może ulec reaktywacji, nawet po wielu latach, co manifestuje się jako półpasiec.
Półpasiec oczny to postać półpaśca, kiedy wirus powoduje zmiany wzdłuż nerwu ocznego, czyli gałęzi trójdzielnego zaopatrującego twarz. Jest to stan potencjalnie zagrażający wzrokowi, zawsze wymaga niezwłocznej konsultacji lekarskiej i leczenia.
Czynniki ryzyka zachorowania na półpasiec:
- wiek >65 lat, zwłaszcza osoby w 8. i 9. dekadzie życia
- nowotwory złośliwe
- leczenie immunosupresyjne
- leczenie statynami (lekami obniżającymi stężenie cholesterolu we krwi)
- cukrzyca
- zakażenie HIV i inne przyczyny znacznego upośledzenia odporności komórkowej.
Jak często występuje półpasiec oczny?
Częstość występowania półpaśca ocznego wśród pacjentów chorych na półpasiec w różnych badaniach waha się od 8 do 20%.
Półpasiec oczny – objawy
Zwykle półpasiec oczny rozpoczyna się od objawów zwiastunowych, takich jak ból głowy, złe samopoczucie i gorączka. Jednostronny ból lub niedoczulica (obniżenie czucia) oka, czoła i czubka głowy mogą poprzedzać te objawy lub pojawić się już po nich. Następnie dochodzi do pojawienia się charakterystycznych dla półpaśca zmian skórnych, zlokalizowanych na czole, nosie (charakterystycznie na czubku nosa) i górnej powiece. Wszystko to dotyczy połowy twarzy, co jest charakterystyczne dla półpaśca.
Najpierw osutka (wysypka) jest rumieniowo-plamista, ale utrzymuje się krótko i łatwo ją przeoczyć. Następnie pojawiają się skupiska grudek, z których po 1–2 dniach powstają pęcherzyki wypełnione płynem surowiczym lub mętnym, a następnie krosty. Po kolejnych 4–5 dniach pęcherzyki pękają, pozostawiając bolesne nadżerki i owrzodzenia, pokrywające się strupami (po 7–10 dniach). Nowe wykwity pojawiają się rzutami przez około 7 dni. Po 3–4 tyg. strupy odpadają i często pozostają blizny, odbarwienia lub przebarwienia.
Wykwity (nadżerki i drobne owrzodzenia) mogą się pojawić na błonach śluzowych. Wraz z pojawieniem się wysypki może wystąpić zapalenie spojówki (czerwone oko), zapalenie błony naczyniowej oka, zapalenie nadtwardówki i zapalenie rogówki. Może się to objawiać zamglonym widzeniem, bólem oka, nadwrażliwością na światło, uczuciem ciała obcego w oku i obrzękiem powiek. Opadanie powieki jest rzadkie. Pęcherzyki na boku lub czubku nosa korelują z zajęciem oka.
Zobacz: Zapalenie spojówek w przebiegu półpaśca lub ospy wietrznej
Co robić w razie pojawienia się objawów półpaśca ocznego?
W razie podejrzenia półpaśca ocznego i pojawienia się jakichkolwiek objawów ze strony oka należy PILNIE zgłosić się do okulisty. Wczesne rozpoznanie i leczenie ma kluczowe znaczenie dla zapobiegania postępującemu zajęciu rogówki i potencjalnej utracie wzroku!
Półpasiec oczny – diagnostyka
Zwykle do rozpoznania półpaśca ocznego wystarczające jest badanie okulistyczne.
Półpasiec oczny – leczenie
W leczeniu stosuje się przede wszystkim leki przeciwwirusowe przyjmowane doustnie – acyklowir lub walacyklowir. Im szybciej rozpoczęte zostanie leczenie, tym większe szanse uniknięcia powikłań półpaśca ocznego, który jest poważnym stanem i może prowadzić nawet do utraty wzroku.
W zależności od tego, jak bardzo zajęte jest oko, lekarz może zalecić przyjmowanie środków przeciwbólowych, a także leczenie miejscowe, czyli krople do oczu z glikokortykosteroidami, krople nawilżające, a także krople lub maści z antybiotykami, żeby zapobiec wtórnemu nadkażeniu bakteriami. U niektórych pacjentów lekarz zaleci także przyjmowanie glikokortykosteroidów doustnie.
Powikłania półpaśca ocznego
Powikłania półpaśca ocznego mogą obejmować zapalenie rogówki nawet z powstaniem owrzodzeń, a także utratę wzroku. Ponadto może wystąpić ból postherpetyczny, czyli uporczywe, przewlekłe dolegliwości bólowe po ustąpieniu półpaśca, w miejscu, w którym występował półpasiec.
Rzadkim powikłaniem półpaśca ocznego może być udar mózgu. Zwykle dochodzi do niego około 7 tyg. po zachorowaniu na półpasiec (czasem do 6 mies.).
Półpasiec oczny jest poważną chorobą wymagającą pilnej interwencji lekarskiej! Wczesne rozpoznanie i leczenie ma kluczowe znaczenie dla zapobiegania postępującemu zajęciu rogówki i potencjalnej utracie wzroku.
