Regularne ćwiczenia fizyczne, nawet o niewielkim natężeniu, już po pół roku powodują zmiany w aktywności kilku tysięcy genów w komórkach tkanki tłuszczowej – wynika z badań szwedzkich, które publikuje pismo „PLoS Genetics”.
Zmiany te dotyczą również genów, które powiązano z ryzykiem otyłości oraz cukrzycy typu 2, podkreślają autorzy pracy.
Naukowcy z Uniwersytetu w Lund w Szwecji skoncentrowali się w swoich badaniach na analizie mechanizmów tzw. epigenetycznych, które regulują aktywność genów. Jednym z nich jest przyłączanie grup metylowych do DNA w proces tzw. metylacji, który nie zmienia sekwencji materiału genetycznego odziedziczonego po rodzicach, ale powoduje unieczynnienie danego genu.
Różne komórki w naszym organizmie różnią się pod względem wzorca metylacji DNA, dlatego, choć zawierają te same geny, mają inny wygląd i pełnią odmienne funkcje.
Badanie zjawisk epigenetycznych jest stosunkowo nową dziedziną genetyki, ale w ostatnich latach przyciąga coraz więcej uwagi. Okazuje się bowiem, że procesy metylacji DNA mogą wpływać na ryzyko wielu chorób, a dodatkowo zależą od wielu czynników, które możemy modyfikować, jak dieta, palenie papierosów i inne elementy stylu życia.
Szwedzcy naukowcy przeprowadzili badania w grupie 23 zdrowych mężczyzn, w wieku ok. 35 lat i z niewielką nadwagą, którzy w wcześniej nie podejmowali regularnej aktywności fizycznej. Druga grupę stanowiło 31 osób, z których część była obciążona rodzinnym ryzykiem cukrzycy typu 2.
Przez sześć miesięcy badani musieli uczęszczać na zajęcia z aerobiku i spinningu. Naukowcy założyli, że będą to trzy sesje tygodniowo, ale frekwencja wyniosła średnio po 1,8 sesji.
Stosując metodę tzw. mikromacierzy (która pozwala analizować metylację w 480 tys. pozycjach DNA w jednej próbce) naukowcy wykazali, że regularne ćwiczenia fizyczne spowodowały zmiany wzorca metylacji ponad 7,6 tys. genów w komórkach tkanki tłuszczowej. W rezultacie, zmieniła się też aktywność części z nich.
Inny wzorzec metylacji stwierdzono m.in. w 18 genach podejrzanych o udział w rozwoju otyłości oraz 21 genach mogących brać udział w rozwoju cukrzycy typu 2.
Zdaniem autorki pracy Tiny Rönn sugeruje to, że ćwiczenia mogą wpływać na ryzyko tych chorób poprzez zmiany w metylacji, a co za tym idzie – w aktywności niektórych genów.
Eksperyment na komórkach tkanki tłuszczowej (adipocytach) hodowanych w laboratorium wykazał, że część genów, których metylacja i aktywność zmieniły się pod wpływem ćwiczeń fizycznych wpływa na metabolizm tkanki tłuszczowej, w tym na odkładanie tłuszczu.
