Pytanie nadesłane do redakcji
Jestem opiekunką, moja podopieczna ma wypadający odbyt. Jak go pielęgnować, żeby nie robić jej krzywdy. Jej mąż za pomocą kremu Nivea odbyt masuje aż do schowania, ale te masaże wydają mi się niebezpieczne. Boję się spowodowania owrzodzenia albo zakażenia. Czego używać do masowania odbytu, co byłoby bezpieczne i niebolesne dla pacjentki. Zaznaczę, że stosowałam krem na hemoroidy i ten krem bardzo zaogniał sam odbyt.
Odpowiedział
dr med. Andrzej L. Komorowski
Specjalista Chirurgii Ogólnej
Klinika Chirurgii Onkologicznej Centrum Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie - Oddział w Krakowie
Wypadanie odbytu jest chorobą dotykającą osoby w różnym wieku i generalnie związane jest z osłabieniem mięśni dna miednicy. Wypadać może sama błona śluzowa odbytnicy (co często mylone jest przez chorych z chorobą guzków krwawniczych) albo cała ściana odbytnicy.
Jedynym sposobem leczenia pozwalającym na ustąpienie dokuczliwych objawów jest leczenie chirurgiczne, dlatego pierwszym krokiem w opisanym przypadku powinna być konsultacja chirurgiczna najlepiej z chirurgiem proktologiem w celu potwierdzenia rozpoznania oraz oceny możliwości przeprowadzenia u chorej zabiegu naprawczego.
W leczeniu zachowawczym należy zwrócić natomiast uwagę na stosowanie diety bogatej w błonnik w celu unikania zaparć oraz stosowanie zestawu prostych ćwiczeń pozwalających na zwiększenie napięcia mięśni dna miednicy. Gdy po defekacji odbytnica ulegnie wypadnięciu, należy dążyć do odprowadzenia jej do położenia fizjologicznego za pomocą delikatnego ucisku poprzez sterylną gazę. Pozostawienie odbytnicy w położeniu wypadniętym prowadzi do trudno gojących się owrzodzeń śluzówki, a w skrajnych przypadkach do uwięźnięcia i martwicy części lub całości wypadniętej odbytnicy, co jest bardzo poważnym stanem wymagającym doraźnej interwencji chirurgicznej.
Podusmowując, najlepszym sposobem pielęgnacji jest odprowadzenie odbytu do pozycji fizjologicznej. Po wypadnięciu odbytnicy można to osiągnąć zwykłym uciskiem bez potrzeby stosowania masażu. W wypadku wątpliwości proponuję zwrócić się po pomoc - oprócz wspomnianej wcześniej konsultacji chirurgicznej - do wykwalifikowanej pielęgniarki, która pokaże prawidłowy sposób opieki nad chorą.
