Co to jest nosacizna i jaka jest jej przyczyna?
Nosacizna to choroba koni, osłów i mułów wywoływana przez bakterię Burkholderia mallei. Bakteria ta nie występuje w środowisku zewnętrznym i nie ma zdolności przetrwania poza organizmem zwierząt. Stąd też zakażenie Burkholderia mallei stanowi ryzyko zawodowe treserów i opiekunów koni, rzeźników mających kontakt z mięsem końskim i weterynarzy pracujących w tych rejonach świata, w których w dalszym ciągu choroba występuje. Bardziej wrażliwe na zachorowanie są osoby z cukrzycą. Wyjątkowo zakaźna jest wydzielina z dróg oddechowych zakażonych koni. Zarówno Burkholderia mallei jak i Burkholderia pseudomallei powodująca melioidozę są uważane za potencjalną broń biologiczną.
Jak często występuje nosacizna?
Chorobę diagnozuje się obecnie w Afryce, Azji i Ameryce Południowej. W Europie, w tym w Polsce, i Ameryce Północnej zakażenie zostało wyeliminowane wiele lat temu. Choroba nie występuje w postaci epidemii, a do zakażenia człowieka dochodzi sporadycznie.
Jak się objawia nosacizna?
Do przeniesienia zakażenia od zwierzęcia dochodzi w momencie dostania się bakterii na uszkodzoną skórę lub błonę śluzową, gdzie rozwija się miejscowy odczyn zapalny z powstaniem guzka i towarzyszącym zapaleniem naczyń chłonnych. Często stwierdza się powiększenie okolicznych węzłów chłonnych.
W przypadku, gdy dochodzi do inhalacji drobnoustrojów, rozwijają się typowe objawy zapalenia płuc z towarzyszącym bólem w klatce piersiowej i kaszlem. Może się również pojawić owrzodzenie tchawicy z towarzyszącą ostrą gorączką oraz bólami mięśniowymi, niechęcią do jedzenia, bólem głowy, nocnymi potami. Z pierwotnej lokalizacji w skórze lub płucach drobnoustrój może skolonizować inne narządy powodując uogólniony rozsiew i sepsę. Postać posocznicowa zakażenia wiąże się z wysoką śmiertelnością. Niekiedy zakażenie przechodzi w fazę przewlekłą i przybiera formę rozsianych ropni. Po zakażeniu drogą wziewną objawy kliniczne pojawiają się wcześnie, po 1–2 dniach, natomiast w przypadku postaci skórnej zakażenie może się ujawnić po wielu miesiącach.
Co robić w przypadku wystąpienia objawów nosacizny?
W przypadku pojawienia się opisanych objawów u osoby mającej kontakt ze zwierzętami i przebywającej na terenach endemicznego występowania choroby, należy się pilnie zgłosić do lekarza.
W jaki sposób lekarz ustala rozpoznanie nosacizny?
Nosaciznę rozpoznaje się w oparciu o badania mikrobiologiczne, serologiczne i molekularne.
Jakie są metody leczenia nosacizny?
W leczeniu nosacizny stosuje się antybiotyki a leczenie ma dwa etapy: trwającą 2 tygodnie fazę intensywną i 12-tygodniową fazę terapii uzupełniającej.
Czy jest możliwe całkowite wyleczenie nosacizny?
Wyleczenie lżejszych postaci nosacizny jest możliwe, ale nieleczoną chorobę charakteryzuje duża śmiertelność, która dla postaci posocznicowej wynosi ponad 50% (do 95%), zaś dla postaci zlokalizowanej (skórnej, płucnej) 20%. Do zgonu chorego zwykle dochodzi w ciągu 7–10 dni.
Co trzeba robić po zakończeniu leczenia nosacizny?
Nie ma szczególnych zaleceń odnośnie do postępowania po zakończeniu leczenia nosacizny.
Co robić, aby uniknąć zachorowania na nosaciznę?
Aby uniknąć zachorowania na nosaciznę należy pamiętać o stosowaniu masek zasłaniających nos i usta, osłon całej twarzy, fartuchów oraz rękawic ochronnych podczas kontaktu z końmi, osłami i mułami lub ich surowym mięsem na obszarach endemicznych.
