Dieta MIND

dr n. med Dominika Wnęk, dietetyk

Co to jest dieta MIND?

Dieta MIND (MEDITERRANEAN – DASH Intervention for Neurodegenerative Delay) to dieta polecana z dwóch powodów. Po pierwsze, wpływa na poprawę funkcji poznawczych, po drugie zmniejsza ryzyko wystąpienia choroby Alzheimera oraz spowalnia postęp tej choroby.

Fot. Pixabay.com

W diecie MIND ogólne założenia diety śródziemnomorskiej i diety DASH uzupełniono o zalecenia spożycia produktów żywnościowych korzystnie wpływających na funkcjonowanie mózgu. Szczególną rolę odgrywają w niej więc warzywa zielonoliściaste (jarmuż, szpinak, sałata), które, jak wskazują badania, spowalniają pogarszanie się funkcji poznawczych, a ich największą skuteczność obserwuje się po spożyciu co najmniej 6 porcji tygodniowo. Ponadto charakteryzują się one większą zawartością antyoksydantów w porównaniu z innymi warzywami. Podobną rolę pełnią także owoce jagodowe, takie jak czarne jagody i truskawki. Zaleca się ponadto spożycie orzechów przynajmniej 5 razy w tygodniu.

Twórcy diety MIND wyróżnili 15 składników, spośród których 10 należy do produktów zalecanych (brain healthy), a 5 do niezalecanych (unhealthy).

Jakie produkty są zalecane w diecie MIND?

Wśród produktów zalecanych w diecie MIND wymienia się następujące produkty

warzywa zielonoliściaste
inne warzywa
orzechy
owoce jagodowe
nasiona roślin strączkowych
produkty pełnoziarniste
ryby
drób
oliwa z oliwek
wino

Jakie produkty są niezalecane w diecie MIND?

Z diety MIND należy wykluczyć:

czerwone mięso
masło i margarynę
ser żółty
ciasta i słodycze
produkty smażone i typu fast food

Na podstawie spożycia przedstawionych powyżej produktów dla danej osoby można obliczyć indeks diety MIND; jego wartość wynosi maksymalnie 15.

Badania potwierdzające skuteczność diety MIND

Dwa ważne badania dotyczące diety MIND przeprowadziły wspólnie dwa ośrodki – Rush University Medical Center z Chicago i Harvard School of Public Health z Bostonu. W pierwszym badaniu obserwowano grupę 960 uczestników projektu Rush Memory and Aging Project. Wszystkie osoby zakwalifikowane do programu wypełniały kwestionariusz częstości spożycia danych produktów oraz przeszły szczegółową ocenę funkcji poznawczych. Średni wiek badanych wynosił 81,4 roku, a czas obserwacji 4,7 roku. Po tym okresie stwierdzono, że wyższy indeks diety MIND wiązał się z wolniejszym pogarszaniem się funkcji poznawczych w czasie obserwacji.

Cel drugiego badania stanowiło porównanie efektywności diety śródziemnomorskiej, diety DASH i diety MIND w redukcji częstotliwości występowania choroby Alzheimera. Badaniem objęto 923 uczestników w wieku 58–98 lat, a średni czas obserwacji wynosił 4,5 roku. Uczestników regularnie oceniano pod kątem rozpoznania choroby Alzheimera. W czasie obserwacji wystąpiły 144 nowe przypadki tej choroby. Okazało się, że u osób z najwyższym indeksem diety MIND ryzyko zachorowania na chorobę Alzheimera było o 53% mniejsze niż u osób z najniższym indeksem MIND.

Wyniki przedstawionych badań wydają się bardzo obiecujące, jednak w celu wprowadzenia ogólnych rekomendacji dotyczących powszechnego stosowania diety MIND należy przeprowadzić dalsze badania obejmujące większą liczbę uczestników.

Piśmiennictwo

van den Brink A.C., Brouwer-Brolsma E.M., Berendsen A.A. M. i wsp.: The Mediterranean, Dietary Approaches to Stop Hypertension (DASH), and Mediterranean-DASH Intervention for Neurodegenerative Delay (MIND) Diets Are Associated with Less Cognitive Decline and a Lower Risk of Alzheimer's Disease – A Review. Adv. Nutr. 2019 10(6): 1040–1065
Marcason W.: What Are the Components to the MIND Diet? J. Acad. Nutr. Diet., 2015; 115 (10): 1744.
Morris M.C., Tangney C.C., Wang Y. i wsp.: MIND diet associated with reduced incidence of Alzheimer's disease. Alzheimers Dement., 2015; 11 (9): 1007–1014.
Morris M.C., Tangney C.C., Wang Y. i wsp.: MIND diet slows cognitive decline with aging. Alzheimers Dement., 2015; 11 (9): 1015–1022. doi: 10.1016/j.jalz.2015.04.011. Epub 2015 Jun 15.
Wieczorowska-Tobis K., Suwalska A.: Dieta MIND – co wiemy o jej efektywności. Postępy Dietetyki w Geriatrii i Gerontologii, 2016; 1: 5–8.

dr n. med. Dominika Wnęk

Dietetyk, wieloletni pracownik Zakładu Biochemii Klinicznej UJ CM oraz aktywny uczestnik trzech ramowych programów Unii Europejskiej: Lipgene, NuGO oraz Bioclaims. Wielokrotny wykładowca w ramach kursów doskonalących dla dietetyków realizowanych przez Polskie Towarzystwo Dietetyki.
Zainteresowania badawcze skupiają się głównie na zagadnieniach dotyczących otyłości i wpływu składników diety na ekspresję genów i procesy komórkowe (nutrigenomika). Swoje doświadczenie w leczeniu otyłości zdobywała, pracując w Poradni Leczenia Zaburzeń Lipidowych i Otyłości, działającej przy Zakładzie Biochemii Klinicznej UJ CM oraz jako uczestniczka licznych kursów i konferencji organizowanych w kraju i za granicą.
Obecnie związana jest z wydawnictwem Medycyna Praktyczna, gdzie pełni funkcję redaktora w serwisie „Dieta i ruch”.

16.07.2021

Zobacz także

Dieta śródziemnomorska w profilaktyce pierwotnej chorób sercowo-naczyniowych Czy u osób obciążonych dużym ryzykiem sercowo-naczyniowym dieta śródziemnomorska, w porównaniu z dietą o małej zawartości tłuszczu, zmniejsza ryzyko poważnych zdarzeń sercowo-naczyniowych?
Dieta śródziemnomorska Coraz nowsze badania potwierdzają ogromną korzyść stosowania diety śródziemnomorskiej nie tylko w profilaktyce pierwotnej chorób sercowo-naczyniowych, ale również chorób nowotworowych. Oznacza to, że dieta śródziemnomorska powinna być wzorem do naśladowania przez wszystkie populacje na świecie, niezależnie od położenia geograficznego.

Wybrane treści dla Ciebie

Dieta o małej zawartości FODMAP (dieta zalecana w zespole jelita drażliwego) Badania wykazały, że węglowodany łatwo fermentujące, słabo wchłaniane i o wysokim ciśnieniu osmotycznym, do których zalicza się fruktozę, laktozę, fruktany oraz alkohole polihydroksylowe mogą nasilać objawy IBS. Uznaje się więc, że dieta o małej zawartości FODMAP jest skuteczną formą leczenia dietetycznego tej choroby.
Dieta ketogenna w leczeniu padaczki lekoopornej Dieta ketogeniczna to dieta, w której znaczące ograniczenie węglowodanów prowadzi do ketozy żywieniowej, czyli stanu w którym ciała ketonowe stają się zastępczym źródłem energii. Z artykułu dowiesz się jakie są zasady diety ketogenicznej, jakie przynosi ona efekty oraz jakie produkty żywnościowe powinny się w niej znaleźć.
Dieta w łuszczycy Wprawdzie dotychczas nie ustalono zaleceń dietetycznych dla chorych na łuszczycę, jednak wiele danych wskazuje, że zmiana nawyków żywieniowych może korzystnie wpływać na przebieg tej choroby.
Dieta niskowęglowodanowa w wybranych jednostkach chorobowych Diety niskowęglowodanowe bywają postrzegane jako remedium na liczne dolegliwości zdrowotne, w tym walkę z nadmiarem kilogramów zdeponowanych w postaci zapasowej tkanki tłuszczowej. W takich modelach żywieniowych udział energii z węglowodanów ulega ograniczeniu na korzyść zarówno tłuszczów, jak i białka, a proporcje makroskładników diety są na ogół indywidualne i zależne od licznych czynników.
Dieta u osób ze stomią – zalecenia ogólne Żywienie chorego bezpośrednio po operacji jest uzależnione od długości resekcji jelita i od umiejscowienia stomii. Na początku stosuje się dietę płynną, kleikową i stopniowo przechodzi do pokarmów stałych.
Dieta w zespole metabolicznym Badania naukowe potwierdzają korzyści wynikające ze stosowania diety śródziemnomorskiej u pacjentów z zespołem metabolicznym. Okazuje się, że wywiera ona korzystny wpływ na typowe składowe tego zespołu.
Zalecenia żywieniowe dla pacjentów z wyrównaną i niewyrównaną marskością wątroby Jednym z podstawowych elementów leczenia marskości wątroby jest zrównoważona, odpowiednio dostosowana do zapotrzebowania organizmu dieta. Ponieważ u pacjentów z marskością wątroby często stwierdza się niedożywienie białkowo-kaloryczne, należy kontrolować stan odżywienia chorego i zwrócić szczególna uwagę na ilość białka i energii w diecie
Dieta w chorobie refluksowej W kontrolowaniu objawów refluksowej choroby przełyku istotne znaczenie ma modyfikacja stylu życia i zmiana nawyków żywieniowych. Do czynników zwiększających ryzyko rozwoju tej choroby należą: nadmierna masa ciała, palenie tytoniu, nadużywanie alkoholu, stres oraz brak aktywności fizycznej.
Choroba Alzheimera Choroba Alzheimera (Alzheimer’s disease) jest chorobą zwyrodnieniową mózgu, której objawami są postępujące zaburzenia pamięci oraz zachowania, które z czasem całkowicie uniemożliwiają prawidłowe funkcjonowanie chorego w codziennym życiu, wykonywanie pracy oraz zaburzają kontakty społeczne. Częstość zachorowań rośnie z wiekiem. Na chorobę Alzheimera częściej chorują kobiety niż mężczyźni. Leczenie spowalnia narastanie otępienia.
Dieta w kamicy nerkowej Jeśli skład kamieni nie jest znany, trudno realizować jakieś konkretne zalecenia. W takiej sytuacji najlepiej wybrać zrównoważoną i zbilansowaną dietę. Po ustaleniu składu kamieni moczowych można zalecić bardziej restrykcyjne ograniczenie pewnych produktów żywnościowych.