Na czym polega badanie metodą impedancji bioelektrycznej?

Metoda impedancji bioleketrycznej (BIA, bioelectrical impedance analysis) jest jedną z coraz częściej stosowanych metod oceny składu ciała. W ocenie nadwagi czy otyłości proste metody pozwalające jedynie na określenie czy mamy do czynienia z nadmierną masa ciała są już niewystarczające. Kluczowe do podjęcia odpowiednich działań wydaje się być dobranie odpowiedniej metody pozwalającej ocenić dokładnie zawartość tkanki tłuszczowej, wody, tkanki mięśniowej i kości.

Fot. iStock.com

Badanie metodą BIA opiera się na różnicy przewodzenia prądu w kompartmencie wodnym i tłuszczowym organizmu. Wykorzystuje się w nim pomiar impedancji, czyli rodzaju oporu elektrycznego tkanek (złożonego z rezystancji i reaktancji) przez które przepuszczany jest prąd o niskim natężeniu (1mA). Zarówno tkanka tłuszczowa, jak i woda zewnątrzkomórkowa posiadają opór czynnościowy (rezystancję). Reaktancja wynika głównie z pojemności elektrycznej błon komórkowych, jest natomiast typowa dla tkanek posiadających wysoką zawartość wody, działających jak kondensator. Tkanka mięśniowa, kości i struktury zwierające znaczną ilość wody przewodzą więc prąd znacznie szybciej niż masa tłuszczowa zawierająca tylko 5-10% wody. Pomiar całkowitej impedancji, po odpowiednich przekształceniach pozwala nie tylko na ocenę zawartości wody w organizmie, ale także na szczegółowe określenie poszczególnych składowych masy ciała.

Obecnie dostępnych jest wiele urządzeń wykorzystujących BIA, zarówno prostych, dostępnych także w domach, klubach fitness, jak i bardziej skomplikowanych wykorzystywanych w jednostkach zajmujących się działalnością leczniczą i naukową. Różnią się one parametrami technicznymi, w tym liczbą elektrod, używanymi częstotliwościami, jak i zakresem informacji, jakie możemy uzyskać w oparciu o przeprowadzona analizę. W zależności od zastosowania wykorzystuje się w nich systemy dwu-, cztero-, ośmioelektrodowe i różne konfiguracje elektrod. Badania urządzeniami bardziej szczegółowymi pozwalają na ocenę, poza procentową wartością głównych elementów jak woda, tkanka tłuszczowa, tkanka mięśniowa i kostna także takich elementów jak np. zapotrzebowanie kaloryczne, podstawową przemianę materii, zawartość białka i składników mineralnych w organizmie, określenie wieku metabolicznego, rozmieszczenie płynów w przestrzeniach wodnych. Warto jednak zwrócić uwagę, że wiarygodne wyniki uzyskuje się pod warunkiem odpowiedniego przygotowania pacjenta do badania i rzetelnego przeprowadzenia go zgodnie z zasadami właściwymi dla danego urządzenia, wskazanymi przez producenta aparatury.

Jak wynika z przeprowadzonych dotąd analiz metoda BIA może być wiarygodną i skuteczną metodą oceny składu ciała zarówno u osób zdrowych, jak i obciążonych chorobami przewlekłymi. Może być wykorzystywana także w celu długotrwałego monitorowania skuteczności wdrażania zaplanowanego planu żywieniowego lub treningowego lub monitorowania stanu klinicznego pacjentów, szczególnie tych u których określenie zawartości tkanki tłuszczowej lub wody w organizmie może być kluczowe dla osiągnięcia właściwych efektów terapeutycznych. Dokładność przeprowadzonej analizy zależy jednak w dużym stopniu od jakości zastosowanego urządzenia, jak również przygotowania osoby badanej i rzetelności przeprowadzenia badania.