×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Czarna jagoda

dr n. med. Dominika Wnęk, dietetyk

Czarna jagoda, zwana inaczej borówką czernicą, należy do rodziny wrzosowatych. Gatunek ten występuje na całym obszarze Polski. Owoc czarnej jagody ma charakterystyczny niebieski, woskowaty nalot. W środku miąższ jest ciemnoczerwony, a sok ciemnofioletowy. Czarna jagoda tradycyjnie była stosowana w nieżytach żołądka i jelit jako surowiec przeciwbiegunkowy.


Fot. Pixabay.com

Wartość odżywcza owoców czarnej jagody

Czarna jagoda charakteryzuje się niską kalorycznością wynoszącą 45 kcal/ 100 g produktu. Zawiera ona 12,2 g węglowodanów, z czego 0,4 g to sacharoza, a także stosunkowo duże ilości błonnika pokarmowego – 3,2 g/100 g produktu. Ponadto stanowi dobre źródło witaminy C w diecie, gdyż dostarcza 14,7 g w 100 g produktu.

Związki biologicznie czynne występujące w owocach czarnej jagody

Owoce czarnej jagody zawierają duże ilości garbników, antocyjanów oraz flawonoidów. Wśród garbników wyróżnia się głównie pochodne katechiny i epikatechiny. Prozdrowotne właściwości tego owocu przypisuje się także zawartości antocyjanów. W porównaniu z innymi surowcami jagodowymi, zawartość antocyjanów w czarnej jagodzie jest wielokrotnie wyższa i wynosi 300–700 mg/100 g owoców. Wiadomo, że te związki zmniejszają przepuszczalność i kruchość naczyń krwionośnych oraz hamują agregację (zlepianie) płytek krwi, a także hamują szereg niekorzystnych reakcji wywołanych przez stres oksydacyjny. Zjawisko to należy do czynników odgrywających istotną rolę w wielu chorobach, m.in. sercowo-naczyniowych, nowotworowych oraz neurodegeneracyjnych (choroba Parkinsona, choroba Alzheimera).

Znane jest również działanie przeciwnowotworowe antocyjanów, które wiąże się przede wszystkim z ich dużym potencjałem przeciwutleniajacym. To z kolei przekłada się na neutralizację reaktywnych form tlenu, których nadmiar w organizmie może zapoczątkować szereg niekorzystnych zjawisk. Formy te uszkadzają bowiem elementy błon komórkowych, białka oraz kwasy nukleinowe.

W badaniach na modelu zwierzęcym wykazano ponadto, że antocyjany hamują cykl komórkowy komórki nowotworowej oraz zmniejszają zdolność powstawania przerzutów.

Czarna jagoda zawiera także flawonoidy. Są to barwniki, które nadają roślinom i owocom barwę od żółtej po granatową– tak jak w przypadku czarnej jagody. Wykazują one właściwości antyoksydacyjne i przeciwnowotworowe, a także obserwowane w badaniach działanie przeciwzapalne. Polega ono na hamowaniu aktywności enzymów, które uczestniczą w powstawaniu mediatorów odpowiedzi zapalnej. Wśród flawonoidów wymienia się głównie pochodne kwercetyny i kemferolu.

Czarna jagoda a prawidłowy proces widzenia

Obecnie wyciąg z czarnej jagody wykorzystywany jest powszechnie w zapobieganiu i wspomaganiu leczenia chorób oczu – m.in. poprawia widzenie po zmierzchu i przystosowanie do ciemności oraz chroni siatkówkę oka przed uszkodzeniami.

Mimo obserwowanych w tym aspekcie korzyści zdrowotnych należy podkreślić, że dokładne powiązania działania substancji występujących w jagodach wymagają dalszych badań. Z dotychczasowych badań trudno wyciągnąć jednoznacznie wnioski, zwłaszcza że większość z nich przeprowadzono in vitro lub na modelu zwierzęcym. W przypadku badań u ludzi zwraca się uwagę m.in. na brak standaryzacji zawartości substancji bioaktywnych oraz różnice w czasie podawania.

Piśmiennictwo

Drozd J., Anuszewska E.: Czarna jagoda – perspektywy nowych zastosowań w profilaktyce i wspomaganiu leczenia chorób cywilizacyjnych. Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego i Narodowego Instytutu Leków w Warszawie 2013; 2: 226–235.
Gozdecka G., Kaniewska J., Domoradzki M. i wsp.: Ocena zawartości wybranych składników bioaktywnych w przetworach z borówki czernicy. Żywność, Nauka, Technologia, Jakość 2015; 1 (98): 170–180.
12.07.2018
Zobacz także
  • Soki, nektary, napoje
  • Czarna porzeczka
  • Maliny
  • Morele
  • Czereśnie
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta