Aronia – właściwości. Sok z aronii – na co pomaga?

Aronia to roślina zawierająca liczne substancje biologicznie czynne. Najważniejszą grupę stanowią w niej polifenole, którym przypisuje się działanie zdrowotne. Aronia to także źródło wielu witamin i składników mineralnych.

Fot. GoranH/ pixabay.com

Aronia – informacje ogólne

Aronia czarnoowocowa (Aronia melanocarpa) to krzew liściasty o wysokości 2–3 m należący do rodziny różowatych. Roślina ta ma niewielkie wymagania glebowe i charakteryzuje się dużą odpornością na mróz. Co ważne, krzewy aronii zwykle nie wymagają stosowania chemicznych środków ochrony roślin, gdyż rzadko są atakowane przez choroby i szkodniki.

W pełni dojrzały owoc aronii jest okrągły, czarny, pokryty woskowym nalotem. Charakteryzuje się on cierpkim i lekko gorzkim smakiem, za który odpowiedzialne są zawarte w nim garbniki (m.in. katechiny, kwercetyna i taniny) oraz kwasy organiczne.

Mimo wysokiej wartości odżywczej owoce aronii nie cieszą się dużą popularnością właśnie z uwagi na swój cierpki smak. Na skutek reakcji tanin z receptorami na języka oraz białkami obecnymi na błonie śluzowej jamy ustnej dochodzi do pojawienia się odczucia suchości w ustach i trudności w przełykaniu. W związku z tym rzadko spożywa się je w taki sposób, jak inne owoce deserowe. Owoce aronii wykorzystuje się przede wszystkim jako surowiec do wyrobu soków, konfitur, dżemów, napojów alkoholowych (np. nalewek) oraz herbatek owocowych.

Wartość odżywcza owoców aronii

Owoce aronii zawierają szereg związków biologicznie czynnych. Są to polifenole, do których zalicza się flawonoidy, antocyjany, taniny oraz kwasy fenolowe (np. kwas chlorogenowy). O kolorze owoców aronii decyduje zawartość antocyjanów, które stanowią około 25% suchej masy owoców.

O zawartości i składzie substancji biologicznie czynnych znajdujących się w jagodach aronii decyduje odmiana, warunki uprawy oraz czas zbioru. Opóźnienie czasu zbierania owoców, prowadzi do zwiększenia ilości antocyjanów i garbników, czyli substancji korzystnych z żywieniowego punktu widzenia.

Aronia to także źródło witamin C, E, K, witamin z grupy B oraz składników mineralnych takich jak: cynk, magnez, potas, wapń i żelazo.

Aronia – właściwości

Uważa się, że większość korzyści zdrowotnych związanych ze spożyciem aronii wynika z zawartości polifenoli. Wykazują one działanie chemoprewencyjne co oznacza, że mogą regulować proces kancerogenezy na jego wczesnym etapie. W badaniach na modelu zwierzęcym i liniach komórkowych wykazano, że owoce aronii i ekstrakty z nich pozyskiwane mogą zapobiegać nowotworom jelita grubego oraz piersi.

Spożywanie aronii może modyfikować ryzyko rozwoju chorób sercowo-naczyniowych. W badaniach przeprowadzonych in vitro wykazano, że polifenole wpływają korzystnie na funkcjonowanie śródbłonka naczyniowego i mają działanie antyagregacyjne.

Ponadto, w jednym z badań przeprowadzonych z udziałem zdrowych mężczyzn wykazano, że spożywanie polifenoli z aronii poprawiało funkcję śródbłonka naczyniowego i modulowało skład mikrobioty jelitowej.

W badaniach na zwierzętach oraz w nielicznych badaniach z udziałem ludzi wykazano, że aronia może wpływać korzystnie na parametry gospodarki lipidowej (zarówno stężenie całkowite cholesterolu, jak i jego frakcji LDL oraz HDL). Badania dotyczące wpływu aronii i ekstraktów z jej owoców na ryzyko sercowo-naczyniowe dają jednak sprzeczne wyniki. W związku z tym konieczne są dalsze, dobrze zaprojektowane badania kliniczne.

Nieliczne prace wskazują także na hipotensyjne działanie związków polifenolowych zawartych w aronii, czyli ich wpływ na obniżenie ciśnienia tętniczego krwi.