Pytanie nadesłane do redakcji
Chciałbym się dowiedzieć, czy w zwykłym badaniu morfologii krwi lub badaniu moczu można wykryć nieprawidłowości pracy wątroby?
Odpowiedź
Morfologia krwi jest podstawowym badaniem laboratoryjnym, które opisuje liczbę i jakość elementów morfotycznych krwi, czyli tzw. krwinek.
Odchylenia w badaniu morfologii krwi mogą być różnorodne i związane z różnymi patologiami.
Odchylenia w morfologii, które występują w przebiegu chorób wątroby, mogą potencjalnie dotyczyć wszystkich rodzajów krwinek.
Krwinki czerwone
Krwinki te mogą mieć różne kształty - można je porównać do zdeformowanych krwinek. Może się również zmienić ich wielkość - mogą być mniejsze, co może wynikać z przewlekłej utraty krwi (wtórnie do zaburzeń krzepnięcia, powikłań nadciśnienia wrotnego i krążenia obocznego), mogą być również zbyt duże, co najczęściej się obserwowuje w chorobach wątroby spowodowanych nadużywaniem alkoholu.
Krwinki białe
W chorobach wątroby ich liczba może być zmniejszona (co najczęściej wynika z hipersplenizmu, czyli nadmiernej aktywności śledziony) lub zwiększona (co się obserwowuje np. w alkoholowym zapaleniu wątroby, zapaleniu w drogach żółciowych, ciężkiej niewydolności wątroby).
Polecamy:
Płytki krwi
W przebiegu chorób wątroby bardzo często dochodzi do zmniejszenia liczby płytek krwi, co jest związane z nadmiernym wychwytywaniem ich w śledzionie i zaburzeniami (wtórnie do choroby wątroby i/lub nadużywania alkoholu) w pracy szpiku kostnego.
W badaniu ogólnym moczu ocenia się wiele parametrów, takich jak ciężar właściwy, pH, kolor moczu, zawartość bilirubiny i jej metabolitów, stężenie glukozy (cukru), ketonów czy obecność czerwonych i białych ciałek krwi, obecność bakterii i wydalanego białka.
W chorobach wątroby przebiegających z zaburzonym odpływem żółci obserwuje się ciemny mocz, w chorobach z dużym stężeniem bilirubiny (odpowiedzialnej za żółte zabarwienie skóry) w moczu obecna jest bilirubina oraz jej metabolity. W przypadku zaburzeń krzepnięcia można obserwować zwiększoną liczbę czerwonych ciałek krwi, do jawnego krwiomoczu włącznie, czyli sytuacji, w której obecne w moczu krwinki czerwone (erytrocyty) powodują czerwonawe zabarwienie moczu widoczne gołym okiem. W zaawansowanych chorobach wątroby, które przebiegają z zaburzeniami gospodarki jonowej, zmienia się gęstość moczu.
Polecamy: Wątroba – gdzie się znajduje, budowa, funkcje
Badanie morfologii krwi i moczu daje dużo informacji, ale aby ocenić funkcję i uszkodzenie wątroby, wykonuje się także inne badania laboratoryjne, tzn. testy świadczące o uszkodzeniu hepatocytów i testy określające funkcję wątroby.
Powyższe zmiany mogą występować także w przebiegu innych chorób i nieprawidłowości, wyniki badań laboratoryjnych interpretuje się w kontekście sytuacji klinicznej konkretnego pacjenta, czyli wraz z wywiadem oraz badaniem fizykalnym.