Koronawirus (COVID-19) - najnowsze informacje

MW

Pierwszy potwierdzony przypadek zakażenia koronawirusem (SARS-CoV-2) w Polsce w dniu 4 marca 2020.
Do 9 czerwca 2022 roku odnotowano 531 470 423 potwierdzonych przypadków zachorowania na COVID-19 (zakażenie koronawirusem SARS-CoV-2) na świecie.
6 318 391 osób zmarło. Wirus z Azji dotarł do Europy, a także do Ameryki Północnej, Ameryki Południowej, Australii i Afryki.

Wuhan koronawirus
Fot. istockphoto.com

Co to jest koronawirus SARS-CoV-2?

Koronawirus SARS-CoV-2 to wirus należący do rodziny koronawirusów (coronaviridae). Koronawirusy występują u zwierząt i powodują u nich różne choroby (układu oddechowego, układu pokarmowego, wątroby, układu nerwowego), wiele zakażeń przebiega też bezobjawowo. Wirusy te często mutują i mają dużą zdolność do zakażania nowych gatunków. Wszystkie poznane dotąd koronawirusy powodujące zakażenia u ludzi są wirusami, które wywołują objawy ze strony układu oddechowego, bardzo rzadko ze strony innych układów i narządów. Możliwe, że oprócz zakażenia układu oddechowego u dzieci do 12. miesiąca życia mogą wywoływać biegunkę. Do 2019 roku poznano 6 wirusów powodujących zakażenia u ludzi. Cztery z nich (229E, OC43, NL63, HKU1) są przyczyną przeziębienia o łagodnym przebiegu. Dwa pozostałe (wirusy SARS i MERS) mogą prowadzić do zagrażającej życiu ostrej niewydolności oddechowej. Koronawirus SARS-CoV-2 jest wirusem odpowiedzialnym za obecną epidemię zakażeń układu oddechowego, która rozpoczęła się w Wuhan, w Chinach i tam po raz pierwszy został zidentyfikowany w grudniu 2019 roku.

Co to jest COVID-19?

COVID-19 to choroba wywołana przez koronawirus z Wuhan (SARS-CoV-2). Wcześniej choroba nie miała nazwy i posługiwano się określeniami typu „choroba wywołana przez koronawirus” lub „zachorowanie z powodu zakażenia koronawirusem z Wuhan”. Nazwa COVID-19 została ogłoszona przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) i obowiązuje oficjalnie. "CO" w nazwie oznacza koronę (ang. corona), "VI" – wirus (ang. virus), "D" - chorobę (ang. disease), a liczba 19 wskazuje rok pojawienia się wirusa – 2019 (Corona-Virus-Disease-2019). Różnica między koronawirusem a COVID-19 jest taka, że koronawirus to czynnik wywołujący chorobę, a COVID-19 to choroba, czyli zespół objawów spowodowanych przez ten czynnik.

Jakie są objawy COVID-19?

Pacjenci z potwierdzonym zakażeniem koronawirusem SARS-CoV-2 mieli objawy zakażenia układu oddechowego, takie jak:

Ponadto często występował także ból mięśni, rzadziej splątanie, ból głowy, ból gardła, produktywny (czyli „mokry”) kaszel, krwioplucie. Charakterystycznym objawem u części chorych jest nagła utrata węchu i smaku. Biegunka występowała tylko u 2–3% chorych. Objawy zwykle pojawiały się między 2. a 14. dniem po zakażeniu.

Początkowo objawy są łagodne, ich nasilenie narasta w czasie.

Przebieg zakażeń COVID-19 jest zróżnicowany: od bezobjawowego, przez łagodną chorobę układu oddechowego (podobną do przeziębienia), po ciężkie zapalenie płuc z zespołem ostrej niewydolności oddechowej i/lub niewydolnością wielonarządową.

Około 80% osób, które chorują na COVID-19 nie wymaga leczenia, a choroba ustępuje sama. 1 na 6 osób ma cięższy przebieg choroby, problemy z oddychaniem i wymaga leczenia.

Zgodnie z danymi Chińskiego Centrum Kontroli i Prewencji Chorób, obejmującymi ponad 70 000 przypadków COVID-19 odnotowanych do 11 lutego 2020 roku, 87% chorych z COVID-19 w Chinach należy do grupy wiekowej 30–79 lat, a 8% zachorowań dotyczyło osób w wieku 20–29 lat. Osoby po 70. roku życia stanowiły 3% wszystkich przypadków COVID-19. U 81% chorych nie doszło do rozwoju zapalenia płuc lub przebiegało ono łagodnie. U 14% chorych przebieg zakażenia oceniono jako ciężki.

Należy pamiętać, że podobne objawy mogą występować przy wielu innych chorobach, zwłaszcza zakażeniach układu oddechowego, które są dość częste w sezonie jesienno-zimowym. Do zachorowania w powodu koronawirusa SARS-CoV-2 niezbędne jest zakażenie, czyli:

  • kontakt bezpośredni z osobą chorą (np. przy udzielaniu pomocy medycznej, w pracy, przebywanie w tym samym pomieszczeniu, wspólne podróżowanie lub mieszkanie razem),
  • podróżowanie do regionu, w którym wybuchła epidemia w ciągu 14 dni przed pojawieniem się objawów,
  • praca w miejscu udzielania pomocy medycznej, gdzie przebywali i byli leczeni chorzy na koronawirus SARS-CoV-2.

Czy zakażenie koronawirusem SARS-CoV-2 jest niebezpieczne?

Tak jak w przypadku innych zakażeń układu oddechowego, zakażenie koronawirusem może powodować łagodne objawy, takie jak ból gardła, kaszel i gorączkę. Jednak u niektórych osób może mieć ciężki przebieg i prowadzić do zapalenia płuc i problemów z oddychaniem. Zakażenie koronawirusem (COVID-19) może prowadzić do zgonu.

Nie wiadomo dokładnie, ile osób jest zakażonych koronawirusem, ale nie ma żadnych objawów i nawet o tym nie wie. Z tego powodu bardzo trudne jest oszacowanie śmiertelności spowodowanej COVID-19.

Śmiertelność wśród wszystkich chorych w Chinach wyniosła 2,3%, w grupie wiekowej 70–79 lat – 8%, a wśród chorych w wieku ≥80 lat – 14,8%. Wśród zachorowań o przebiegu krytycznym śmiertelność wyniosła 49%. Śmiertelność wśród zakażonych SARS-CoV-2 obciążonych chorobami przewlekłymi była większa: w grupie osób z chorobami układu krążenia – 10,5%, z przewlekłymi chorobami układu oddechowego – 6,3%, z nadciśnieniem tętniczym – 6%, z chorobami nowotworowymi – 5,6%.

Natomiast śmiertelność we Włoszech wynosi około 7%, z czego 40% osób zmarłych z powodu COVID-19 było powyżej 79 roku życia.

Dla porównania, z powodu grypy w zależności od sezonu umiera 0,1–0,5% chorych.

Kto choruje na COVID-19?

Zakażenie koronawirusem SARS-CoV-2 może wystąpić u ludzi w każdym wieku. Analiza zachorowań pokazuje, że najcięższy przebieg choroby obserwuje się u osób starszych, z rozpoznanymi wcześniej chorobami przewlekłymi (przede wszystkim układu sercowo-naczyniowego, zaburzeniami neurologicznymi lub cukrzycą) lub zaburzeniami odporności. Dotyczy to także przypadków śmiertelnych.

Częściej chorują mężczyźni niż kobiety. Dzieci chorują bardzo rzadko (około 1-2% wszystkich przypadków).

Jak przenosi się koronawirus SARS-CoV-2?

Koronawirusy są rodziną wirusów, które mogą występować u wielu gatunków ssaków (np. wielbłądów, kotów). Rzadko koronawirusy mogą się przenosić ze zwierząt na ludzi, a następnie dalej z człowieka na człowieka.

Początkowo wydawało się, że przenoszenie koronawirusa SARS-CoV-2 wiąże się z kontaktem ze zwierzętami, ponieważ wielu chorych na zapalenie płuc w Wuhan w Chinach zgłaszało, że mieli kontakty z targiem rybnym lub targiem ze zwierzętami. Jednak narastająca liczba chorych, którzy nie mieli takich powiązań, kazała przypuszczać, że wirus przenosi się z człowieka na człowieka. Obecnie wiadomo, że wirus może przenosić się z człowieka na człowieka.

Uważa się, że do większości zakażeń u ludzi dochodzi przede wszystkim drogą kropelkową, kiedy zakażona osoba kaszle lub kicha, podobnie jak przenosi się np. wirus grypy. Wirus może także zostać przeniesiony, kiedy człowiek dotknie powierzchni lub przedmiotu, na którym znajduje się wirus (czyli np. ślina osoby chorej), a następnie dotknie swoich ust, nosa lub oczu. Jednak bezpośredni kontakt z osobą zakażoną jest główną drogą przenoszenia się koronawirusa SARS-CoV-2.

Należy pamiętać, że łatwość przenoszenia się danego wirusa z człowieka na człowieka może się różnić. Niektóre wirusy są bardzo zakaźne (np. odra), czyli przenoszą się bardzo łatwo, a inne mniej. Obecnie nie ma pewności, jak łatwo koronawirus SARS-CoV-2 przenosi się między ludźmi, a badania cały czas trwają. Zakłada się, że jedna chora osoba zaraża 3-4 kolejne.

Przeczytaj: Jak uniknąć zakażenia koronawirusem (SARS-CoV-2)?

Przeczytaj więcej o zasadach ochrony przed zakażeniem koronawirusem:
Koronawirus z Wuhan – podstawowe zasady ochrony
Czy maseczki ochronne zapobiegają zakażeniu koronawirusem?

Czy komary mogą przenosić nowego koronawirusa (SARS-CoV-2)?

Nie. Stawonogi, jak komary lub kleszcze mogą przenosić tylko takie wirusy, które mają zdolność przetrwania w ich organizmie, znaleźć się w aparacie kłująco-ssącym zwierzęcia i zostać przeniesione do organizmu człowieka. Nie dotyczy to koronawirusów.

Czy można zarazić się koronawirusem od osoby, która nie ma objawów?

Tak. Osoby zakażone, u których nie występują objawy, mogą zarażać innych. Szacuje się, że najbardziej zakaźne są osoby z objawami w ciągu kilku pierwszych dni trwania objawów, ale chorzy mogą zarażać także przed wystąpieniem objawów.

Czy można zapobiec zachorowaniu wywołanemu koronawirusem SARS-CoV-2?

Obecnie nie ma szczepionki zapobiegającej zachorowaniu. Najlepszym sposobem uniknięcia zachorowania jest unikanie kontaktu z wirusem. Sytuacja jest na bieżąco monitorowana. Trwają prace nad stworzeniem szczepionki przeciwko COVID-19.

Obecnie trwa pandemia COVID-19, co oznacza, że wirus jest w wielu krajach na świecie. Dlatego też zapobieganie zakażeniu polega na przestrzeganiu zaleceń władz dotyczących podróżowania, kwarantanny, przestrzegania zasad higieny i zachowania się – m. in. utrzymywanie dystansu, noszenie maseczek w określonych sytuacjach itp.: podstawowe zasady ochrony.

Co robić, jeśli podejrzewa się, że jest się chorym na COVID-19?

Osoby, które mogą być zakażone koronawirusem (COVID-19) powinny bezzwłocznie, telefonicznie powiadomić powiatową stację sanitarno-epidemiologiczną lub zgłosić się bezpośrednio do oddziału zakaźnego lub oddziału obserwacyjno-zakaźnego. Nie należy zgłaszać się do lekarza rodzinnego lub SOR!

COVID-19 - gdzie się zgłosić (mapa ośrodków)

Lista stacji sanitarno-epidemiologicznych i oddziałów zakaźnych.

Aktualna sytuacja: Koronawirus z Wuhan - mapa zakażeń

Jak leczy się COVID-19?

Chorzy otrzymują leczenie, które ma na celu łagodzenie objawów (leczenie objawowe). Część chorych, u których przebieg choroby jest ciężki, może otrzymać podczas hospitalizacji także różne leki (np. przeciwwirusowe), co do których skuteczności wciąż trwają badania kliniczne.

Czy zwierzęta domowe mogą przenosić zakażenie koronawirusem SARS-CoV-2?

Nie ma dotychczas żadnych danych wskazujących na to, że zwierzęta domowe, takie jak psy i koty mogą przenosić zakażenie koronawirusem SARS-CoV-2. Niemniej zaleca się przestrzeganie zasad higieny, np. mycie rąk wodą z mydłem po kontakcie ze zwierzętami domowymi, ponieważ mogą one przenosić na człowieka różne bakterie (np. E. coli albo Salmonellę).

Jaka jest obecnie sytuacja epidemiologiczna?

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) 11.03.20. ogłosiła pandemię, co oznacza, że nowy koronawirus SARS-CoV-2 rozprzestrzenia się na całym świecie. 12. marca 2020 w Polsce wprowadzono stan epidemiczny zgodnie z ustawą o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, następnie 20. marca ogłoszono stan epidemii. Potem stopniowo łagodzono obostrzenia. Aktualne zasady i ograniczenia

Czy osoby nieubezpieczone, jeśli zachorują na COVID-19, będą leczone bezpłatnie?

Tak. Wszyscy pacjenci z objawami koronawirusa będą leczeni bezpłatnie, również osoby nieubezpieczone.

Czy cieplejsza pogoda wpłynie na aktywność koronawirusa?

Nie wiadomo, jak zmiany temperatury i wilgotności powietrza mogą wpłynąć na żywotność i rozprzestrzenianie się wirusa. Koronawirus zachowuje większą aktywność w niskiej wilgotności i temperaturach. Trudno powiedzieć, czy zakażenia nowym koronawirusem będą mieć charakter sezonowy, jednak jest to wątpliwy scenariusz. Ogólnie wirusy oddechowe mają zazwyczaj większą aktywność w niższych temperaturach, dlatego też sezon na przeziębienia i grypę zaczyna się jesienią i trwa do wiosny, ale nie oznacza to, że latem te choroby nie występują.

Czy nowy koronawirus (SARS-CoV-2) może mutować i przekształcić się w jeszcze bardziej niebezpieczną odmianę?

Wirusy mutują, jest to ich powszechna właściwość. W związku z tym nie jest wykluczone, że koronawirus (SARS-CoV-2) może przekształcić się w bardziej niebezpieczny szczep. Jednak bardziej prawdopodobnym scenariuszem jest odwrotne zjawisko, czyli zmiana w kierunku szczepu łagodniejszego. Dzieje się tak dlatego, że wirusy, które powodują choroby o ciężkim przebiegu i zgon gospodarza, mają mniejsze możliwości rozprzestrzeniania się.

Jak długo potrwa epidemia w Polsce?

Nie wiadomo. Wydaje się, że raczej będą to miesiące, a może nawet lata.

09.06.2022
Zobacz także
  • Czy można bezpiecznie podróżować do Chin?
  • WHO: poza Chinami 92 przypadki przenoszenia się koronawirusa z człowieka na człowieka
  • Jak się żyje w Chinach ogarniętych epidemią koronawirusa?
  • Mity na temat ochrony przed koronawirusem
  • "O SARS-CoV-2 wiemy już bardzo dużo"
  • Koronawirusy, czyli powracający problem
  • Koronawirus: jak prawidłowo używać masek ochronnych?
  • GIS: lepiej tam nie podróżować
  • Włochy – wyizolowano 2019-nCoV
Wybrane treści dla Ciebie
  • Koronawirus (COVID-19) a grypa sezonowa - różnice i podobieństwa
  • Przeziębienie, grypa czy COVID-19?
  • Test combo – grypa, COVID-19, RSV
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta