Pytanie nadesłane do redakcji
Żółte herbaty – jakie mają właściwości, czy są zdrowe?
Odpowiedziała
mgr Diana Wolańska
dietetyk
Zakład Profilaktyki Chorób Żywieniowozależnych z Poradnią Chorób Metabolicznych
Instytut Żywności i Żywienia w Warszawie
Żółta herbata wytwarzana jest z liści rośliny Camellia sinensis L. Proces ten jest nieco inny niż w przypadku pozostałych herbat chińskich. Liście herbaty żółtej podlegają kilku procesom, takim jak fotofermentacja, utlenianie enzymatyczne i fermentacja z udziałem mikroorganizmów. Tradycyjnie przygotowuje się ją, zalewając ok. 3 g mieszanki 150 ml wody o temperaturze 80oC. Napar jest gotowy po ok. 3 min.
Skład żółtej herbaty jest ciekawy. Pod względem zawartości katechin odmiana ta plasuje się na środkowej pozycji, między herbatami zieloną i białą (o dużej zawartości katechin) a czarną, czerwoną i oolong (o małej zawartości katechin). Żadna z pozostałych jednak nie ma tak zróżnicowanej ich zawartości. Przypuszcza się, że katechiny działają jako silne przeciwutleniacze. Zielona herbata, której przypisuje się właśnie takie właściwości, ma wyjątkowo dużą zawartość katechin. Niemniej jednak ostatnie badania donoszą, że w przypadku uszkodzeń tkanek wywołanych reakcjami wolnorodnikowymi lepiej ochraniać będzie herbata żółta. Ma to związek prawdopodobnie z powstawaniem bliżej nieokreślonych substancji w toku fermentacji mikrobiologicznej. Faktem jest, że picie żółtej herbaty zapobiega uszkodzeniom wywołanym procesami utleniania znacząco lepiej niż w przypadku innych herbat chińskich.
Na uwagę zasługuje również stężenie kwercetyny, które jest większe tylko w herbacie zielonej. Kwercetynie przypisuje się właściwości przeciwzapalne. W przypadku uszkodzeń naczyń krwionośnych jej podawanie bardzo dobrze wpływa na poprawę kondycji naczynia. Flawonoid, jakim jest kwercetyna, wykazuje również niewielkie działanie hipotensyjne (poprzez osłabienie działania angiotensyny). Usprawnia także pracę śródbłonka. Można się więc spodziewać, że regularne picie herbaty żółtej może wpłynąć pozytywnie na kondycję krążenia i prewencję nadciśnienia oraz miażdżycy.
Kwasy fenolowe: galusowy i cynamonowy, wykazują właściwości przeciwbakteryjne i przeciwzapalne. Badania potwierdziły, że mogą współdziałać w procesach zapobiegających peroksydacji (utlenianiu) lipidów. Chroni to komórki przed uszkodzeniami i powstawaniem zmian, np. miażdzycowych.
Kofeina i teobromina zawarte w herbacie żółtej mają działanie pobudzające, aktywizujące. Wpływają na zdolność koncentracji, niwelując dodatkowo uczucie zmęczenia i osłabienia. Herbata żółta może więc poprawiać w ten sposób wydajność organizmu i zwiększać efektywność pracy. Związki te rozszerzają także naczynia obwodowe oraz te znajdujące się w nerkach. Zwiększa się wówczas przesączanie kłębuszkowe, co daje efekt moczopędny.
Skład herbaty żółtej jest prawdopodobnie dalece bardziej złożony. Jak dotąd nie ma zbyt wielu badań określających dokładny skład naparu poszczególnych herbat. Wydaje się, że w toku procesów ich wytwarzania (np. fermentacji mikrobiologicznej) powstają substancje o silnych właściwościach przeciwrodnikowych. Ich stężenie jest szczególnie duże w herbacie żółtej, co może rzucić nowe światło na jej wykorzystanie.