Pytanie nadesłane do redakcji
Witam jestem po OZT, nigdzie nie ma żadnych przepisów żywieniowych - konkretnych jadłospisów: śniadanie, obiad, kolacja itd. Bardzo proszę o kilka przykładów.
Odpowiedziała
dr Katarzyna Wolnicka
Instytut Żywności i Żywienia w Warszawie
Po ostrym zapaleniu trzustki pierwszy okres rekonwalescencji powinien trwać ok. miesiąca. Należy wtedy bezwzględnie ograniczyć ilość tłuszczu w diecie. W ciągu dnia należy spożywać 4-5 posiłków o niewielkiej objętości. Należy wykluczyć potrawy smażone, pieczone, potrawy z dodatkiem tłuszczu, tłuste sosy na wywarach mięsnych, ciasta z kremem, ciasto francuskie, tłuste produkty mięsne, w tym wędliny, tłuste ryby, śmietanę, majonez. Należy również ograniczyć smarowanie pieczywa tłuszczem. Nie wolno spożywać alkoholu. Przy przygotowywaniu sosów i zup należy unikać zasmażek i mocnych, tłustych wywarów mięsnych.
Ponadto z diety należy wyeliminować w tym okresie produkty ciężkostrawne o dużej ilości błonnika pokarmowego: pieczywo razowe, gruboziarniste kasze, cebulę, pora, kapustę, fasolę.
Potrawy powinno się przyrządzać metodą gotowania w wodzie i na parze lub pieczenia w folii bez dodatku tłuszczu. Zaleca się pszenne pieczywo, drobne kasze, biały twaróg chudy, chude mleko - 0,5%, chude mięso drobiowe, cielęce i wołowe, ziemniaki, gotowane warzywa i owoce w postaci rozdrobnionej, miękkiej lub przetartej, zupy na wywarze warzywnym, lekko podprawiane zupy jogurtem, sosy warzywne o bardzo małej zawartości tłuszczu, ziemniaki puree bez tłuszczu, kluski ziemniaczane z gotowanych ziemniaków, gotowane młode marchewki, duszone pomidory bez skórki, sałata zielona, natka pietruszki. Zaleca się usuwanie pestek z owoców, obieranie warzyw i owoców ze skórki. Należy pamiętać że mocna herbata i kawa może znacznie zaostrzyć dolegliwości.
Po ok. miesiącu rekonwalescencji stopniowo powinno się wprowadzać dietę mniej restrykcyjną o trochę większym udziale tłuszczu. Jednak zawartość tłuszczu w diecie powinna być wciąż możliwie mała. A więc należy unikać smalcu, potraw smażonych, potraw z dodatkiem dużej ilości tłuszczu, tłustych sosów na wywarach mięsnych, ciast z kremem, ciast francuskich, tłustych produktów, w tym wędliny, tłuste ryby, śmietana, majonez. Cienko smarować pieczywo. W dalszym ciągu należy przestrzegać zaleceń dotyczących przygotowywania posiłków, tak aby były one lekkostrawne a więc unikać wzdymających kapusty i strączkowych, cebuli, pora. Można zwiększyć ilość produktów mlecznych o obniżonej zawartości tłuszczu: niskotłuszczowe mleko, mleko odtłuszczone, maślanka (do ½ litra dziennie), produkty z kwaśnego mleka, odtłuszczony jogurt, chudy twaróg i ser do 3% tłuszczu, kefir.
Przykładowy jadłospis dla osób po ostrym zapaleniu trzustki
I DZIEŃ
I śniadanie
- Zupa mleczna z kaszą manną 0,5%
- Bułka pszenna
- Wędlina drobiowa chuda
- Herbata gorzka - słaby napar
II śniadanie
- Chleb pszenny
- Polędwica z kurczaka
- Sałatka z sałaty zielonej z pomidorem bez skórki
Obiad
- Krupnik z ryżu
- Pulpety z cielęciny - małe sztuki
- Ziemniaki puree
- Marchewka gotowana
- Kompot z jabłek
Podwieczorek
- Jogurt
- Banan 1 sztuki
Kolacja
- Ryż z jabłkami
- Śmietana 12 %
- Herbata - słaby napar
II DZIEŃ
I śniadanie
- Bułka kajzerka, czerstwa
- Ser twarogowy chudy
- Pomidor obrany ze skórki
- Herbata z dodatkiem cukru
II śniadanie
- Sucharki
- Masło - ½ łyżeczki
- Jajko na miękko
- Herbata z cukrem - słaby napar
Obiad
- Zupa pomidorowa z drobnym makaronem zabielana mlekiem
- Ziemniaki puree
- Potrawka z kurczaka (bez śmietany)
- Kompot z jabłek - 200 g (1 szklanka)
Podwieczorek
- Bułka kajzerka, czerstwa
- Dżem morelowy niskosłodzony
- Jabłko pieczone
- Herbata z dodatkiem cukru
Kolacja
- Bułka kajzerka, czerstwa
- Polędwica z indyka
- Cukinia duszona z pomidorami
- Herbata owocowa z dodatkiem cukru
III DZIEŃ
I śniadanie
- Kasza manna (na mleku 0,5%)
- Chleb pszenny, czerstwy
- Szynka kanapkowa
- Pomidor obrany ze skórki
- Herbata - słaby napar z dodatkiem cukru
II śniadanie
- Maślanka (0,5%)
- Banan
Obiad
- Krupnik z ryżem zabielany mlekiem
- Ziemniaki posypane natką pietruszki
- Filet z dorsza pieczony w folii bez tłuszczu
- Kompot z wiśni
Podwieczorek
- Kisiel z truskawkami (mrożonymi lub świeżymi)
- Herbata - słaby napar
Kolacja
- Chleb pszenny, czerstwy
- Serek twarogowy ziarnisty
- Sałata zielona
- Herbata owocowa z dodatkiem cukru