Kaszel w pozycji leżącej, czy to objaw kaszlu refluksowego?

Pytanie nadesłane do redakcji

Od 4 miesięcy kaszlę, w dzień kaszel jest mokry, odkrztuszający, wieczorem suchy. Gdy się położę, to kaszel się nasila i muszę wstać, kaszlę tak do ok. 2 godzin i czasem kaszel kończy się wymiotami. Nie pamiętam od 4 miesięcy nocy, abym mogła poleżeć wieczorem bądź rano. Wstaję po ciemku o 5.30–6.30, bo jak tylko otworzę oczy, zaczynam kaszleć raz za razem. Tak samo wieczorem, siedzę do 1–2 w nocy, zasypiając na siedząco, nie potrafię oglądać filmu, jak leżę to kaszlę. Na powietrzu, gdy jest zimno, jak obecnie, jest dobrze, natomiast jak wchodzę do sklepu lub lekko się zgrzeję, wszyscy się za mną oglądają, bo tak okropnie kaszlę. Dodam, że pod koniec sierpnia miałam zapalenie oskrzeli i wiem, że w jeden dzień było zimno, a ja się nieźle spociłam, czy to może mieć jakieś znaczenie?
Boje się kłaść spać, rano już myślę o wieczorze, co to znów będzie. Co może być przyczyną kaszlu w pozycji leżącej? Słyszałam, że kaszel nasilający się w pozycji leżącej może to być kaszlem refluksowym (ale nie mam zgagi, nie odbija mi się, abym mogła myśleć, że to refluks). W przyszłym tygodniu idę do laryngologa (czasem mam wrażenie, że coś mi ścieka po gardle), sama się zapisałam, zaczynam rozpaczliwie szukać pomocy.

Odpowiedź

Różnorodna lokalizacja receptorów kaszlu powoduje, że kaszel, który występuje we wszystkich nieomal chorobach płuc i oskrzeli pojawia się także w chorobach pozapłucnych, a zwłaszcza ucha zewnętrznego, w przewlekłych i ostrych zapaleniach zatok, w wadach serca, w chorobie refluksowej przełyku, niewydolności serca oraz urazach żeber i chorobach (urazach) przepony i opłucnej. Za kaszel przewlekły uważa się kaszel trwający ponad 8 tygodni. Najczęstszymi przyczynami kaszlu przewlekłego są wg danych amerykańskich:

1. zespół ściekania wydzieliny po tylnej ścianie gardła
2. astma
3. refluks żołądkowo-przełykowy

Zespół ściekania wydzieliny po tylnej ścianie gardła jest spowodowany chorobami nosa (nieżyt infekcyjny, naczynioruchowy czy alergiczny) lub chorobami zatok przynosowych. Wówczas, tak jak Pani opisuje, odczuwane jest „ściekanie czegoś po tylnej ścianie gardła”. Pomocna może być wizyta u laryngologa, który oceni, czy faktycznie dochodzi do nadprodukcji wydzieliny, a jeśli tak, to z jakiego powodu.

Kaszel w przebiegu refluksu jest najczęściej suchym, nieskutecznym kaszlem, ale niekoniecznie musi mieć Pani inne objawy refluksu (zgagę, kwaśne odbijania). Kaszel taki ustępuje po leczeniu lekami stosowanymi w leczeniu choroby refluksowej przełyku, czyli tzw. inhibitorami pompy protonowej (IPP), czasem dopiero po kilku miesiącach.

Inną przyczyną bardzo prawdopodobną w tym przypadku, bo w sierpniu przechorowała Pani infekcję, może być kaszel po infekcji wirusowej. Kaszel po infekcji wirusowej to suchy, przewlekły kaszel, który pojawia się u osoby zdrowej, u której infekcja górnych dróg oddechowych ustąpiła tygodnie wcześniej. Kaszel po infekcji wirusowej może trwać miesiącami.

Warto także pamiętać, że czasami nakładają się na siebie dwie (w rzadkich przypadkach więcej) przyczyny kaszlu równocześnie, co bardzo utrudnia diagnostykę i leczenie. Stąd konieczność przeanalizowania wielu przyczyn i wykonania wielu badań. Jednak, jak sugeruje pytanie, przed infekcją w sierpniu była Pani osobą zdrową, stąd najbardziej prawdopodobny kaszel poinfekcyjny, choć jak napisałam jest to kaszel suchy, a Pani pisze o wykrztuszaniu wydzieliny, zwłaszcza rano, co z kolei jest typowe dla palaczy tytoniu. Nie wspomniała Pani w pytaniu czy pali Pani papierosy, bo może nakładają się tu obie te przyczyny i na typowy kaszel poinfekcyjny nałożyło się ranne odkrztuszanie, typowe dla palenia tytoniu.

Więcej na ten temat: Kaszel palacza