Mam 65 lat, poziom całkowitego cholesterolu 290 mg/dl, trójglicerydów 89 mg/dl, HDL 106 mg/dl, LDL 166 mg/dl. Jestem osobą szczupłą, odżywiam sie dietetycznie, a mimo to cholesterol z roku na rok się zwiększa. Czy mam zacząć brać statyny? Które z nich są najmniej szkodliwe? Proszę o radę.
Prawidłowy wynik lipidogramu (tj. wyniku badania laboratoryjnego przedstawiającego stężenia poszczególnych rodzajów tłuszczy we krwi) przedstawia się następująco:
- stężenie cholesterolu całkowitego <5 mmol/l tj. <190 mg/dl
- stężenie cholesterolu LDL <3,0 mmol/l tj. <115 mg/dl
- stężenie cholesterolu HDL >1,2 mmol/l tj. >45 mg/dl u kobiet i >1,0 mmol/l tj. >40 mg/dl u mężczyzn
- steżenie triglicerydów <1,7 mmol/l tj. <150 mg/dl.
Bardzo dużo osób dorosłych ma podwyższone stężenie cholesterolu - w Polsce ponad 60%. Nie oznacza to jednak że każda z nich wymaga leczenia farmakologicznego.
Decyzja o włączeniu do leczenia statyny (najczęściej stosowanego leku w hipercholesterolemii) zależy od wyniku lipidogramu, współwystępowaniu innych czynników ryzyka miażdżycy (np. palenie, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca) oraz obecności chorób spowodowanych miażdżycą (np. choroby wieńcowej, zawału serca).
Jeśli stężenie cholesterolu jest bardzo duże tzn. stężenie cholesterolu całkowitego wynosi >8 mmol/l (320 mg/dl) a cholesterolu LDL >6 mmol/l (240 mg/dl), leczenie farmakologicznie należy włączyć niezwłocznie. Dotyczy to też osób z chorobą wieńcową, u których stosowanie statyn jest wskazane nawet przy prawidłowych wartościach stężenia cholesterolu całkowitego lub LDL.
U osób bez choroby wieńcowej i bez cukrzycy, u których stężenie cholesterolu całkowitego wynosi <8 mmol/l a cholesterolu LDL <6 mmol/l należy ocenić tzw. ryzyko ogólne za pomocą tablic SCORE.
Jeśli ryzyko wg SCORE wynosi <5% nie należy włączać statyny, kontrolę stężenia cholesterolu całkowitego należy wykonać za 5 lat.
Jeśli ryzyko wg SCORE wynosi ≥5% należy podjąć próbę leczenia niefarmakologicznego, zwiększyć aktywność fizyczną, zaprzestać palenia tytoniu, odchudzić się. Lipidogram należy oznaczyć ponownie za 3 miesiące. Jeśli ryzyko nadal wynosi ≥5% konieczne jest zastosowanie statyny.
Powikłania po stosowaniu statyn występują bardzo rzadko i z podobną częstością po różnych preparatach. Nie ma danych wskazujących, które dostępne na rynku statyny są mniej lub bardziej bezpieczne. Lekarz dobiera preparat sugerując się głównie siłą jego działania.
