Pilotażowy program KOS-BAR wszedł w życie 1 stycznia 2022 r. W założeniu ma trwać dwa lata. Nie wiadomo jednak, co się stanie po jego zakończeniu. Ostatnie operacje w ramach KOS-BAR mają się odbyć w grudniu br.
- Unikatowość KOS-BAR polega przede wszystkim na długofalowym mierzeniu efektu zdrowotnego oraz kompleksowym wsparciu pacjenta przez m.in. psychologa, dietetyka
- Przez dwa lata trwania programu miało z niego skorzystać 2900 chorych. To koszt 71 mln zł
- Z nieoficjalnych danych na wrzesień 2023 r. wynikało, że wykonano 2266 (+/-300) zabiegów
- Jesteśmy jednym z najszybciej tyjących społeczeństw: co piąty Polak jest otyły, ponad połowa ma nadwagę
- W latach 2021-2025 na profilaktykę nadwagi w Narodowym Programie Zdrowia przewidziane jest nie więcej niż 40 mln zł
- Koszty pośrednie związane z utraconą produktywnością osób otyłych w 2015 r. wyniosły 77,5 mld zł, a w roku 2018 r. już 85,1 mld
Prof. Piotr Major. Fot. Bartosz Siedlik / arch. pryw.
KOS-BAR – unikat na skalę światową
KOS-BAR to unikatowy na skalę światową program kompleksowej (interdyscyplinarnej) opieki nad dorosłym (wiek 18-65) pacjentem z otyłością olbrzymią, którego BMI przekracza 40 albo 35, o ile w tym drugim przypadku otyłości towarzyszy choć jedna choroba współistniejąca. Unikatowość KOS-BAR polega przede wszystkim na długofalowym mierzeniu efektu zdrowotnego oraz kompleksowym wsparciu pacjenta przez m.in. psychologa, dietetyka. Pacjenci operowani bariatrycznie poza tym programem nie mają takiego wsparcia.
– Sam zabieg nie wystarczy, bo otyłość to nie jest choroba żołądka lub jelit. Konieczne jest kompleksowe wsparcie – tłumaczy prof. Piotr Major, bariatra ze Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie. – KOS-BAR oferuje wielodyscyplinarny model opieki, trwającej 24 miesiące. Jest chirurg, internista, kardiolog, diabetolog, endokrynolog, ginekolog, ortopeda, dietetyk, psycholog, rehabilitacja, koordynator. Przez dwa lata trwania programu miało z niego skorzystać 2900 chorych. To koszt 71 mln zł. Niestety, zakończenie programu przewidziano na grudzień 2023 r., rekrutacja chorych była tylko do końca września tego roku.
Ekspert zwrócił uwagę, że bardzo trudno dotrzeć do danych na temat programu. AOTMiT w informacji z 23 kwietnia 2023 r. podawał, że do programu zakwalifikowano 3447 pacjentów i wykonano 1400 operacji. Z nieoficjalnych danych na wrzesień 2023 r. wynikało, że wykonano 2266 (+/-300) zabiegów. Na razie nie ma ewaluacji na szczeblu centralnym. 19 ośrodków w kraju operujących w ramach KOS-BAR bardzo na to czeka, bo chciałyby kontynuować swoje działania. Powstaje pytanie, czy i kiedy KOS-BAR zostanie dołączony do koszyka świadczeń gwarantowanych?
Pytane o losy KOS-BAR biuro komunikacji Ministerstwa Zdrowia przysłało… rozporządzenie z dnia 12 sierpnia 2021 r. w sprawie programu pilotażowego w zakresie kompleksowej opieki specjalistycznej nad świadczeniobiorcami leczonymi z powodu otyłości olbrzymiej KOS-BAR (Dz.U. z 2021 r. poz. 1622), które zostało ogłoszone 3 września 2021 r. i weszło w życie następnego dnia. Biuro komunikacji MZ stwierdza, że „program pilotażowy nie jest jedyną propozycją opieki nad pacjentami bariatrycznymi. Świadczenia bariatryczne mogą być realizowane także przez podmioty, które mają umowę z NFZ na chirurgiczne leczenie otyłości (załącznik nr 4 lp. 44 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 22 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia szpitalnego; Dz.U. z 2023 r. poz. 870 z późn. zm.)”.
Co się więc stanie z leczeniem bariatrycznym po zakończeniu programu? – Wrócimy do stanu sprzed 2022 roku. Będzie rocznie kilkaset operacji mniej – przewiduje prof. Major.
Jego zdaniem KOS-BAR ma zaletę przede wszystkim jako program zapewniający wielodyscyplinarną opiekę – dostęp do dietetyka, psychologa, skoordynowaną opiekę, możliwość rehabilitacji. Odbywa się ponadto na terenie dużych, doświadczonych ośrodków. I, co bardzo ważne, jest w nim rozliczenie z efektów leczenia – płaci się za wynik leczenia, premiuje się jakość, co jest unikatem w skali świata. Ciekawe i również unikalne w świecie jest finansowanie go ze środków z podatku cukrowego.
