Czekolada dotarła do Polski w XIX wieku wraz z innymi używkami, takimi jak kawa i herbata, a badania nad jej składem i właściwościami zdrowotnymi rozpoczęto dopiero w XX wieku.
Fot. pixabay.com
Czekoladę produkuje się z miazgi kakaowej, tłuszczu (tzw. masła kakaowego lub innego tłuszczu roślinnego) i cukru. Do czekolady mlecznej dodaje się ponadto mleko. Aby uzyskać dwa podstawowe składniki czekolady – miazgę kakaową i tłuszcz – ziarna kakaowca poddaje się fermentacji, a następnie suszy i rozciera. Niezwykle istotnym etapem w produkcji czekolady jest konszowanie, czyli długotrwałe mieszanie miazgi kakaowej z innymi produktami. Ten proces zachodzi w określonych temperaturach i ma na celu zmniejszenie ilości garbników. Warto zaznaczyć, że dzięki niemu czekolada uzyskuje właściwą, „rozpływającą się w ustach” konsystencję.
Kakao jest produktem bogatym w polifenole, głównie katechiny i antocyjany. Uważa się, że gorzka czekolada zawiera ich więcej niż czerwone wino. Związki te wykazują działanie antyoksydacyjne i zapobiegają niekorzystnym działaniom wolnych rodników. Ich nadmiar w organizmie może prowadzić do peroksydacji lipidów oraz trwałych zmian w strukturze białek i kwasów nukleinowych. To z kolei powoduje uszkodzenie komórek i może zapoczątkować procesy chorobowe, takie jak miażdżyca czy choroby nowotworowe.
Okazuje się, że spożycie gorzkiej czekolady może zwiększać stężenie frakcji HDL cholesterolu. Niektóre prace wskazują ponadto, że kakao korzystnie wpływa na ciśnienie tętnicze, choć, jak się wydaje, najwięcej związanych z tym korzyści odnoszą osoby z ciśnieniem prawidłowym i wysokim prawidłowym (czyli z wartościami ciśnienia skurczowego 120–139 mm Hg, a rozkurczowego 80–89 mm Hg). Polifenole zawarte w czekoladzie cechuje także zdolność hamowania aktywacji i agregacji (zlepiania) płytek krwi, które uczestniczą w powstawaniu miażdżycy i jej powikłań.
Podsumowując: gorzką czekoladę warto włączyć do jadłospisu. Z całą pewnością u osób, które odżywiają się w sposób racjonalny, bazując na warzywach i owocach, pełnoziarnistych produktach zbożowych, produktach mlecznych, chudym mięsie, rybach i nasionach roślin strączkowych, 2 kostki gorzkiej czekolady codziennie nie wpływają niekorzystnie na stan zdrowia. Trzeba jednak pamiętać, że czekolada jest produktem bogatokalorycznym i nadmierne jej ilości mogą prowadzić do przyrostu masy ciała i wpływać na rozwój cukrzycy typu 2.
Piśmiennictwo
Hamed M.S., Gambert S., Bliden K.P. i wsp.: Dark chocolate effect on platelet activity, C-reactive protein and lipid profile: a pilot study. South Med. J. 2008;101 (12): 1203–1208.Mursu J., Voutilainen S., Nurmi T. i wsp.: Dark chocolate consumption increases HDL cholesterol concentration and chocolate fatty acids may inhibit lipid peroxidation in healthy humans. Free Radic. Biol. Med. 2004; 37 (9): 1351–1359.
Ried K., Fakler P., Stocks N.P.: Effect of cocoa on blood pressure. Cochrane Database Syst. Rev. 2017 Apr 25;4:CD008893. doi: 10.1002/14651858.CD008893.pub3.
