×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Alternatywne sposoby leczenia w chorobie nowotworowej

dr n. med. Dominika Wnęk, dietetyk

Co myśleć o dietach alternatywnych w chorobie nowotworowej?

Za terapię alternatywną uznaje się różnorodne środki i metody terapii, które są stosowane w celach leczniczych lub profilaktycznych, mimo że w świetle medycyny konwencjonalnej ich korzystne działanie nie zostało udowodnione lub jest znikome.


Fot. istockphoto.com

Znaczne rozpowszechnienie tej praktyki obserwuje się wśród osób chorujących na nowotwory. Zdarza się, że uzupełniają, a w niektórych sytuacjach nawet zastępują konwencjonalne leczenie przeciwnowotworowe, terapią alternatywną. Obecnie standardowe leczenie przeciwnowotworowe opiera się na leczeniu chirurgicznym, chemioterapii i radioterapii. Są to uznane na całym świecie metody leczenia, poparte wieloletnimi badaniami na grupach o odpowiednio dużej liczebności.

Wyraźnie należy podkreślić, że nie ma obecnie alternatywnych metod leczenia, które dawałyby efekt zbliżony do leczenia konwencjonalnego. W wielu przypadkach stosowanie tych metod leczenia może być nawet szkodliwe. Nie zmienia to jednak faktu, że pacjenci są często przekonani o skuteczności i braku szkodliwości stosowania niekonwencjonalnych metod leczniczych, mimo że w dostępnej literaturze udokumentowane są liczne skutki uboczne takich terapii, od mało istotnych po bardzo poważne.

Dlaczego pacjenci stosują alternatywne sposoby leczenia nowotworów?

Powodów jest kilka:

  • lęk związany z rosnącą liczbą zachorowań na choroby nowotworowe,
  • brak możliwości skutecznego wyleczenia części pacjentów,
  • chęć wspomagania konwencjonalnego leczenia przeciwnowotworowego,
  • niezadowolenie z konwencjonalnych metod leczenia,
  • inwazyjność konwencjonalnych metod leczenia nowotworu, skutki uboczne doświadczane w trakcie radioterapii, chemioterapii,
  • poczucie, że wykorzystano wszystkie możliwe metody lecznicze i wszelkie możliwości powrotu do zdrowia (postawa „zrobić wszystko, co tylko się da”),
  • stosowanie metod alternatywnych może pomagać w przezwyciężaniu lęku związanego z chorobą.

Rezygnacja z konwencjonalnych metod leczenia może prowadzić do bardzo poważnych konsekwencji. Najistotniejsza to nieodwracalny postęp choroby, a w konsekwencji zgon pacjenta. Pacjenci, z uwagi na strach przed brakiem akceptacji ze strony lekarza, nie konsultują zamiaru stosowania terapii alternatywnych. Zdarza się jednak, że niektóre leki roślinne, powszechnie uznane za nieszkodliwe, mogą wchodzić w interakcje z lekami przeciwnowotworowymi, zmniejszając jednocześnie skuteczność leczenia. Mogą także pogarszać tolerancję pacjenta na leczenie przeciwnowotworowe.

Aby uznać metodę za skuteczną w leczeniu nowotworu, każdy preparat leczniczy musi przejść szereg badań klinicznych, mających na celu określenie skuteczności i bezpieczeństwa stosowania. Dzięki rosnącej liczbie badań prowadzonych na całym świecie, coraz częściej możliwe jest udzielenie informacji opierającej się na dowodach naukowych. Do informacji zawartych w internecie należy podchodzić więc sceptycznie. Większość z nich to zabiegi marketingowe w postaci artykułów sponsorowanych lub reklam. Jeśli chce się z nich korzystać, warto dotrzeć do rzetelnych danych. Takie można zwykle uzyskać korzystając ze stron towarzystw naukowych. Jeśli korzystamy z artykułu, warto przyjrzeć się jak zostało zaplanowane badanie, jak duża jest grupa badawcza, kto jest sponsorem badania bądź publikacji. Zdobycie tych informacji pozwoli na wyrobienie sobie opinii na temat danego doniesienia. Pomocą w rozstrzygnięciu pewnych kwestii spornych może być także lekarz prowadzący.

Prawda czy fałsz?

Obecnie żadna terapia alternatywna nie jest poparta wystarczającą liczbą dobrze zaprojektowanych i przeprowadzonych badań klinicznych. Brak tego typu badań to podstawowy zarzut dotyczący niekonwencjonalnych metod leczenia. Ponadto w internecie pojawia się wiele niebezpiecznych opinii. Jedną z nich jest informacja o konieczności zaprzestania spożycia białka u osób cierpiących na nowotwory. Należy pamiętać, że białko jest najistotniejszym składnikiem odżywczym, koniecznym do prawidłowego funkcjonowania organizmu. W przypadku pacjentów onkologicznych jego spożycie jest niezbędne w celu odnowy uszkodzonych tkanek czy efektywnego gojenia się ran pooperacyjnych. Zapewnia ono także właściwe funkcjonowanie układu immunologicznego. Jeśli nie dostarczamy białka w odpowiedniej ilości, utrudniamy naszemu organizmowi walkę z chorobą.

Kolejna informacja mogąca mieć tragiczne konsekwencje to opinia, że raka można zagłodzić. Wręcz przeciwnie, odpowiednio zbilansowana dieta jest nieodzownym elementem właściwie zaplanowanego leczenia przeciwnowotworowego. Niedożywienie zwiększa ryzyko zgonu, pacjent słabiej reaguje na podjęte leczenie. Nasilają się także skutki uboczne leczenia przeciwnowotworowego. Te elementy obniżają jakość życia chorego, mogą przedłużać czas pobytu w szpitalu oraz pogarszać rokowanie.

Pamiętajmy także, że żadna dieta nie jest w stanie zastąpić leczenia konwencjonalnego - nie istnieje dieta lecząca raka.

Pojęcie diety antynowotworowej należy rozumieć jako sposób odżywiania, który ma na celu zmniejszenie ryzyka zachorowania na chorobę nowotworową, a nie jako diety mogącej wyleczyć z nowotworu.

Poza dietą istotne w tej profilaktyce jest także zapobieganie otyłości, niepalenie tytoniu i prowadzenie aktywnego stylu życia. Należy podkreślić, że są pewne produkty zawierające substancje o tzw. potencjale przeciwnowotworowym. Zalicza się tu m.in. zieloną herbatę, warzywa krzyżowe (brokuły, kalafior, brukselka, jarmuż, rzepa), warzywa cebulowe, soję, tłuste ryby morskie, niektóre przyprawy, np. kurkuma oraz olej lniany. Z całą pewnością produkty te nie zaszkodzą osobom chorującym na nowotwory, ale nie należy traktować ich jako antidotum na raka.

Pamiętaj, jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości co do sposobu leczenia, porozmawiaj na ten temat z lekarzem prowadzącym lub dietetykiem.

Ponadto stosowanie leczenia niekonwencjonalnego i metod alternatywnych jest niebezpieczne, ponieważ:

  • może odraczać w czasie lub nawet stanowić przyczynę rezygnacji z właściwej terapii onkologicznej,
  • nie poznano do tej pory interakcji między lekami onkologicznymi a preparatami niekonwencjonalnymi,
  • niektóre preparaty antynowotworowe mogą być szkodliwe i toksyczne,
  • w większości przypadków chorzy na raka stają się ofiarą osób, które chcą się wzbogacić materialnie na sprzedaży niesprawdzonych preparatów,
  • większość niekonwencjonalnych metod i preparatów antynowotworowych nie ma badań klinicznych oceniających ich skuteczność i bezpieczeństwo stosowania,
  • wiele z preparatów antynowotworowych nie dopuszczono do sprzedaży w Polsce, można je uzyskać tylko i wyłącznie za pośrednictwem zakupu w Internecie, z nieznanego źródła.

dr n. med. Dominika Wnęk
Dietetyk, wieloletni pracownik Zakładu Biochemii Klinicznej UJ CM oraz aktywny uczestnik trzech ramowych programów Unii Europejskiej: Lipgene, NuGO oraz Bioclaims. Wielokrotny wykładowca w ramach kursów doskonalących dla dietetyków realizowanych przez Polskie Towarzystwo Dietetyki.
Zainteresowania badawcze skupiają się głównie na zagadnieniach dotyczących otyłości i wpływu składników diety na ekspresję genów i procesy komórkowe (nutrigenomika). Swoje doświadczenie w leczeniu otyłości zdobywała, pracując w Poradni Leczenia Zaburzeń Lipidowych i Otyłości, działającej przy Zakładzie Biochemii Klinicznej UJ CM oraz jako uczestniczka licznych kursów i konferencji organizowanych w kraju i za granicą.
Obecnie związana jest z wydawnictwem Medycyna Praktyczna, gdzie pełni funkcję redaktora w serwisie „Dieta i ruch”.

04.08.2021
Zobacz także
  • Dieta w chemioterapii
  • Żywienie w chorobie nowotworowej
  • Związek między żywieniem a występowaniem nowotworów
  • Diety alternatywne
Wybrane treści dla Ciebie
  • Zalecenia żywieniowe dla pacjentów z wyrównaną i niewyrównaną marskością wątroby
  • Dieta w nadciśnieniu tętniczym
  • Dieta bezglutenowa
  • Dieta w przewlekłej niewydolności nerek
  • Dieta w eozynofilowym zapaleniu przełyku
  • Nowotwór - co to, rozwój, podział
  • Badanie dermatoskopowe
  • Dieta o małej zawartości FODMAP (dieta zalecana w zespole jelita drażliwego)
  • Zalecenia żywieniowe w ostrym i przewlekłym zapaleniu wątroby
  • Dieta w zaparciach
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta