Krokomierze w ocenie wysiłku fizycznego

Co to jest krokomierz?

Krokomierz jest urządzeniem mierzącym ruch podczas chodzenia, które jest zazwyczaj noszone na pasku lub w opasce na nadgarstek. Wynikiem tego pomiaru jest zwykle liczba wykonanych kroków.

Fot. iStock.com

Rodzaje krokomierzy

Istnieje wiele modelów krokomierzy dostępnych obecnie w sprzedaży i można je pogrupować w zależności od posiadanych funkcji. Proste krokomierze są przeznaczone wyłącznie do liczenia kroków i szacowania pokonanego dystansu, podczas gdy nowsze modele mogą mieć wbudowany zegar, pamięć wewnętrzną, są w stanie szacować czas przeznaczony na wysiłek o określonej intensywności oraz przesyłać zgromadzone dane bezpośrednio do komputera. Dostępne modele różnią się ceną, dokładnością pomiarów a także wykorzystywanym mechanizmem. Niektóre dostępne na rynku amerykańskim krokomierze zostały porównane w tabeli 1.

Krokomierze mogą służyć również do oceny liczby kroków wykonywanych w przeliczeniu na minutę. Niektóre z bardziej zaawansowanych krokomierzy mają również wbudowaną funkcję rozróżniającą aktywność fizyczną o różnym poziomie intensywności. Potrafią rozróżnić wysiłek aerobowy (chodzenie z szybkością >60 kroków/min lub chodzenie bez przerwy >10 min) od nieaerobowego. Nie ma jednak badań oceniających dokładność tych dodatkowych funkcji.

Niektóre z opracowań koncentrują się na przydatności oceny liczby wykonanych kroków na minutę do oceny intensywności aktywności fizycznej. Na przykład 100 kroków/min określono jako próg wysiłku fizycznego o umiarkowanej intensywności.

Dokładność pomiaru

Do tej pory przeprowadzono wiele wiarygodnych badań porównujących dostępne krokomierze. W badaniu przeprowadzonym przez Croutera i wsp.¹ porównano dokładność i precyzję 10 różnych modeli krokomierzy w mierzeniu liczby kroków, dystansu i wydatku energetycznego. Badani byli proszeni o wykonanie marszu na bieżni z 5 różnymi prędkościami. Kroki były zliczane również niezależnie, a wydatek energetyczny mierzono za pomocą kalorymetrii pośredniej. Pomiary te były porównywane z wynikami uzyskanymi przez 10 różnych modeli krokomierzy. W przypadku najwolniejszej prędkości chodzenia (54 m/min) większość badanych krokomierzy zaniżała liczbę wykonanych kroków. Powyżej prędkości 80 m/min liczby zliczanych kroków były praktycznie identyczne z niezależnym zliczaniem kroków dla 6 modeli krokomierzy. Szacowanie dystansu było jednak mniej dokładne, a wydatek energetyczny był zwykle zawyżony, co dostrzeżono również we wcześniej przeprowadzonych badaniach. Walidacja pomiaru kroków była też wykonana podczas chodzenia w terenie (przy średniej prędkości badanych około 96,5 m/min), różnica kroków pomiędzy trzema najdokładniejszymi modelami wynosiła mniej niż 3%.

Piezoelektryczne krokomierze są najprawdopodobniej najbardziej wrażliwym rodzajem krokomierzy i zalecane są dla osób chodzących w wolniejszym tempie. Ich dokładność została też potwierdzona dla osób o różnej masie ciała i obwodzie pasa.