Witamina C (kwas askorbinowy) – nazwa ta obejmuje sumę kwasów askorbinowego i dehydroaskorbinowego. Jest witaminą, której człowiek nie syntetyzuje, jak również nie ma zdolności jej magazynowania. Musi być zatem dostarczana z pożywieniem w odpowiednich ilościach.
Witamina C odgrywa ważną rolę w utrzymaniu dobrego stanu zdrowia. Bierze udział:
- w syntezie kolagenu, hormonów steroidowych i karnityny, co wpływa na przyspieszenie procesu gojenia się ran i zrastania kości
- w przemianie aminokwasów
- we wchłanianiu niehemowego żelaza oraz w gromadzeniu tego pierwiastka w szpiku kostnym, śledzionie i wątrobie, co zapobiega niedokrwistości
- w metabolizmie tłuszczów, cholesterolu i kwasów żółciowych
- w zachowaniu potencjału oksydacyjno-redukcyjnego w komórce i w transporcie elektronów
- w działaniu ochronnym wobec witaminy E
- w podnoszeniu odporności organizmu na choroby bakteryjne i wirusowe, ponieważ ma właściwości bakteriobójcze i bakteriostatyczne
- w niszczeniu rodnika tlenowego, hydroksylowego, tlenu singletowego oraz nadtlenków.
W przypadku witaminy C objawy jej niedoborów są zróżnicowane w zależności od ilości dostarczonej z pożywieniem oraz od indywidualnych reakcji organizmu na jej niedostateczne spożycie. Najczęstszymi objawami niedoboru witaminy C są:
- zaburzenia w tworzeniu kolagenu
- zaburzenia w przemianie kwasów tłuszczowych i cholesterolu
- osłabienie naczyń włosowatych i możliwość wystąpienia krwawych wybroczyn w różnych narządach
- niedokrwistość
- zmniejszona odporność na infekcje
- ogólne osłabienie organizmu, bóle mięśni, zmęczenie, brak apetytu
- zmiany w dziąsłach – obrzmienie, krwawienie dziąseł.
Całkowity brak witaminy C prowadzi do szkorbutu.
Witamina C w większych pojedynczych dawkach nie jest toksyczna, jednakże spożywana w większych ilościach przez dłuższy czas u niektórych ludzi może się przyczyniać do powstawania kamieni w nerkach i częstszego oddawania moczu.
Należy pamiętać, że zapotrzebowanie na witaminę C wzrasta pod wpływem stresu, u starszych osób, u osób palących papierosy oraz u alkoholików.
Źródłem witaminy C w diecie są warzywa, owoce i ich przetwory.
| Zawartość witaminy C w 100g wybranych produktów spożywczych | |
|---|---|
| natka pietruszki | 178 mg |
| papryka czerwona | 144 mg |
| brukselka | 94 mg |
| brokuły | 83 mg |
| porzeczki czarne | 182,2 mg |
| truskawki | 66 mg |
| kiwi | 59 mg |
| pomarańcze | 49 mg |
