Koronawirus (COVID-19) a grypa sezonowa - różnice i podobieństwa

lek. Magdalena Wiercińska

Zarówno grypa sezonowa, jak i COVID-19, czyli choroba wywołana przez koronawirus (SARS-CoV-2), są chorobami zakaźnymi układu oddechowego. Między grypą a COVID-19 jest kilka podobieństw, ale istnieją także różnice. Jakie są różnice między COVID-19 a grypą sezonową?

Grypa a COVID-19 - rozprzestrzenianie się

Zarówno COVID-19, jak i grypa mogą rozprzestrzeniać się drogą kropelkową – z osoby na osobę pomiędzy osobami, które są w pobliżu lub w bliskim kontakcie ze sobą oraz przez kontakt ze skażonymi przedmiotami lub poprzez ręce, a źródłem zakażenia jest chory lub zakażony człowiek. Oba rozprzestrzeniają się głównie przez duże i małe cząstki zawierające wirusa, które są wydalane, gdy chore osoby (na COVID-19 lub grypę) kaszlą, kichają lub mówią. W niektórych okolicznościach, takich jak pomieszczenia ze słabą wentylacją, małe cząsteczki zawierające wirusy mogą być rozprzestrzeniane na większe odległości i powodować zachorowanie.

Większość zakażeń rozprzestrzenia się przez wdychanie dużych i małych kropli. Jednak może się zdarzyć, że dana osoba zarazi się przez dotknięcie innej osoby (na przykład podanie ręki komuś, kto ma wirusa na rękach) lub przez dotknięcie powierzchni lub przedmiotu, na którym znajduje się wirus, a następnie dotknięcie własnych ust, nosa lub oczu – jest to droga kontaktowa.

Możliwość zarażania innych osób zanim wystąpią objawy choroby

W przypadku grypy okres wylęgania wynosi 1–4 dni (śr. 2 dni). Okres zakaźności dorosłych to 1 dzień przed wystąpieniem i do 5 dni po wystąpieniu objawów (czasem nawet do 10 dni), a u małych dzieci kilka dni przed wystąpieniem i ≥10 dni po wystąpieniu objawów. Chorzy z ciężkim upośledzeniem odporności mogą wydalać wirusa grypy nawet przez kilka miesięcy.

Dla COVID-19 okres wylęgania określono na 2–14 dni (średnio 6 dni), w >95% przypadków do 12 dni. Wydalanie wirusa, czyli zakaźność, jest największa tuż przed wystąpieniem objawów i w pierwszych dniach objawów – możliwe jest zakażenie do 3 dni przed wystąpieniem objawów, zakaźność jest największa tuż przed ujawnieniem się objawów i maleje po 7 dniach od ich wystąpienia. Czas trwania zakaźności nie został jednoznacznie określony, ale chorzy z ciężkim przebiegiem zakażenia i w stanie immunosupresji mogą wydalać wirusa zdolnego do zakażenia dłużej. Możliwe jest także zakażenie od pacjenta z bezobjawowym przebiegiem zakażenia.

Chory na COVID-19 może zarazić więcej osób

Chociaż uważa się, że wirus wywołujący COVID-19 i wirusy grypy rozprzestrzeniają się w podobny sposób, wirus wywołujący COVID-19 jest ogólnie bardziej zaraźliwy niż wirusy grypy.

Grypa a koronawirus – objawy

Zarówno w przypadku COVID-19 i grypy objawy mogą być różne i mieć różne nasilenie. U niektórych ludzi przebieg choroby (zarówno COVID-19, jak i grypy) może być bezobjawowy, a u innych mogą wystąpić ciężkie objawy, które zagrażają życiu.

Do objawów, które mogą występować zarówno w przypadku COVID-19, jak i grypy należą:

  • gorączka i dreszcze
  • kaszel
  • duszność lub trudności z oddychaniem
  • zmęczenie, złe samopoczucie
  • ból gardła
  • katar lub zatkany nos
  • ból mięśni lub ból ciała
  • ból głowy
  • wymioty
  • biegunka (częstsza u dzieci chorych na grypę, ale może wystąpić w każdym wieku w przypadku COVID-19)
  • zmiana lub utrata smaku lub odczuwania zapachu, chociaż jest to znacznie częstsze w przypadku COVID-19.

Grypa a COVID-19 – czas trwania choroby

Grypa zwykle ustępuje samoistnie po 3–7 dniach, ale kaszel i uczucie rozbicia mogą się utrzymywać nawet około 2 tygodni.

Natomiast COVD-19 ma kilka postaci. U ponad 80% chorych przebieg zakażenia jest łagodny i objawy ustępują w ciągu 1–2 tyg.

Jednak u części chorych może wystąpić postać przedłużająca się – wówczas objawy trwają od 4 do 12 tygodni.

Ponadto po zakażeniu koronawirusem (SARS-CoV-2) może dojść do rozwinięcia się zespołu pokowidowego. Objawy rozwijają się w trakcie lub po COVID-9 i trwają ponad 12 tyg. oraz nie wynikają z innej choroby.

Śmiertelność spowodowana COVID-19 jest większa niż w przypadku grypy

Uważa się, że odsetek zgonów spowodowanych COVID-19 jest prawdopodobnie większy niż w przypadku grypy. Nie wiadomo, jaka jest dokładna śmiertelność z powodu COVID-19 (zakłada się, że część przypadków choroby o łagodnych przebiegu nie jest odnotowywana, ponieważ chorzy nawet nie zgłaszają się do lekarza), ale z dostępnych danych wynika, że na świecie wynosi 1%, w Polsce 2%, ale w niektórych krajach sięga 6% (Meksyk). Liczby te należy jednak traktować orientacyjnie. U wielu chorych z łagodnym przebiegiem zakażenia SARS-CoV-2 nie przeprowadza się diagnostyki potwierdzającej COVID-19, ogólna liczba zakażonych jest więc zaniżona.

Grypa natomiast – w zależności od sezonu – charakteryzuje się śmiertelnością 0,1–0,5%, a u osób >65. rż. sięga 1%.

Grypa a koronawirus – szczepionki

Zarówno przeciwko grypie, jak i przeciwko COVID-19 istnieją szczepienia ochronne. Szczepionki opracowane dla ochrony przed COVID-19 nie chronią przed grypą, podobnie jak szczepionka przeciw grypie nie chroni przed COVID-19.

Polecamy więcej na temat szczepienia przeciwko grypie

COVID-19 i grypa – zapobieganie

Najskuteczniejszym sposobem ochrony zarówno przed grypą, jak i ciężką postacią COVID-19 jest zaszczepienie się zarówno szczepionką przeciwko grypie, jak i COVID-19.

Należy także – niezależnie od szczepień – zachowywać środki zapobiegające rozprzestrzenianiu się wirusów drogą kropelkową.
Przeczytaj więcej: Grypa - zapobieganie. Co oprócz szczepień chroni przed grypą?

Podobne metody zapobiegania zakażeniu COVID-19 i grypy

W związku z podobnymi drogami przenoszenia, środki ostrożności stosowane w zapobieganiu zakażeniu są podobne: przestrzeganie zasad higieny układu oddechowego (kaszel w zgięcie łokcia lub w chusteczkę, którą należy od razu wyrzucić do zamykanego kosza i umyć dokładnie ręce itp.), unikanie bliskiego kontaktu z osobami z objawami zakażenia dróg oddechowych, pozostawanie w domu w przypadku pojawienia się objawów.

COVID-19 a grypa – powikłania

Zarówno COVID-19, jak i grypa mogą powodować powikłania, w tym:

  • zapalenie płuc
  • niewydolność oddechową
  • sepsę (zagrażająca życiu choroba spowodowana ekstremalną reakcją organizmu na zakażenie)
  • uszkodzenie serca
  • niewydolność wielonarządową (niewydolność oddechowa, niewydolność nerek, wstrząs)
  • pogorszenie się przebiegu chorób przewlekłych (np. płuc, serca, układu nerwowego lub cukrzycy)
  • zapalenie serca, mózgu lub mięśni

Zakażenia wtórne (zakażenia bakteryjne lub grzybicze, które mogą wystąpić u osób z grypą lub COVID-19)

Większość osób, które zachorują na grypę, wyzdrowieje w ciągu kilku dni do dwóch tygodni, ale u niektórych osób wystąpią poważne powikłania, wymagające hospitalizacji.
Przeczytaj więcej: Grypa
Wtórne infekcje bakteryjne są częstsze w przypadku grypy niż w przypadku COVID-19.

Dodatkowe powikłania związane z COVID-19 mogą obejmować:

  • powikłania zakrzepowo-zatorowe, czyli tworzenie się zakrzepów w naczyniach płuc, serca, nóg lub mózgu
  • wieloukładowy zespół zapalny związany z SARS-CoV-2 – choroba polegająca na pobudzeniu układu odpornościowego, objawy pojawiają się 2–12 tyg. po zakażeniu SARS-CoV-2 (również o łagodnym przebiegu), zawsze występuje gorączka trwająca kilka dni, ponadto mogą wystąpić: ból brzucha, wymioty, biegunka, wysypka (osutka), zapalenie spojówek, zaczerwienienie i wysychanie czerwieni wargowych, tzw. język truskawkowy (charakterystyczne zmiany na języku, który zaczyna przypominać powierzchnię truskawki), obrzęk rąk i stóp, znaczne osłabienie, powiększenie węzłów chłonnych, ból głowy, ból gardła.

Ponadto u każdego, kto chorował na COVID-19, nawet jeśli przebieg choroby był łagodny lub jeśli nie miał żadnych objawów, może wystąpić zespół pokowidowy.

Czy test może pomylić COVID-19 z grypą?

Istnieją szybkie testy stosowane w diagnostyce grypy i COVID-19. Mogą one wykrywać jedną chorobę (grypę lub COVID-19) lub obie te choroby. Testy są przydatne różnicowaniu tych chorób, ponieważ objawy grypy i COVID-19 mogą być podobne (zobacz wyżej). W związku z sytuacją epidemiologiczną – dużą liczbą zakażeń koronawirusem, wirusami grypy oraz wirusem RS (RSVrespiratory syncytial virus) dostępne są też testy wykrywające wszystkie te trzy choroby. Należy pamiętać, żeby przed wykonaniem testu dokładnie przeczytać instrukcję i postępować zgodnie z zaleceniami. Jeśli test jest przeznaczony do diagnostyki jednej choroby, np. COVID-19, to jego wynik (dodatni lub ujemny) nie świadczy o zakażeniu lub braku zakażenia wirusem grypy.

Czy można być jednocześnie zakażonym koronawirusem (SARS-CoV-2, wywołującym COVID-19) i grypą?

Tak, możliwe jest zakażenie wirusem SARS-Cov-2 i grypą w tym samym czasie. Najskuteczniejszym sposobem zapobiegania hospitalizacji i ciężkiej postaci COVID-19 i grypy jest szczepienie przeciwko obu chorobom.

Piśmiennictwo

  1. https://rcb.gov.pl/grypa-w-sezonie-epidemicznym-2018-2019-w-polsce-i-europie/
  2. http://wwwold.pzh.gov.pl/oldpage/epimeld/grypa/index.htm
  3. https://www.mp.pl/szczepienia/artykuly/przegladowe/190816,ochrona-populacji-poprzez-szczepienia-dzieci
  4. https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/coronavirus/coronavirus-disease-2019-vs-the-flu
  5. https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/situation-reports/20200306-sitrep-46-covid-19.pdf?sfvrsn=96b04adf_2
17.01.2023
Zobacz także
  • Przeziębienie, grypa czy COVID-19?
  • Działania niepożądane szczepionek przeciwko COVID-19
  • Objawy zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2
  • Objawy grypy
  • Szczepienie przeciwko grypie – niepożądane odczyny poszczepienne (NOP)
Wybrane treści dla Ciebie
  • Szczepienie przeciwko grypie u dzieci
  • Grypa i przeziębienie
  • Szczepienia przeciwko grypie dla pacjentów 50+. Dlaczego należy się szczepić?
  • Szczepienie przeciwko grypie - przeciwwskazania i sytuacje wymagające szczególnej ostrożności
  • Grypa - zapobieganie. Co oprócz szczepień chroni przed grypą?
  • Test combo – grypa, COVID-19, RSV
  • Szczepienie przeciwko grypie - cena
  • Zapalenie mięśnia sercowego
  • Szczepienie przeciwko grypie – niepożądane odczyny poszczepienne (NOP)
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta