Pytanie nadesłane do redakcji
Witam serdecznie. Mam 17 lat i od 3 tygodni żyję w nieustannym stresie i niepokoju. Nie mam apetytu. Nie potrafię zjeść całego dania albo w ogóle go nie zjadam. Miesiąc temu ważyłem 87 kg, dziś 81. Czy ten brak apetytu może być spowodowany stresem?
Odpowiedziała
dr n. med. Anna Mokrowiecka
specjalista chorób wewnętrznych
Oddział Kliniczny Gastroenterologii Ogólnej i Onkologicznej
Uniwersytecki Szpital Kliniczny UM w Łodzi
Stres z pewnością może być przyczyną braku apetytu i związanej z nim utraty masy ciała. Jeżeli jednak te objawy się utrzymują i dochodzi do istotnego klinicznie spadku masy ciała (tak jest w tym przypadku – więcej niż 5%), należy dokładniej poszukać przyczyn.
Najbardziej niepokoi chudnięcie niezamierzone – zwłaszcza gdy pacjent spożywa normalne ilości pokarmu i chudnie. W opisanym przypadku wiadomo, że dowóz energii może być bardzo zmniejszony z powodu braku apetytu.
Przyczyn braku apetytu może być bardzo dużo i mogą się wiązać nie tylko z chorobami gastrologicznymi, ale także m.in. psychicznymi, endokrynologicznymi, chorobami nerek itp.
Nie mam dokładnych informacji o dolegliwościach towarzyszących, które by ułatwiły wstępne rozpoznanie. Ważna byłaby informacja, czy występują także nudności, wymioty, bóle brzucha po jedzeniu, zaburzenia rytmu wypróżnień, gorączka lub stany podgorączkowe.
Jedyny objaw wspomniany w pytaniu stanowi uczucie wczesnej sytości. Taki objaw należy do objawów dyspepsji czynnościowej, a dokładniej - wraz z pełnością poposiłkową - do zespołu zaburzeń poposiłkowych. Wymienione choroby są zaburzeniami czynnościowymi, czyli takimi, w których nie stwierdza się żadnych zmian patologicznych w przewodzie pokarmowym, a dolegliwości często mają charakter psychosomatyczny. Choroby te nie prowadzą do poważnych powikłań. Przyczyny, patogeneza i postępowanie w dyspepsji to zagadnienia trudne i mało poznane. Wśród ich przyczyn wymienia się zaburzenia czynności ruchowej żołądka, wydzielania soku żołądkowego oraz czynniki psychosomatyczne (stresy, nerwice, depresja, czynniki emocjonalne).
Dyspepsja może mieć jednak także charakter organiczny – wtedy w badaniach laboratoryjnych i obrazowych stwierdza się zmiany, które są jej przyczyną.
Bardzo ważne jest ustalenie, czy występują inne objawy alarmowe, które mogą przemawiać za organicznym charakterem dolegliwości, np. niedokrwistość, cechy krwawienia z przewodu pokarmowego, dodatni wywiad rodzinny w kierunku poważnych chorób przewodu pokarmowego itp.
Ze względu na istotne klinicznie chudnięcie proponowałabym wykonanie gastroskopii w celu wykluczenia organicznych przyczyn braku apetytu.
Stres może powodować brak apetytu, może się jednak także przyczynić do powstania zmian w przewodzie pokarmowym, chociażby choroby wrzodowej. Często infekcja bakterią Helicobacter pylori prowadzi do takich objawów, a stwierdzenie aktywnego zakażenia będzie możliwe w badaniu gastroskopowym.
