Suplementy diety to specyficzna kategoria żywności, a ich stosowanie uzasadnione jest w określonych przypadkach. Należy także podkreślić, że suplementem diety nie zastąpi się zdrowego stylu życia czyli m.in. prawidłowo zbilansowanej diety i aktywności fizycznej.
Fot. pixabay.com
Co to jest suplement diety?
Suplement diety to środek spożywczy, który przyjmuje się w celu uzupełnienia normalnej diety w składniki pokarmowe. Jest to skoncentrowane źródło witamin, składników mineralnych lub innych substancji, wykazujących efekt odżywczy lub inny efekt fizjologiczny. Normalna dieta to dieta zwyczajowa, oparta na tradycyjnych produktach żywnościowych (z wyłączeniem suplementów diety).
Suplement diety:
- jest przeznaczony do spożywania w niewielkich, odmierzonych ilościach jednostkowych
- ma formę ułatwiającą jego dawkowanie (np. tabletki, kapsułki, butelki z kroplomierzem, saszetki z proszkiem).
Jaki może być skład suplementów diety?
W suplementach diety może się znajdować wiele substancji. Zalicza się do nich:
- witaminy i składniki mineralne
- inne substancje, np. niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, błonnik pokarmowy, probiotyki, aminokwasy, składniki roślinne (np. flawonoidy) oraz inne substancje biologicznie czynne (np. koenzym Q10).
Suplementy diety mogą zawierać określone składniki mineralne i witaminy oraz ich konkretne formy chemiczne (jest to regulowane przepisami prawnymi). I tak do składu suplementów diety można wprowadzić 13 witamin (A, D, E, K, C, tiamina, ryboflawina, niacyna, kwas pantotenowy, B6, B12, kwas foliowy i biotyna) oraz 17 składników mineralnych (wapń, magnez, żelazo, miedź, jod, cynk, mangan, sód, potas, selen, chrom, molibden, fluorki, chlorki, fosfor, bor, krzem).
Kto może przyjmować suplementy diety?
W przypadku zdrowych osób, przestrzegających prawidłowo zbilansowanej diety, powszechne zalecanie suplementów nie jest uzasadnione.
Wyjątek stanowi witamina D (zgodnie z aktualnymi rekomendacjami) i witamina B12 (w przypadku diet wykluczających produkty pochodzenia zwierzęcego).
Przyjmowanie suplementów diety można rozważyć w przypadku:
- dorosłych osób stosujących diety ubogoenergetyczne
- osób starszych
- osób eliminujących niektóre składniki pokarmowe z diety
- kobiet po menopauzie (przy niedoborze wapnia i witaminy D)
- kobiet w ciąży (zgodnie z istniejącymi rekomendacjami)
Zagrożenia związane z przyjmowaniem suplementów
Suplementy diety mogą wprawdzie stanowić uzupełnienie składników pokarmowych w diecie, jednak ich nieuzasadnione stosowanie może się wiązać z pewnymi zagrożeniami.
Po pierwsze należy pamiętać, że producent nie zawsze umieszcza informacje dotyczące przeciwwskazań do stosowania danego suplementu. Po drugie suplementy diety mogą wchodzić w interakcje z innymi składnikami żywności lub z przyjmowanymi lekami. I po trzecie niektóre suplementy mogą zmniejszać wchłanianie antybiotyków i leków kardiologicznych.
Niekorzystne dla zdrowia jest także przyjmowanie kilku suplementów diety jednocześnie. Może to prowadzić do przekroczenia górnych tolerowanych poziomów spożycia. Wartość tę można również przekroczyć, przyjmując równocześnie dany składnik z diety i suplementu.
Trzeba podkreślić, że przyjmowanie nadmiernych ilości niektórych witamin, przekraczające górne tolerowane poziomy spożycia, nie tylko nie przynosi korzyści, ale może być wręcz szkodliwe dla zdrowia. Wśród składników, w przypadku których istnieje ryzyko nadmiernego spożycia, wymienia się m.in. witaminę A, β-karoten, fluor, jod, żelazo, mangan i cynk.
