Pokrzywa – właściwości, efekty, działanie

Pokrzywa to roślina, której przypisuje się szerokie spektrum działania. Zawiera ona szereg witamin oraz inne substancje biologicznie czynne. Z pokrzywy można przygotować napar, który może być pomocny w łagodzenia bólu stawów. Można go także używać wspomagająco w łagodnych dolegliwościach układu moczowego.

Fot. pexels.com

Pokrzywa – informacje ogólne

Bylina Urtica dioica L., zwana pokrzywą zwyczajną, należy do rodziny pokrzywowatych. Jest to roślina wieloletnia charakteryzująca się obecnością parzących włosków. Inne nazwy tej rośliny to pokrzywa dwupienna lub żagajka.

Pokrzywa zwyczajna występuje bardzo powszechnie, zasięg jej występowania obejmuje całą półkulę północną. Najczęściej rośnie na glebach bogatych w azot. Może występować na polach, pastwiskach oraz w pobliżu jezior i rzek.

Pokrzywa – właściwości

Pokrzywa zwyczajna to roślina bogata w związki biologicznie czynne. Są to miedzy innymi witaminy: B₂, B₅, K i C oraz karotenoidy (np. karoten, likopen) i flawonoidy (m.in. kwercetyna, kemferol i rutyna).

Roślinie tej przypisuje się liczne korzystne działania, niestety niewiele wiarygodnych danych naukowych potwierdza te efekty. W badaniach przeciwzapalne na liniach komórkowych i modelu zwierzęcym wykazano właściwości, antyoksydacyjne, antyagregacyjne, hipoglikemiczne (obniżające stężenie glukozy) oraz hipocholesterolemiczne (obniżające stężenie cholesterolu całkowitego i jego frakcji – LDL) tej rośliny.

Pokrzywa – wskazania do stosowania

Pokrzywa to tradycyjny produkt leczniczy roślinny, do stosowania w określonych wskazaniach wynikających wyłącznie z jego długiego okresu stosowania. Oznacza to, że nie dysponujemy na dzień dzisiejszy wynikami badań klinicznych oceniających skuteczność i bezpieczeństwo stosowania pokrzywy.

Pokrzywę stosuje się pomocniczo:

• w łagodzeniu bólów stawowych o słabym nasileniu oraz
• w łagodnych dolegliwościach układu moczowego, jako środek zwiększający ilość wydalanego moczu i poprawiający przepływ w drogach moczowych.

Odwar z pokrzywy – przygotowanie

Prawidłowe przygotowanie polega na zalaniu 1–2 łyżek stołowych (2–4 g) liści pokrzywy (suszonych lub świeżych) 200 ml gorącej wody, a następnie gotowaniu pod przykryciem przez około 5 minut. Tak przygotowany odwar odstawiamy a następnie przecedzamy przez sitko. Zgodnie z charakterystyką produktu leczniczego (ChPL) odwar można pić 2–3 razy dziennie po 1 szklance. Podkreśla się także, aby zawsze przygotowywać go na świeżo. Nie zaleca się stosowania tego produktu u dzieci poniżej 12 lat.

Pokrzywa – działanie

Jak już wspomniano, pokrzywa może być pomocna w łagodzeniu bólów stawów o słabym nasileniu. Nie należy jej jednak stosować dłużej niż przez 4 tygodnie. Jednocześnie należy pamiętać, że jeśli bólowi stawu towarzyszy obrzęk, zaczerwienienie lub gorączka należy się udać do lekarza

Pokrzywę można także wykorzystać pomocniczo w łagodnych dolegliwościach układu moczowego, aczkolwiek jej stosowanie nie powinno trwać dłużej niż przez 2–4 tygodni. Jeśli w tym czasie dolegliwości układu moczowego nasilą się oraz towarzyszą im: gorączka, ból i trudności w oddawaniu moczu albo w moczu pojawią się ślady krwi, należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem.

Pokrzywa indyjska

Pokrzywa indyjska to roślina, której podstawową substancją czynną jest forskolina. Substancji tej przypisuje się szereg właściwości. Uważa się, że może być wykorzystywana we wspomaganiu leczenia chorób układu sercowo-naczyniowego, otyłości, nadciśnienia tętniczego oraz łuszczycy i jaskry.

Opisywane w piśmiennictwie naukowym korzystne działanie tej pokrzywy indyjskiej wymaga jednak potwierdzenia w prawidłowo zaprojektowanych badaniach klinicznych. Badania którymi obecnie dysponujemy nie pozwalają na wyciągnięcie wniosków co do skuteczności i bezpieczeństwa stosowania tej rośliny w wyżej wymienionych sytuacjach.

Zwraca się także uwagę na możliwość wystąpienia interakcji pomiędzy ekstraktem z korzenia pokrzywy indyjskiej (zawierającego forskolinę) z powszechnie stosowanymi produktami leczniczymi.