Melisa – właściwości, działanie i dawkowanie

Melisa lekarska jest rośliną od dawna wykorzystywaną w ziołolecznictwie. Jej napar wykorzystywany jest tradycyjnie do łagodzenia objawów stresu oraz w przypadku bezsenności. Melisa zawiera szereg związków biologicznie czynnych, do których zalicza się liczne związki o właściwościach antyoksydacyjnych m.in. flawonoidy

Fot. pixabay.com

Melisa lekarska

Melisa lekarska (Melissa officinalis L.) to roślina osiągająca od 30 do 125 cm. Charakteryzuje się ciemnozielonym kolorem liści, na powierzchni których znajdują się miękkie włoski.

Jest to roślina powszechnie występująca na kuli ziemskiej. Przypuszcza się, że pochodzi ona ze wschodniego regionu śródziemnomorskiego, zachodniej Azji, południowej Europy, Kaukazu i północnego Iranu. Obecnie uprawia się ją na całym świecie, w tym również w Polsce.

Za surowiec wykazujący potencjalne właściwości zdrowotne melisy uznaje się liście i ulistnione szczyty pędów. Zbiera się je w okresie poprzedzającym kwitnienie i suszy w temp. nieprzekraczającej 35°C. Z tak przygotowanych liści przygotowuje się następnie napary.

Melisa – zawartość substancji biologicznie czynnych

Liście melisy zawierają olejki eteryczne. Są to geranial, neral, cytronelal, linalol oraz geraniol. Wśród bioaktywnych składników melisy wymienia się także kwasy fenolowe: pochodne kwasu cynamonowego (m.in. kwas kawowy i chlorogenowy) oraz kwasu benzoesowego (np. kwas galusowy).

Melisa bogata jest także w flawonoidy, do których zalicza się m.in. glikozydy luteoliny, kwercetyny, apigeniny oraz izokwercytrynę, hesperydynę, naryngeninę, kemferol, rutynę i glukuronid luteoliny.

Melisa lekarska – właściwości

Z uwagi na obecność związków polifenolowych oraz niektórych związków znajdujących się w olejku z melisy roślina ta wykazuje aktywność antyoksydacyjną. Decyduje o niej przede wszystkim duża zawartość kwasów fenolowych oraz flawonoidów.

Liczba badań klinicznych oceniających skuteczność i bezpieczeństwo melisy w kontekście profilaktyki czy leczenia różnych jednostek chorobowych jest bardzo niewielka.

Obecnie dowody sugerują, że melisa może skutecznie łagodzić objawy lękowe i depresyjne u ludzi. Z uwagi jednak na niewielką liczbę badań klinicznych i ich dużą heterogeniczność, konieczne są dalsze badania wysokiej jakości, w celu jednoznacznego potwierdzenia skuteczności klinicznej melisy.

Polecamy: Depresja: przyczyny, objawy i leczenie. Jak pomóc osobie z depresją?

Wyniki przeglądu systematycznego z metaanalizą sugerują także, że melisa może korzystnie wpływać na stężenie cholesterolu całkowitego oraz wartość ciśnienia skurczowego krwi. Sami autorzy badania przyznają jednak, że poszczególne badania wzięte pod uwagę charakteryzują się niską jakością. Stąd kwestia wpływu melisy na parametry lipidowe krwi wymaga dalszych, dobrze zaplanowanych badań.

Przeczytaj również:

• Dieta w nadciśnieniu tętniczym
• Co to jest lipidogram - badanie, normy
• Wysoki poziom cholesterolu - kiedy należy przyjmować leki?

Napar z melisy – dawkowanie

Napar z melisy stosuje się tradycyjnie w łagodnych objawach stresu psychicznego i trudnościach w zasypianiu oraz w objawowym leczeniu łagodnych dolegliwości układu pokarmowego (wzdęcia i oddawanie wiatrów). Jeżeli objawy nie ustąpią w czasie stosowania produktu, należy skonsultować się z lekarzem.

Sprawdź sposoby na redukcję stresu i trudności w zasypianiu:

• Rozbroić stres
• Ciemność na sen
• Higiena snu. Jak zadbać o zdrowy sen?

W przypadku osób powyżej 12. roku życia zaleca się zalanie 1 saszetki (2 g liści), 150 ml gorącej wody (ok. 1 szklanki). Następnie wszystko zaparzamy pod przykryciem od 5–15 minut. Świeżo przygotowany napar należy przyjmować od 1–3 razy dziennie.

Przyjmowanie melisy w ciąży

Zgodnie z Charakterystyką Produktu Leczniczego napar z liści melisy nie powinien być stosowany w okresie ciąży i laktacji (ze względu na brak wystarczających danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania w tym okresie).

Z drugiej strony warto mieć na uwadze, że w czasie ciąży wiele leków, suplementów i ziół jest przeciwwskazana. Dlatego wydaje się, że kobiety w ciąży, które wcześniej piły melisę mogą pozostać przy zdroworozsądkowym, umiarkowanym spożyciu naparu z melisy. Dla pewności można ten fakt skonsultować wcześniej z lekarzem prowadzącym ciążę.

Przyjmowanie melisy przez dzieci

Ze względu na brak wystarczających danych o bezpieczeństwie stosowania, nie zaleca się podawania naparu z melisy u dzieci do 12. roku życia. Nie jest to jednak bezwzględne przeciwwskazanie, ale w tej grupie wiekowej stosowanie naparu z melisy należy skonsultować z lekarzem.