Co to jest rak kanału odbytu i rak brzegu odbytu? Jaka jest między nimi różnica i jakie są ich przyczyny?
Rak kanału odbytu to nowotwór złośliwy rozwijający się wewnątrz kanału odbytu. Z kolei rak brzegu odbytu rozwija się w skórze w okolicy odbytu, w odległości nie większej niż 5 cm od brzegu odbytu. Oba typy rozwijają się z tzw. nabłonka płaskiego. Czynniki ryzyka zachorowania to m.in. infekcje wirusowe (HIV, HPV), czynniki genetyczne i narażenie na substancje toksyczne.
Jak często występuje rak kanału odbytu i brzegu odbytu?
Rak odbytu lub brzegu odbytu stanowi około 1%–2% wszystkich nowotworów jelita grubego (100–200 nowych zachorowań w roku). Występuje głównie u osób powyżej 60. roku życia.
Jak się objawia rak kanału odbytu i brzegu odbytu?
Najczęstszym pierwszym objawem jest krwawienie z odbytu, może występować świąd, ból, uczucie ciała obcego w odbycie, może być wyczuwalny guz. Niekiedy występuje nietrzymanie gazów lub stolca.
Co robić w razie wystąpienia objawów raka kanału odbytu i brzegu odbytu?
Każde krwawienie ze stolcem wymaga konsultacji lekarskiej. Rak kanału odbytu lub brzegu odbytu często bywa mylony z chorobą hemoroidalną i tylko konsultacja lekarska z badaniem mikroskopowym wycinka ze zmiany pozwala prawidłowo zidentyfikować nowotwór.
Jak lekarz stawia diagnozę?
Po zebraniu wywiadu lekarz wykona badanie endoskopowe (rektoskopię) z biopsją zmiany. Wynik badania histopatologicznego pozwala ustalić rozpoznanie nowotworu. Konieczne mogą być też badania dodatkowe, jak ultrasonografia przezodbytnicza, RTG klatki piersiowej, tomografia komputerowa lub rezonans miednicy, aby ustalić zaawansowanie nowotworu.
Jakie są sposoby leczenia?
W przypadku raka kanału odbytu leczeniem jest radiochemioterapia. Leczenie chirurgiczne raka kanału odbytu zarezerwowane jest dla przypadków niereagujących na leczenie lub w przypadku wznowy miejscowej. Z drugiej strony, rak brzegu odbytu o niewielkich rozmiarach leczony jest chirurgicznie, z radiochemioterapią jako leczeniem uzupełniającym.
Czy możliwe jest całkowite wyleczenie?
Wyleczenie udaje się uzyskać w ok. 75% przypadków. Niekiedy zachodzi konieczność dodatkowego leczenia lub wycięcia odbytnicy wraz z odbytem i wyłonieniem stomii (sztucznego odbytu na brzuchu).
Co trzeba zrobić po zakończeniu leczenia?
Po leczeniu lekarz zaleci regularne kontrole (co 2–3 mies. przez pierwsze 3 lata, potem co 4 mies.), u kobiet zaleca się wykonywanie raz w roku badania cytologicznego szyjki macicy.
Co robić, aby uniknąć zachorowania?
W leczeniu raka kanału odbytu i brzegu odbytu najważniejsze jest wczesne wykrycie choroby, dlatego każde podejrzenie nowotworu (krwawienie, guz) wymaga konsultacji i badania lekarskiego. Ponadto, unikanie tzw. ryzykownych zachowań seksualnych pozwala zmniejszyć ryzyko rozwoju nowotworu na podłożu infekcji wirusowej przenoszonej drogą płciową.
