Czy krem EMLA można stosować do znieczulenia miejscowego u dzieci przed ukończeniem 2. miesiąca życia?

Zgodnie z ulotką producenta nie zaleca się stosowania kremu EMLA u dzieci <3. miesiąca życia, a jego stosowanie jest przeciwwskazane u noworodków urodzonych przedwcześnie. Taka informacja od producenta jest zaskakująca, gdyż już od lat 90. XX wieku dostępne są prace wskazujące na skuteczność i bezpieczeństwo tego preparatu u noworodków. Krem EMLA stosowano u noworodków i małych niemowląt podczas takich procedur inwazyjnych, jak nakłucie żyły, punkcja lędźwiowa, szczepienie czy obrzezanie. Ponadto liczne doniesienia wykazują skuteczność i bezpieczeństwo preparatu EMLA w zmniejszaniu bólu u noworodków urodzonych przedwcześnie. Jednak w części badań z randomizacją nie udało się dowieść większej skuteczności EMLA u noworodków, w porównaniu ze stężonym roztworem glukozy czy podaniem paracetamolu. Jeszcze lepszy efekt przeciwbólowy uzyskiwano, łącząc podawanie stężonej glukozy lub karmienie piersią z miejscowym stosowaniem kremu EMLA.

Należy podkreślić, że autorzy cytowanych badań nie opisywali żadnych działań niepożądanych po zastosowaniu tego kremu. Największe potencjalne zagrożenie stanowi methemoglobinemia, choć ryzyko jej rozwoju jest bardzo małe. Do grupy zwiększonego ryzyka należą dzieci urodzone przedwcześnie oraz niemowlęta przed ukończeniem 3. miesiąca życia. Aktywność reduktazy methemoglobiny jest u nich mniejsza, a wchłanianie leku przez skórę bardziej efektywne. W piśmiennictwie występują jedynie pojedyncze opisy przypadków rozwoju methemoglobinemii u noworodków po zastosowaniu preparatu EMLA. Autorzy podkreślają, że u dzieci, u których doszło do jej rozwoju, EMLA stosowano niezgodnie z zaleceniami – przekroczono zalecaną dawkę, czas stosowania leku lub stosowano go łącznie z preparatem zawierającym trimetoprim i sulfametoksazol.

Podsumowując: należy uznać, że zastosowanie kemu EMLA u dzieci przed ukończeniem 2. miesiąca życia jest dopuszczalne. Należy jednak pamiętać o przestrzeganiu zaleceń dotyczących dawkowania i nie przekraczać maksymalnej dawki, która wynosi 1 g. W tej grupie wiekowej nie należy powtarzać dawki, a powierzchnia stosowania leku nie powinna przekraczać 10 cm2. Bardzo istotne jest także, aby czas stosowania leku nie przekraczał 2 godzin. (2015)

Piśmiennictwo

1. Weise K.L., Nahata M.C.: EMLA for painful procedures in infants. J. Pediatr. Health Care, 2005; 19 (1): 42–47
2. Taddio A., Ohlsson A., Einarson T.R., Stevens B., Koren G.: A systematic review of lidocaine-prilocaine cream (EMLA) in the treatment of acute pain in neonates. Pediatrics, 1998; 101 (2): E1
3. Al Qahtani R., Abu-Salem L.Y., Pal K.: Effect of lidocaine-prilocaine eutectic mixture of local anaesthetic cream compared with oral sucrose or both in alleviating pain in neonatal circumcision procedure. Afr. J. Paediatr. Surg., 2014; 11 (1): 56–61
4. Gupta N.K., Upadhyay A., Agarwal A. i wsp.: Randomized controlled trial of topical EMLA and breastfeeding for reducing pain during wDPT vaccination. Eur. J. Pediatr., 2013; 172 (11): 1527–1533
5. Kucukoglu S., Celebioglu A., Caner I., Ok G., Maden R.: The Effects of Instrumental Touching on Infant Pain Perception and the Effects of Eutectic Mixture of Local Anesthetics (EMLA) on the Reduction of Pain. Iran. J. Pediatr., 2015; 25 (3): e532
6. Biran V., Gourrier E., Cimerman P. i wsp.: Analgesic effects of EMLA cream and oral sucrose during venipuncture in preterm infants. Pediatrics, 2011; 128 (1): e63–e70
7. Hui-Chen F., Hsiu-Lin C., Shun-Line C. i wsp.: The effect of EMLA cream on minimizing pain during venipuncture in premature infants. J. Trop. Pediatr., 2013; 59 (1): 72–73
8. Di Gioia C., Bracceschi R., Copioli C. i wsp.: Care to relieve pain-stress in preterm newborns. Acta Biomed., 2011; 82 (1): 20–25
9. Gradin M., Eriksson M., Holmqvist G., Holstein A., Schollin J.: Pain reduction at venipuncture in newborns: oral glucose compared with local anesthetic cream. Pediatrics, 2002; 110 (6): 1053–1057
10. Marcatto Jde O., Vasconcelos P.C., Araujo C.M., Tavares E.C., Pereira e Silva Y.: EMLA versus glucose for PICC insertion: a randomised triple-masked controlled study. Arch. Dis. Child Fetal. Neonatal. Ed., 2011; 96 (6): F467–F468
11. Bonetto G., Salvatico E., Varela N. i wsp.: Pain prevention in term neonates: randomized trial for three methods. Archivos argentinos de pediatria, 2008; 106 (5): 392–396
12. Shachor-Meyouhas Y., Galbraith R., Shavit I.: Application of topical analgesia in triage: a potential for harm. J. Emerg. Med., 2008; 35 (1): 39–41
13. Brisman M., Ljung B.M., Otterbom I., Larsson L.E., Andreasson S.E.: Methaemoglobin formation after the use of EMLA cream in term neonates. Acta Paediatr., 1998; 87 (11): 1191–1194
14. Larson A., Stidham T., Banerji S., Kaufman J.: Seizures and methemoglobinemia in an infant after excessive EMLA application. Pediatr. Emerg. Care, 2013; 29 (3): 377–379
15. Baxter A.L., Ewing P.H., Young G.B. i wsp.: EMLA application exceeding two hours improves pediatric emergency department venipuncture success. Adv. Emerg. Nurs. J., 2013; 35 (1): 67–75