Jak należy podawać podtlenek azotu?

Podawanie N2O należy rozpocząć krótko przed planowanym zabiegiem (p. Czy podtlenek azotu można zastosować w celu uśmierzenia bólu u dzieci w trakcie pobierania krwi lub krótkotrwałych procedur?). Działanie przeciwbólowe pojawia się po 4–5 wdechach i osiąga maksymalną moc w ciągu 2–3 minut. Lek podaje się podczas całego bolesnego zabiegu lub tak długo jak efekt przeciwbólowy jest potrzebny. Po przerwaniu inhalacji działanie ustępuje w ciągu kilku minut (p. Jakie są właściwości podtlenku azotu?).

Po zaprzestaniu podawania N2O pacjent powinien pozostawać pod nadzorem personelu medycznego do czasu odzyskania pełnej świadomości. Ponieważ N2O szybko dyfunduje z krwi do pęcherzyków płucnych, z powodu gwałtownego efektu wypłukania może dochodzić do zmniejszenia stężenia tlenu w pęcherzykach płucnych (hipoksja dyfuzyjna). Można temu zapobiec, podając tlen medyczny.

W leczeniu młodszych dzieci lub pacjentów niewspółpracujących konieczne może być stosowanie ciągłego przepływu tlenku azotu. Takie postępowanie wymaga obecności przeszkolonego personelu medycznego, wyposażenia do zabezpieczenia dróg oddechowych i zapewnienia wspomagania oddychania (praktycznie sali operacyjnej do znieczuleń w warunkach ambulatoryjnych lub szpitalnych).

W ostatnich latach na rynku farmaceutycznym pojawiła się gotowa do użycia mieszanina gazów medycznych o składzie: N2O 50% v/v i tlen 50% v/v pod ciśnieniem 170 bar (15°C), występująca pod nazwą Entonox®. Zrównoważona proporcja obu gazów zapewnia dobre utlenowanie i minimalizuje ryzyko nadmiernej sedacji, a także niedotlenienia pacjenta. U osób nieobciążonych czynnikami ryzyka można ją podawać maksymalnie przez 6 godzin bez kontrolowania morfologii krwi. Mieszaninę gazów podaje się za pomocą maski twarzowej lub ustnika połączonego przez specjalną, patentową zastawkę z butlą zawierającą tę mieszaninę. Gaz inhalowany jest z butli pod wpływem ujemnego ciśnienia w czasie wdechu pacjenta. W momencie rozszczelnienia układu wypływ gazu ustaje. Pacjent powinien oddychać głęboko przez pierwsze 2 minuty inhalacji, aby rozwinęło się działanie przeciwbólowe gazu.

Piśmiennictwo

1. Charakterystyka Produktu Leczniczego Entonox®
2. Bruce E., Franck L., Howard R.F.: The efficacy of morphine and Entonox analgesia during chest drain removal in children. Paediatr. Anaesth., 2006; 16 (3): 302–308
3. Ekbom K., Jakobsson J., Marcus C.: Nitrous oxide inhalation is a safe and effective way to facilitate procedures in paediatric outpatient departments. Arch. Dis. Child., 2005; 90: 1073–1076
4. Migita R.T., Klein E.J., Garrison M.M.: Sedation and analgesia for pediatric fracture reduction in the emergency department. A systematic review. Arch. Pediatr. Adolesc. Med., 2006; 160: 46–51
5. Mohan S., Navak R., Thomas R.J., Ravindran V.: The effect of entonox, play therapy and a combination on pain relief in children: a randomized controlled trial. Pain Manag Nurs., 2015; 16 (6): 938–943