Jakie są przyczyny występowania czarnego zabarwienia języka u prawidłowo rozwijającego się niemowlęcia?

prof. dr hab. n. med. Dorota Olczak-Kowalczyk
Zakład Stomatologii Dziecięcej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Pytanie nadesłane do Redakcji

Czym można wytłumaczyć czarny osad na języku 10-miesięcznego niemowlęcia, utrzymujący się od ponad miesiąca? Dziecko rozwija się prawidłowo: masa i długość ciała odpowiadają 75. centylowi. Jest pogodne, ruchliwe, z dobrym apetytem, oddaje prawidłowe stolce, nie ulewa. Chłopiec był już leczony probiotykami, nystatyną, Aphtinem – bez efektu; nie prowadzono antybiotykoterapii. Oprócz koloru języka nie stwierdzono żadnych dolegliwości.

Odpowiedź

Na podstawie stwierdzenia, że dziecko ma „czarny osad na języku”, nie można ustalić jednoznacznego rozpoznania. Zawsze w przypadku zmian na błonie śluzowej wskazana jest wizyta u stomatologa dziecięcego lub periodontologa. Tego rodzaju objaw może być spowodowany nagromadzeniem barwników, np. zawartych w produktach spożywczych czy środkach leczniczych, m.in. tych zawierających żelazo. Inne rozpoznanie to tzw. język czarny włochaty (łac. lingua villosa nigra), określany także jako rogowacenie czarne brodawek języka – skutek nadmiernego rogowacenia i wydłużenia brodawek nitkowatych oraz gromadzenia się czarnego lub brązowego barwnika. Język czarny włochaty rzadko występuje u niemowląt, choć opisywano takie przypadki. Zwykle nie powoduje żadnych dolegliwości. Niekiedy może wywoływać metaliczny smak, nieprzyjemny zapach z ust (halitosis) lub uczucie pieczenia, najczęściej o niewielkim nasileniu. W diagnostyce różnicowej, niezależnie od wieku, należy uwzględnić przede wszystkim przebytą antybiotykoterapię, zakażenie grzybem z rodzaju Candida, wpływ radioterapii, choroby, w przebiegu których dochodzi do zaburzenia składu flory bakteryjnej jamy ustnej (np. niedokrwistość, czynnościowe zaburzenia przewodu pokarmowego). Zmiany niezwiązane z wyżej wymienionymi przyczynami zwykle ustępują samoistnie. Należy jednak pamiętać, że język czarny włochaty występuje także w zespole Peutza i Jeghersa, nerwiakowłókniakowatości typu 1. i chorobie Addisona, dlatego w każdym przypadku niezbędna jest diagnostyka.

W leczeniu zaleca się oczyszczanie języka i utrzymanie prawidłowej higieny jamy ustnej. Postępowanie stosowane u dorosłych (np. miejscowe retinoidy, glikokortykosteroidy, fiolet goryczki, kwas salicylowy, 40% roztwór mocznika) ze względów bezpieczeństwa nie jest zalecane u dzieci. (2015)

Piśmiennictwo

  1. Edelman M., Indyk D., Yeroshalmi F.: Black Hairy Tongue in A Newborn Infant. J. Oral. Sci. Health, 2014; 1 (1): 1–3
  2. Poulopoulos A.K., Antoniades D.Z., Epivatianos A. i wsp.: Black hairy tongue in a 2-month old infant. J. Pediatr. Child Health, 2008; 44 (6): 377–379
  3. Aki K.F.: Black tongue. J. Pediatr. Child Health, 2009; 45 (1–2): 73–74
  4. Körber A., Voshege N.: Black hairy tongue in an infant. CMAJ, 2012; 184 (1): 68

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Placówki

Szukasz poradni, oddziału lub SOR w swoim województwie? Chętnie pomożemy. Skorzystaj z naszej wyszukiwarki placówek.

Doradca medyczny

Twój pacjent ma wątpliwości, kiedy powinien zgłosić się do lekarza? Potrzebuje adresu przychodni, szpitala, apteki? Poinformuj go o Doradcy Medycznym Medycyny Praktycznej