Czy wykrycie Klebsiella oxytoca w stolcu u niemowlęcia, u którego nie występują żadne objawy kliniczne, wymaga leczenia?

Pytanie nadesłane do Redakcji

W posiewie kału u kilkumiesięcznego dziecka stwierdzono wzrost nielicznych kolonii Klebsiella oxytoca. Posiew wykonano z powodu niepokoju u dziecka i podejrzenia dyskomfortu ze strony przewodu pokarmowego. Obecnie dolegliwości ustąpiły, dziecko czuje się dobrze, oddaje prawidłowe stolce i chętnie je. Czy w takiej sytuacji wystarczy podawać dziecku probiotyk, czy też obecność bakterii Klebsiella zawsze wymaga leczenia antybiotykiem?

Odpowiedź

Z omawianym przypadkiem dziecka wiążą się dwa problemy. Po pierwsze należy rozstrzygnąć, czy u niespokojnego niemowlęcia, prawdopodobnie z kolką, podejrzewanego o dyskomfort ze strony przewodu pokarmowego trzeba wykonywać posiew stolca. Po drugie u zdrowego niemowlęcia należy poprawnie zinterpretować dodatni wynik posiewu stolca, w którym stwierdzono obecność patogenów innych niż „flora fizjologiczna”.

Jeśli niespokojne dziecko rozwija się prawidłowo, uzyskuje prawidłowe przyrosty masy ciała i nie stwierdza się niepokojących odchyleń w badaniu przedmiotowym, nie ma wskazań do wykonywania badań dodatkowych. Czasem jednak wykonanie podstawowych badań jest niezbędne, aby powstrzymać rodziców przed niekończącym się poszukiwaniem przyczyn niepokoju ich dziecka. Zakres podejmowanych badań diagnostycznych zawsze ma charakter indywidualny i powinien się opierać na szczegółowo zebranym wywiadzie, w tym wywiadzie rodzinnym w kierunku alergii, a także historii i ewolucji objawów klinicznych występujących u dziecka oraz ewentualnych odchyleń stwierdzanych w badaniu przedmiotowym.

Posiew stolca u niemowlęcia, u którego jedynym objawem jest niepokój, z całą pewnością nie jest konieczny. Wynik inny niż „flora fizjologiczna” stwarza trudności interpretacyjne, nie wpływa na rozwiązanie pierwotnego problemu, a generuje jedynie niepotrzebne wątpliwości i nasila niepokój rodziców. Należy pamiętać o istnieniu czynników sprzyjających zasiedlaniu przewodu pokarmowego dziecka przez bakterie inne niż Escherichia coli. Należą do nich: poród przez cesarskie cięcie, przedłużona hospitalizacja, żywienie mlekiem modyfikowanym oraz antybiotykoterapia. Jeśli dziecko rozwija się przy tym prawidłowo, oznacza to, że taka równowaga mikrobioty jelitowej jest dla niego naturalna i nie wymaga żadnych interwencji – ani suplementacji probiotykami, ani tym bardziej leczenia antybiotykami. Dotyczy to zarówno bakterii, jak i Candida albicans. „Grzybica przewodu pokarmowego” to ostatnio modne i uporczywie stwierdzane u wielu zdrowych dzieci rozpoznanie! (p. Czy istnieją wiarygodne dane wskazujące na związek grzybicy przewodu pokarmowego z autyzmem i ewentualną skuteczność leczenia przeciwgrzybiczego?, Czy u dziecka chorego na biegunkę wyhodowanie w posiewie stolca Candida albicans stanowi wskazanie do leczenia probiotykiem? i Czy w przewlekającej się biegunce śluzowo-krwistej należy uwzględnić grzybicę (Candida albicans)? Czy zakażenia grzybicze często występują u dzieci? Jak należy je leczyć? – przyp. red.). Zwykle jednak po poprawie higieny okolicy odbytu i wykonaniu powtórnego posiewu stolca następuje „cudowne uzdrowienie” dziecka i nie ma potrzeby wdrażania jakichkolwiek dodatkowych metod leczenia. Podsumowując: zawsze należy leczyć prawdziwe dolegliwości i zaburzenia obserwowane u chorego, a nie tylko odchylenia w wykonanych badaniach dodatkowych. (2016)

Piśmiennictwo

1. Guarino A., Albano F., Ashkenazi S., Gendrel D., Hoekstra J.H., Shamir R., Szajewska H.; European Society for Paediatric Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition: European Society for Paediatric Infectious Diseases European Society for Paediatric Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition/European Society for Paediatric Infectious Diseases evidence-based guidelines for the management of acute gastroenteritis in children in Europe. J. Pediatr. Gastroenterol. Nutr., 2008; 46: S81–S122
2. Savino F., Ceratto S., De Marco A., Cordero di Montezemolo L.: Looking for new treatments of Infantile Colic. Ital. J. Pediatr., 2014; 40: 53–59