Czy podawanie suplementów żelaza może spowodować przebarwienia zębów?

Związki żelaza zawarte w lekach, a nawet w produktach żywnościowych mogą powodować przebarwienia zębów. Ryzyko ich powstawania zwiększa się wraz ze stężeniem związku żelaza. Opisywano przebarwienia u niemowlęcia karmionego mlekiem z dodatkiem płatków ryżowych wzbogaconych w żelazo. Dzienna dawka żelaza u tego dziecka wynosiła ok. 80 mg. Objawy ustąpiły po zmniejszeniu dawki o połowę.

Dotychczas nie wyjaśniono mechanizmu powstawania przebarwień zębów związanych ze spożywaniem związków żelaza. Uważa się, że są za to odpowiedzialne nierozpuszczalne sole żelaza. Powstają one w wyniku reakcji z siarkowodorem wytwarzanym przez bakterie wiążące się z błonką nabytą, występującą fizjologicznie na powierzchni zębów. Przebarwienia zębów mogą być skutkiem przyjmowania preparatów zawierających pirofosforan żelazowy, kompleks wodorotlenku żelaza (III) z polimaltozą oraz chlorek żelaza. Na przykład ich występowanie obserwowano u 2,5% dzieci przyjmujących preparat pirofosforanu żelaza. Należy podkreślić, że 22% dzieci podawano ten lek razem z sokiem pomarańczowym. Natomiast występowanie przebarwień po stosowaniu preparatów zawierających fumaran żelaza oraz kompleks wodorotlenku żelaza (III) z polimaltozą potwierdzono w badaniach in vitro.

Powstawaniu przebarwień zębów sprzyjają zaniedbania higieniczne oraz chropowatość szkliwa związana z chorobą próchnicową, erozją spowodowaną częstym spożywaniem kwaśnych produktów pokarmowych i soków czy chorobą refluksową. Niestety często zaleca się przyjmowanie preparatów żelaza z sokami lub witaminą C (u dzieci często podawaną w postaci płynnej), co może zwiększać ryzyko przebarwień. Ważne jest dokładne szczotkowanie zębów po przyjęciu preparatu, podawanie leku przez słomkę, jeśli to możliwe, i unikanie czynników powodujących erozję zębów. (2015)

Piśmiennictwo

1. Adcock K.G., Hogan S.M.: Extrinsic Iron Staining in Infant Teeth from Iron-Fortified Formula and Rice Cereal. J. Pediatr. Pharmacol. Ther., 2008; 13 (3): 162–165
2. Addy M., Moran J.: Mechanisms of stain formation on teeth, in particular associated with metal ions and antiseptics. Adv. Dent. Res., 1995; 9 (4): 450–456
3. Kumar A., Kumar V., Singh J. i wsp.: Drug-induced discoloration of teeth: an updated review. Clin. Pediatr. (Phila), 2012; 51 (2): 181–185
4. Nordbo H., Eriksen H.M., Rolla G., Attramadal A., Solheim H.: Iron staining of the acquired enamel pellicle after exposure to tannic acid or chlorhexidine: preliminary report. Scand. J. Dent. Res., 1982; 90 (2): 117–123
5. Jackowska T., Sapała-Smoczyńska A., Kamińska E.: Ocena tolerowania preparatu żelaza Actiferol fe® u dzieci z niedokrwistością z niedoboru żelaza. Dev. Period Med., 2015; XIX: 2217
6. Pani S.C., Alenazi F.M., Alotain A.M., Alanazi H.D., Alasmari A.S.: Extrinsic tooth staining potential of high dose and sustained release iron syrups on primary teeth. BMC Oral Health, 2015; 15: 90