Jakie jest postępowanie w zapaleniu węzłów chłonnych po szczepieniu przeciwko gruźlicy (węzły pachowe, nadobojczykowe po stronie szczepienia)?

Powiększenie pachowych węzłów chłonnych po szczepieniu BCG obserwuje się sporadycznie (0,1%) i dużo rzadziej niż inne zmiany obserwowane w miejscu podania szczepionki (stwardnienie – 12,2%, ropień – 2,5%, owrzodzenie – 0,9%). Natomiast w przypadku powiększenia węzłów nadobojczykowych zawsze zalecam wizytę w poradni specjalistycznej. W wywiadzie należy uwzględnić pytania o objawy ogólne (gorączka) i inne objawy sugerujące chorobę ogólnoustrojową, aby w ten sposób wykluczyć wrodzone zaburzenia odporności predysponujące do ciężkiego przebiegu zakażenia. Pacjenci z tej grupy zawsze wymagają chemioterapii (prowadzonej tylko w ośrodku specjalistycznym). Pilnej konsultacji wymagają także pacjenci z jednoczesnym powiększeniem innych grup węzłów chłonnych (po stronie przeciwnej do podania szczepionki) oraz z rozsianymi zmianami na skórze.

Jeśli powiększone są tylko węzły pachowe (bez zaczerwienienia i bolesności), można uspokoić rodziców i obserwować dziecko nawet przez kilka tygodni. Niekiedy konieczne jest wykonanie badania histologicznego. W przypadku rozmiękania i tendencji do tworzenia przetoki istnieją wskazania do chirurgicznego usunięcia węzła. Wskazaniem do usunięcia może także być samo powiększenie węzła >1,5 cm i związany z tym dyskomfort dziecka. (marzec 2014 aktualizacja)

Piśmiennictwo

1. Dommergues M.A., de La Rocque F., Guy C. i wsp.: Local and regional adverse reactions to BCG-SSI vaccination: a 12-month cohort follow-up study. Vaccine, 2009; 23 (27): 6967–6973