Czy po napadzie drgawek u dziecka mogą przejściowo wystąpić dodatnie objawy oponowe?

Pytanie nadesłane do Redakcji

Czy u dziecka po napadzie drgawek uogólnionych mogą przejściowo występować dodatnie objawy oponowe? Jakie objawy można zaobserwować bezpośrednio po drgawkach (tzw. postictal state)?

Odpowiedź

Objawy oponowe towarzyszące napadowi drgawek zawsze należy różnicować z neuroinfekcją, następstwem urazu głowy (krwawieniem podpajęczynówkowym) czy procesem rozrostowym w ośrodkowym układzie nerwowym.

U dzieci z wysoką gorączką i cechami odwodnienia również mogą wystąpić podobne objawy, które jednak ustępują po nawodnieniu i unormowaniu się temperatury. W razie niepewności co do etiologii choroby lub interpretacji objawów diagnostykę warto poszerzyć o badania obrazowe i badanie płynu mózgowo-rdzeniowego.

Bezpośrednio po przebytych drgawkach gorączkowych prostych obserwuje się senność i/lub zmieniony kontakt z dzieckiem. Jeśli pojawią się inne objawy świadczące o pierwotnie ogniskowym charakterze drgawek – takie jak jednostronne osłabienie siły mięśniowej kończyn, afazja, zaniewidzenie – można przypuszczać, że przebyte drgawki nie miały charakteru drgawek gorączkowych prostych. Wówczas konieczna jest dodatkowa diagnostyka.

U dzieci z rozpoznaną padaczką w okresie następującym bezpośrednio po drgawkach (ang. postictal state) mogą pojawiać się różne objawy neurologiczne (np. zaburzenia pamięci krótkotrwałej, bóle głowy, trudności w skupieniu uwagi, zaniewidzenie połowicze, ale także np. objawy psychotyczne, osłabienie siły mięśniowej czy przejściowe porażenie), choć w praktyce najczęściej występuje tylko sen ponapadowy.

Piśmiennictwo

1. Baumann R.J., Kao A.: Pediatric Febrile Seizures. MedScape, 2015
2. Wendorff J.: Drgawki gorączkowe. Lublin, Wydawnictwo BiFolium, 2001
3. Fisher R.S., Schachter S.C.: The Postictal State: A Neglected Entity in the Management of Epilepsy. Epilepsy & Behavior, 2000; 1 (1): 52–59