Jakie rodzaje bólu głowy wyróżniamy? Który z nich najczęściej występuje u dzieci? Czym się różni pierwotny i wtórny ból głowy?

W najnowszej klasyfikacji bólu głowy The International Classification of Headache Disorders 3rd edition (ICHD-3) wyróżniono ponad 280 różnych typów i podtypów bólu głowy, dzieląc ból głowy na pierwotny, wtórny i bolesne neuropatie nerwów czaszkowych.

Pierwotny ból głowy charakteryzuje się tym, że ból głowy stanowi podstawowy objaw choroby i nie jest on spowodowany zmianami strukturalnymi, infekcjami ani ekspozycją na toksyny. U dzieci najczęściej występuje ból głowy typu napięciowego (wg różnych źródeł u 21–71% pacjentów) oraz migrena z aurą i bez aury (u 2,5–9,1% dzieci).

Wtórny ból głowy jest następstwem toczących się procesów wewnątrzczaszkowych lub chorób ogólnoustrojowych, często powiązanych z chorobami układu nerwowego. Bardzo często ustępuje po odpowiednim leczeniu podstawowej przyczyny. Zgodnie z ICHD-3 do wtórnego bólu głowy należy ból głowy związany z:

• urazem głowy i/lub szyi

• chorobą naczyń czaszkowych lub dogłowowych

• nienaczyniowymi zaburzeniami wewnątrzczaszkowymi

• działaniem substancji chemicznej lub reakcji po jej odstawieniu

• zakażeniem

• zaburzeniami homeostazy

• chorobami czaszki, oczu, uszu, nosa, zatok przynosowych, zębów lub innych struktur głowy, szyi i jamy usznej oraz chorobą psychiczną.

Najistotniejsze znaczenie w różnicowaniu pierwotnego i wtórnego bólu głowy ma dobrze zebrany wywiad zarówno od samego dziecka, jak i jego rodziców lub opiekunów. W przypadku niemowląt i małych dzieci rozpoznanie bólu głowy opiera się głównie na obserwacji dziecka i jego zachowania oraz badaniu przedmiotowym.

Piśmiennictwo

1. Olesen J.: Międzynarodowa klasyfikacja bólów głowy. Med. Prakt. Neurol., 2014; 1 (25): 6–39
2. Fliciński J., Żarowski M., Steinborn B.: Nowa klasyfikacja Międzynarodowego Towarzystwa Bólów Głowy. Różnice i podobieństwa między ICHD-3 beta i ICHD-2. Neurol. Dziec., 2014; 46: 39–44
3. Boćkowski L., Sobaniec W., Steinborn B.: Standardy postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w schorzeniach układu nerwowego u dzieci i młodzieży. Bóle głowy. Lublin, biFolium, 2013: 127–135