Jakie są aktualne zalecenia dotyczące leczenia migreny u dzieci?

Aktualne zalecenia Polskiego Towarzystwa Bólów Głowy dotyczące leczenia migreny u dorosłych, które opracowano na podstawie wytycznych American Academy of Neurology (AAN) i European Federation of Neurological Societies (EFNS), opublikowano w 2021 roku. Najnowsze wytyczne AAN dotyczące leczenia migreny u dzieci (opublikowane w 2019 r.) w dużej części ekstrapolowano z zaleceń dotyczących dorosłych, uwzględniając odmienności i ograniczenia wynikające z małej liczby badań z randomizacją dotyczących leczenia migreny u pacjentów w wieku rozwojowym.

Podobnie jak w przypadku dorosłych, odpowiednie leczenie migreny u dzieci należy rozpocząć po jednoznacznym ustaleniu rozpoznania na podstawie kryteriów diagnostycznych Międzynarodowej Klasyfikacji Bólu Głowy, wydanie 3 (ICHD-3) (p. Jakie są aktualne kryteria rozpoznania migreny i bólu głowy typu napięciowego u dzieci? – przyp. red.). Prawidłowe rozpoznanie jest kluczowe dla wyboru optymalnego leczenia. Postawienie diagnozy u dzieci stanowi większe wyzwanie niż u dorosłych ze względu na zróżnicowaną symptomatologię, współwystępowanie objawów dodatkowych oraz zmienność i ewolucję objawów z wiekiem dziecka.

W leczeniu migreny u dzieci, podobnie jak u dorosłych, stosuje się leczenie:

• doraźne w migrenie epizodycznej,

• profilaktyczne, głównie u pacjentów z migreną przewlekłą i epizodyczną z częstymi napadami.

Zgodnie z wytycznymi AAN w leczeniu doraźnym u dzieci lekiem pierwszego wyboru jest ibuprofen w dawce 10 mg/kg mc. (jednorazowo maks. 400 mg). Nie przeprowadzono badań klinicznych oceniających skuteczność innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), takich jak naproksen lub diklofenak, w leczeniu doraźnym migreny w tej grupie wiekowej.

Tryptany działają szybko i skutecznie u >70% dorosłych, jednak mają bardzo ograniczone zastosowanie u dzieci i młodzieży. Amerykański Urząd ds. Żywności i Leków (FDA) zarejestrował jedynie rizatryptan w grupie wiekowej 6–17 lat (niedostępny w Polsce – przyp. red.), a u pacjentów >12. roku życia także almotryptan, zolmitryptan w postaci donosowej oraz preparat skojarzony sumatryptanu z naproksenem (2 ostatnie preparaty niedostępne w Polsce – przyp. red.). Zgodnie z wytycznymi zastosowanie tryptanu u nastolatków >12. roku życia należy rozważyć, jeśli proste leki przeciwbólowe (np. ibuprofen) są nieskuteczne. Niestety zalecenia te nie znajdują odzwierciedlenia w rejestracji tych leków w Europie (charakterystyka produktu leczniczego), dlatego w Polsce tryptany stosuje się u nastolatków poza zarejestrowanymi wskazaniami (off-label).

Dostępny jest szeroki wachlarz leków i nutraceutyków o potwierdzonej skuteczności w profilaktyce migreny epizodycznej z częstymi napadami oraz migreny przewlekłej u dorosłych. Niestety w badaniach z randomizacją oceniających skuteczność leczenia profilaktycznego migreny u dzieci wykazano, że u 30–61% pacjentów z grupy placebo częstotliwość napadów migrenowych zmniejszyła się o >50%, co nie potwierdza statystycznie istotnej korzyści z farmakoterapii na poziomie najbardziej wiarygodnych danych naukowych klasy A. Prawdopodobnie w profilaktyce migreny u dzieci i młodzieży skuteczny jest topiramat, propranolol i amitryptylina w połączeniu z terapią poznawczo-behawioralną (nie ma wystarczających dowodów skuteczności samej amitryptyliny). Decyzję o rozpoczęciu leczenia profilaktycznego migreny u dzieci podejmuje neurolog dziecięcy w porozumieniu z pacjentem oraz jego opiekunami, uwzględniając potencjalne działania niepożądane leków i ograniczone dowody ich skuteczności u pacjentów w tej grupie wiekowej. Prawdopodobnie skuteczna jest sama terapia poznawczo-behawioralna, ale jej dostępność dla dzieci i młodzieży jest ograniczona nie tylko w Polsce.

Piśmiennictwo

1. Stępień A., Kozubski W., Rożniecki J., Domitrz I.: Migraine treatment recommendations developed by an Expert Group of the Polish Headache Society, the Headache Section of the Polish Neurological Society, and the Polish Pain Society. Neurol. Neurochir. Pol., 2021; 55 (1): 33–51
2. Oskoui M., Pringsheim T., Holler-Managan Y. i wsp.: Practice guideline update summary: Acute treatment of migraine in children and adolescents: Report of the Guideline Development, Dissemination, and Implementation Subcommittee of the American Academy of Neurology and the American Headache Society. Neurology, 2019; 93 (11): 487–499 (errata w: Neurology, 2020; 94 [1]: 50)
3. Oskoui M., Pringsheim T., Billinghurst L. i wsp.: Practice guideline update summary: Pharmacologic treatment for pediatric migraine prevention: Report of the Guideline Development, Dissemination, and Implementation Subcommittee of the American Academy of Neurology and the American Headache Society. Neurology, 2019; 93 (11): 500–509 (errata w: Neurology, 2020; 94 [1]: 50)