Jakie postępowanie doraźne można zaproponować dziecku w trakcie napadu migreny lub bólu głowy typu napięciowego?

Zalecenia dotyczące wczesnego leczenia napadu bólu głowy u dzieci w zasadzie stanowią ekstrapolację metod stosowanych u dorosłych i nie różnią się istotnie od nich. Problem stanowi niewielka liczba badań klinicznych potwierdzających skuteczność leków u dzieci i ich bezpieczeństwo. Zgodnie z wytycznymi dla dorosłych w napadzie migrenowym o lekkim lub średnim natężeniu zaleca się stosować niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), proste analgetyki i ergotaminę – cały szereg preparatów, których skuteczność potwierdzają dane naukowe klasy A i B. Natomiast najnowsze wytyczne American Academy of Neurology (AAN) i International Headache Society (IHS) z 2019 roku, opublikowane w „Neurology” i „Headache”, zalecają rozpocząć doraźne leczenie ataku migrenowego u dzieci od podania ibuprofenu w dawce 10 mg/kg mc. (jednorazowo maks. 400 mg [wydaje się, że paracetamol jest w tym wskazaniu mniej skuteczny, jednak brakuje danych naukowych na ten temat]). W przypadku nieskuteczności ibuprofenu u nastolatków zaleca się stosowanie wybranych tryptanów (np. sumatryptanu donosowo lub almotryptanu p.o.), choć w Polsce przepisuje się je poza wskazaniami (off-label [p. Jakie są aktualne zalecenia dotyczące leczenia migreny u dzieci? – przyp. red.]) ze względu na brak rejestracji w tej grupie wiekowej.

Zawsze należy dążyć do przerwania napadu bólu migrenowego, ponieważ utrudnia on funkcjonowanie chorego, uniemożliwiając podejmowanie aktywności życiowych przez wiele godzin. Lek przeciwbólowy należy podać zaraz po wystąpieniu pierwszych objawów napadu migrenowego – na samym początku fazy bólowej lub podczas aury. W rozwiniętej fazie migreny, gdy dochodzi do ośrodkowej sensytyzacji, leczenie jest mniej skuteczne i pojawiają się nawroty. Z kolei tryptany zaleca się podawać po ustąpieniu aury. W razie nieskuteczności jednego preparatu z tej grupy warto wybrać inny, gdyż poszczególni pacjenci mogą różnie reagować na poszczególne leki.

Postępowanie niefarmakologiczne w napadzie migreny polega na zapewnieniu dziecku spokoju w zaciemnionym i cichym pomieszczeniu, aby ograniczyć dopływ bodźców.

Piśmiennictwo

1. Oskoui M., Pringsheim T., Holler-Managan Y. i wsp.: Practice guideline update summary: acute treatment of migraine in children and adolescents: Report of the Guideline Development, Dissemination, and Implementation Subcommittee of the American Academy of Neurology and the American Headache Society. Neurology, 2019; 93 (11): 487–499 (errata w: Neurology, 2020; 94 [1]: 50)
2. Boćkowski L., Śmigielska-Kuzia J., Sobaniec W.: Bóle głowy i zespoły bólowe w neurologii dziecięcej. (W:) Steinborn B. (red.): Neurologia wieku rozwojowego. Warszawa, PZWL, 2017: 875–892