Po jakim czasie stosowania konopi (i jak intensywnym) istnieje ryzyko uzależnienia i wystąpienia zespołu abstynencyjnego?

Nie zawsze stosowanie konopi prowadzi do rozwoju uzależnienia. Bardzo wiele osób pali konopie przez całe lata, ale czynią to okazjonalnie, więc przyjmowanie narkotyku nie wpływa istotnie na ich zdrowie i funkcjonowanie w rodzinie czy społeczeństwie.

Warunkiem powstania uzależnienia jest połączenie dwóch składowych: człowieka i substancji psychoaktywnej. Do najważniejszych czynników modelujących uzależnienie zalicza się: cechy osobowości, stan somatyczny, czynniki środowiskowe oraz rodzaj i ilość substancji psychoaktywnej, a także czas jej przyjmowania. Rozwój uzależnienia zależy od wielu zmiennych, dlatego nie ma jednoznacznej odpowiedzi na powyższe pytanie. Przyjęto jednak, że:

• Używanie substancji psychoaktywnej (w tym konopi) 3 razy w tygodniu przez miesiąc w ciągu ostatniego roku mieści się w granicach uzależnienia. Zarówno klasyfikacja DSM-IV, jak i klasyfikacja ICD-10 odwołują się do używania substancji psychoaktywnych w ciągu ostatniego roku. Dla psychoterapeutów pracujących z osobami uzależnionymi rozpoznanie uzależnienia ustala się „raz na zawsze” i nie jest limitowane w czasie.

• Zespół abstynencyjny jest jednym z objawów uzależnienia.

Poniżej przedstawiono kryteria diagnostyczne uzależnienia według ICD-10, do których zalicza się następujące objawy i zachowania:

• silne pragnienie przyjmowania substancji albo poczucie przymusu jej przyjmowania

• trudności w kontrolowaniu zachowania związanego z przyjmowaniem substancji, momentu rozpoczęcia się i zakończenia tego zachowania, ilość przyjętej substancji

• fizjologiczne objawy stanu odstawienia występujące po przerwaniu stosowania lub zmniejszeniu ilości przyjmowanej substancji – charakterystyczny dla danej substancji zespół abstynencyjny albo używanie tej samej lub podobnie działającej substancji w celu złagodzenia objawów abstynencyjnych lub ich uniknięcia

• stwierdzenie tolerancji

• narastające zaniedbywanie alternatywnych źródeł przyjemności lub zainteresowań, coraz więcej czasu poświęconego na zdobywanie lub przyjmowanie substancji, lub odwracanie następstw jej działania

• przyjmowanie substancji mimo dowodów i wiedzy o jej szkodliwych następstwach somatycznych, psychicznych i społecznych.

Uzależnienie można rozpoznać w przypadku rozpoznania co najmniej trzech z wymienionych kryteriów. (KSCh) (2013, 2014)

Piśmiennictwo

1. Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania ICD-10. Uniwersyteckie Wydawnictwo medyczne „Vesalius”, Instytut Psychiatrii i Neurologii, Kraków–Warszawa, 1997
2. Gossop M.: Narkomania. Mity i rzeczywistość. Warszawa, PWN, 1993