Czy w leczeniu stopy płaskiej i płasko-koślawej stosować wkładki memo, czy Formatic (wkładki nagrzewane i dopasowywane)? Jaki długo należy używać takich wkładek i czy stosować je również w domu?

Problem płaskich stóp czy płasko-koślawych to jedno z najczęstszych zagadnień w praktyce ortopedy. Rodzice zgłaszają się do lekarza zaniepokojeni wyglądem stóp swoich dzieci, często z gotowym rozpoznaniem stopy płasko-koślawej. W rzeczywistości wada ta jest nadrozpoznawalna, co wynika z zamieszania w piśmiennictwie i używania niewłaściwych określeń, również przez lekarzy ortopedów. Prawdziwa deformacja płasko-koślawa występuje rzadko i może być wrodzona, o typie tzw. talus verticalis, lub nabyta, zazwyczaj u dzieci z chorobami neuroortopedycznymi, takimi jak mózgowe porażenie dziecięce czy spina bifida. W większości przypadków zniekształcenie niewłaściwie określane mianem płasko-koślawego jest deformacją powstającą podczas obciążania, w postaci stopy płaskiej statycznej. Charakterystyczny dla tej deformacji jest podłużny łuk, widoczny nawet u małego dziecka w odciążeniu, a zanikający podczas obciążania. Wynika to ze słabości układu więzadłowo-ścięgnistego stopy i nie wymaga specjalistycznego leczenia. Tego typu stopy doskonale się rozwijają i zmieniają pod wpływem ćwiczeń, polegających głównie na chodzeniu na palcach, wspinaniu się na nich czy podskakiwaniu. Na ich kształtowanie nie wpływa stosowanie wkładek ortopedycznych. Jeśli natomiast stopom płaskim statycznym towarzyszy skrócenie ścięgna Achillesa, to zazwyczaj z upływem czasu dziecko zacznie odczuwać dolegliwości podczas obciążania. Leczenie takich stóp polega na operacyjnym wydłużeniu ścięgna Achillesa, a nie stosowaniu wkładek do butów.

Piśmiennictwo

1. Barry R., Scranton P.: Flat feet in children. Clin. Orthop., 1983; 181: 68–75
2. Sachithananadam V., Joseph B.: The influence of footwear on the prevalence of flat foot. A survey of 1846 skeletally mature persons. J. Bone Joint. Surg., 1989; 77B: 254–257