W opisanej sytuacji należy przede wszystkim ustalić, czy dziecko chodzi na palcach zawsze, czy zazwyczaj na palcach, a niekiedy na całych stopach. Z mojego doświadczenia i obserwacji populacyjnych wynika, że prawdopodobnie chodzi o tę drugą sytuację, gdyż gdyby rzeczywiście dziecko chodziło wyłącznie na palcach od momentu rozpoczęcia samodzielnego poruszania się, byłoby zapewne wcześniej zdiagnozowane. Jeżeli jednak w wieku 3 lat dziecko zaczyna chodzić stale na palcach, trzeba przeprowadzić badania diagnostyczne w dwóch kierunkach.
W pierwszej kolejności należy szukać przyczyn neurologicznych wynikających z uszkodzenia OUN w czasie ciąży lub w okresie okołoporodowym. Nieznaczne uszkodzenia OUN mogą się ujawnić w postaci tzw. neurogennej stopy końskiej w wieku około 3 lat. Taka sytuacja jest wprawdzie mało prawdopodobna, ale nie można jej wykluczyć. Te i ewentualne inne potencjalne przyczyny neurologiczne wymagają dokładnego specjalistycznego badania neurologicznego, a w razie potrzeby także diagnostyki obrazowej OUN oraz być może badania mięśni obwodowych.
Drugą przyczyną ustawicznego chodzenia na palcach może być wrodzone skrócenie obydwu ścięgien Achillesa. W takim przypadku podczas badania dziecka w pozycji leżącej obserwuje się deficyt zgięcia grzbietowego stopy przy wyprostowanym kolanie i pośrednim lub lekko szpotawym ustawieniu pięty. W razie stwierdzenia takiego deficytu należy wykonać RTG stóp porównawcze w projekcji bocznej w celu wykluczenia ewentualnych wrodzonych wad kostnych stopy lub obu stóp. Po potwierdzeniu skrócenia ścięgien Achillesa należy wspólnie z rodzicami podjąć decyzję odnośnie do dalszego postępowania, mając do wyboru operację lub obserwację przez kilka lat i ewentualne odroczenie zabiegu do wieku wczesnoszkolnego lub nawet młodzieńczego. Osobiście jestem za tym drugim rozwiązaniem, ponieważ w przypadku niewielkiego skrócenia ścięgna chód będzie estetyczny i wydolny, a dziewczęta będą mogły w przyszłości maskować tę wadę, nosząc buty na obcasach.
Jeśli natomiast chodzenie na palcach występuje tylko okresowo, a w badaniu klinicznym nie stwierdza się skrócenia ścięgna Achillesa, należy uspokoić rodziców i potraktować tę sytuację jako nawykowe chodzenie na palcach, które w miarę rozwoju dziecka powinno naturalnie samo zanikać.
Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek,
zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.
Szukasz poradni, oddziału lub SOR w swoim województwie? Chętnie pomożemy. Skorzystaj z naszej wyszukiwarki placówek.
Twój pacjent ma wątpliwości, kiedy powinien zgłosić się do lekarza? Potrzebuje adresu przychodni, szpitala, apteki? Poinformuj go o Doradcy Medycznym Medycyny Praktycznej