Jak lepiej dokarmiać niemowlę w ciągu pierwszych 6 miesięcy życia: butelką ze smoczkiem czy łyżeczką?

01-01-2014
dr n. med. Magdalena Nehring-Gugulska
Międzynarodowy Konsultant Laktacyjny (IBCLC), Centrum Nauki o Laktacji w Warszawie

Jeśli dziecko w pierwszym półroczu życia wymaga dokarmiania, to znaczy, że istnieje problem, który uniemożliwia mu pobieranie odpowiedniej ilości pokarmu z piersi matki. Właściwą metodę dokarmiania, która pozwoli na utrzymanie laktacji, należy dobrać na podstawie oceny sprawności funkcji ssania, stanu ogólnego i wieku dziecka, długości planowanej suplementacji oraz umiejętności i zgody rodziców. Jeśli dokarmianie ma trwać krótko (1–2 dni) i jednorazowo trzeba podać od kilku do kilkunastu mililitrów pokarmu, to należy to zrobić łyżeczką. Głównym wskazaniem do takiego dokarmiania jest senność lub odmowa ssania (w celu zapobiegania hipoglikemii). Do dokarmiania stosuje się odciągniętą siarę. Dziecka nie należy karmić łyżeczką, jeśli dokarmianie ma trwać dłużej i konieczne jest podanie kilkudziesięciu lub kilkuset mililitrów pokarmu. Do wyboru mamy wtedy kilka innych metod, z których najbardziej polecane jest karmienie drenem podawanym łącznie z piersią. Ponadto stosuje się karmienie sondą „po palcu”, kubeczek oraz różne rodzaje butelek ze smoczkiem. Sposób karmienia dobiera się indywidualnie, w zależności od wieku dziecka i jego umiejętności ssania. Niektóre z wymienionych metod stosuje się w celach leczniczych u niemowląt z zaburzeniami funkcji ssania. Źle dobrana metoda lub nieumiejętne jej stosowanie może pogłębiać problemy. Najczęstszym błędem jest wpychanie butelki lub palca do buzi dziecka, co zaburza umiejętność chwytania. Przystawianie dziecka do piersi po takich doświadczeniach może się okazać niemożliwe. Butelka jest metodą pierwszego wyboru u kilkumiesięcznych dzieci, które potrafią prawidłowo ssać pierś, ale będą rozdzielone z matką (wyjazd, praca) lub radykalnie odmawiają ssania piersi. Stosowanie butelki ze smoczkiem u dzieci w pierwszych tygodniach życia jest natomiast kontrowersyjne. W tym okresie stabilizuje się bowiem laktacja i utrwala mechanizm ssania. Butelkę należałoby podawać bardzo umiejętnie, wyzwalając odpowiednie odruchy, najlepiej pod okiem fachowca (np. doradcy laktacyjnego lub neurologopedy). Stosuje się tylko butelki z szeroką szyjką, które wymuszają szerokie otworzenie buzi. Warto też sięgnąć po takie butelki, z których pokarm wypływa tylko po wytworzeniu odpowiedniego podciśnienia. Dziecko musi napiąć mięśnie i wykonać pracę podobną jak przy ssaniu piersi. Podawanie butelkowego smoczka może jednak u niektórych dzieci zaburzać opanowanie mechanizmu ssania. Doniesienia porównujące różne metody dokarmiania są sprzeczne, choć Flint nie wykazał niekorzystnego wpływu stosowania butelki ze smoczkiem u wcześniaków w odniesieniu do utrzymania karmienia piersią. Howard, badając dzieci urodzone w terminie porodu, wykazała, że podawanie butelki w pierwszych 4 tygodniach częściej niż 2 razy dziennie, jest niekorzystne tylko u dzieci urodzonych drogą cięcia cesarskiego. Trzeba też pamiętać, że przez butelkę ze smoczkiem łatwiej podawać dodatkowe porcje, ale łatwiej też przekroczyć zalecane objętości. Nieuzasadnione podawanie dodatkowych porcji skraca czas trwania karmienia piersią. (2013, 2014

Piśmiennictwo

  1. Abouelfettoh A.M., Dowling D.A., Dabash S.A. i wsp.: Cup versus bottle feeding for hospitalized late preterm infants in Egypt: a quasi-experimental study. Int. Breastfeed. J., 2008; 3: 27
  2. Ekström A., Widström A.M., Nissen E.: Duration of breastfeeding in Swedish primiparous and multiparous women. J. Hum. Lact., 2003; 19 (2): 172–178
  3. Flint A., New K., Davies M.W.: Cup feeding versus other forms of supplemental enteral feeding for newborn infants unable to fully breastfeed. Cochrane Database Syst. Rev., 2007; (2): CD005092
  4. Howard C.R., Howard F.M., Lanphear B. i wsp.: Randomized clinical trial of pacifier use and bottle-feeding or cupfeeding and their effect on breastfeeding. Pediatrics, 2003; 111 (3): 511–518
  5. Oslislo A., Nehring-Gugulska M., Żukowska-Rubik M.: Metody dokarmiania dzieci karmionych piersią. Standardy Medyczne Pediatria, 2010; 7: 329–337

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Placówki

Szukasz poradni, oddziału lub SOR w swoim województwie? Chętnie pomożemy. Skorzystaj z naszej wyszukiwarki placówek.

Doradca medyczny

Twój pacjent ma wątpliwości, kiedy powinien zgłosić się do lekarza? Potrzebuje adresu przychodni, szpitala, apteki? Poinformuj go o Doradcy Medycznym Medycyny Praktycznej