Czy matka leczona farmakologiczne z powodu psychozy może karmić piersią?

Zaburzenia psychiczne u pacjentek w połogu występują stosunkowo często; mogą być spowodowane porodem albo zaburzeniami istniejącymi wcześniej. Leki stosowane w leczeniu tych zaburzeń niekiedy przenikają do pokarmu i stanowią potencjalny czynnik ryzyka zarówno wystąpienia objawów abstynencyjnych, jak i toksycznych u noworodka. Ekspozycja dziecka na leki w czasie laktacji jest znacznie mniejsza niż ekspozycja przezłożyskowa płodu w czasie ciąży. Stężenie leków w pokarmie matki jest zwykle bardzo małe i nie ma znaczenia klinicznego dla dziecka karmionego piersią. Nie zaleca się oznaczania stężenia leków w surowicy krwi dzieci – stężenie leków we krwi dziecka jest zazwyczaj poniżej możliwości oceny laboratoryjnej (zbyt mała czułość testów).

Najbardziej aktualnym i wyczerpującym źródłem informacji o lekach jest baza LactMed, która jest publikowana na podstawie danych Narodowego Instytutu Zdrowia i jest dostępna na stronie:  http://toxnet.nlm.nih.gov/cgi-bin/sis/htmlgen?LACT oraz w postaci aplikacji mobilnej. Należy pamiętać, że obecny stan wiedzy nie pozwala wykluczyć wystąpienia działań toksycznych żadnego z leków psychotropowych. Brak odpowiednich badań dotyczących negatywnych następstw psychofarmakoterapii u kobiet karmiących piersią wynika ze względów etycznych, stanowiących barierę dla badań prospektywnych, zwłaszcza obejmujących leki najnowszej generacji, działające w obrębie neurotransmitterów ośrodkowego układu nerwowego. Tylko w odniesieniu do 19 z 96 dostępnych leków zgromadzono wystarczające dane, aby na ich podstawie ustalić bezpieczny sposób dawkowania i dopuścić je do stosowania u kobiet karmiących piersią. Najmniej problematyczne wydają się trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, czyli amitryptylina, klomipramina oraz inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny, takie jak paroksetyna i sertralina.

Jeżeli to możliwe, należy unikać polipragmazji, stosować leki w minimalnej skutecznej dawce i zalecić, aby kobieta przyjmowała je zawsze bezpośrednio przed karmieniem lub tuż po karmieniu dziecka. Szczególnej obserwacji i monitorowania stanu zdrowia wymagają wcześniaki, noworodki z zaburzeniami neurologicznymi, z niewydolnością nerek, wątroby lub serca karmione piersią przez matki przyjmujące leki psychotropowe. (2013, 2014) 

Piśmiennictwo

1. Breastfeeding and use of human milk. Section on breastfeeding. Pediatrics, 2012; 129: e827 (http://pediatrics.aappublications.org/content/129/3/e827.full.html)
2. Gentile S.: Infant safety with antipsychotic therapy in breast-feeding: a systemic review. J. Clin. Psychiatry, 2008; 69 (4): 666–673
3. Hale T.: Medications and mother’s milk. 2012
4. Lanza di Scalea T., Wisner K.L.: Antidepressant medication use during breastfeeding. Clin. Obstet. Gynecol., 2009; 52 (3): 483–497
5. Moretti M.E.: Psychotropic drugs in lactation–Motherisk Update 2008. Can. J. Clin. Pharmacol., 2009; 16 (1): e49–57
6. Use of psychiatric medications during pregnancy and lactation. ACOG Practice Bulletin No. 92. American College of Obstetricians and Gynecologists. Obstet. Gynecol., 2008; 111: 1001–1020