Czy konieczne są ograniczenia dietetyczne u matki karmiącej piersią? Jeżeli tak, to jakie?

Sposób odżywiania się matki karmiącej w bardzo niewielkim stopniu wpływa na skład pokarmu ludzkiego. Przez lata narosły mity dotyczące wpływu rozmaitych produktów spożywanych przez matkę na zachowanie dziecka karmionego piersią. Są szpitale, w których wręcza się nawet matkom listy zakazanych produktów. A przecież matka karmiąca to zazwyczaj młoda i zdrowa osoba, a karmienie nie jest chorobą. Diety i ograniczenia stosujemy u osób chorych. W okresie laktacji kobiety szczupłe potrzebują dodatkowo 650 kcal, a dobrze odżywione około 500 kcal (150 kcal pochodzi z zapasów). Dostarczanie zbyt małej liczby kalorii może skutkować zmniejszeniem objętości wytwarzanego pokarmu. Kobiety karmiące powinny więc odżywiać się normalnie, czyli spożywać rozmaite produkty, ze wszystkich grup, kierując się indywidualnymi upodobaniami i zasadami zdrowego odżywiania. Komponując posiłki, należy pamiętać o źródłach wapnia (nabiał) oraz żelaza (mięso). Nie warto spożywać produktów pozbawionych wartości odżywczych. Należy też zrezygnować z używek (takich jak alkohol, papierosy, kofeina), ewentualnie sięgać po nie sporadycznie, w niewielkich ilościach i tylko po karmieniu. Nie ma żadnych wskazań dotyczących stosowania ograniczeń dietetycznych, chyba że wynikają one z innych wskazań medycznych (np. przebytego zabiegu). Zgodnie z aktualną wiedzą, wprowadzenie ograniczeń do diety ciężarnych oraz kobiet karmiących piersią w ramach profilaktyki alergii pokarmowej u dziecka jest nieuzasadnione. Ograniczenia takie są niejednokrotnie stosowane bezpodstawnie, prowadząc do niedoborów żywieniowych u matek. Natomiast w przypadku wystąpienia u dziecka objawów klinicznych (skórnych, oddechowych, jelitowych) sugerujących alergię na mleko krowie oraz obciążonego wywiadu z diety matki należy wyeliminować mleko krowie, jego przetwory oraz jaja (na okres 2–4 tygodni). Zalecana jest suplementacja preparatami wapnia. Po potwierdzeniu rozpoznania matka dziecka z alergią na pokarmy powinna zastosować leczniczą dietę eliminacyjną. Dietę ustala lekarz alergolog. Matki nie powinny stosować diet eliminacyjnych na własną rękę, co jest niestety dość powszechne. Należy dodać, że niektóre matki karmiące naturalnie zgłaszają, że dzieci nie chcą ssać piersi po spożyciu przez nie niektórych pokarmów, takich jak cebula i czosnek, a po takich pokarmach, jak groch, fasola i kapusta dzieci są niespokojne, miewają wzdęcia lub kolkę. Zaleca się, aby w takich przypadkach matka obserwowała dziecko i ewentualnie ograniczyła spożycie tego typu produktów. Przyczyny opisanych zachowań dziecka mogą wynikać z zupełnie innych czynników (np. psychologicznych). Warto podkreślić, że nieuzasadnione stosowanie „diet” podczas laktacji, może zniechęcać kobiety do karmienia naturalnego, dlatego w rozmowie z matką lepiej jest używać terminów „odpowiednie odżywianie” lub „zdrowe odżywianie”, które mają pozytywny wydźwięk. (2013, 2014) 

Piśmiennictwo

1. Eidelman A.L., Schanler R.J. et al.: AAP, Section on Breastfeeding. Breastfeeding and the use of human milk. Pediatrics, 2012; 129 (3): 827–841, omówienie pol. dostępne: https://adst.mp.pl/s/dziecko/aap.pdf
2. Hopkinson J.: Nutrition in lactation. W: Hale T.W., Hartmann P.E.: Textbook of human lactation. Hale Publishing, 2007
3. Kramer M.S., Kakuma R.: Maternal dietary antigen avoidance during pregnancy or lactation or both, for preventing or treating atopic disease in the child. Cochrane Database Syst. Rev., 2006; (3): CD000133
4. Greer F.R., Sicherer S.H., Burks A.W.; American Academy of Pediatrics Committee on Nutrition; American Academy of Pediatrics Section on Allergy and Immunology: Effects of early nutritional interventions on the development of atopic disease in infants and children: the role of maternal dietary restriction, breastfeeding, timing of introduction of complementary foods, and hydrolyzed formulas. Pediatrics, 2008; 121: 183–191
5. Vandenplas Y., Koletzko S., Isolauri E. et al.: Guidelines for the diagnosis and management of cow's milk protein allergy in infants. Arch. Dis. Child.. 2007; 92 (10): 902–908